نابينايان و مشكلاتشان! شايد كمتر جايي چه در رسانه هاي داخلي دانشگاه و چه در رسانه هاي ديگر از نابينايان و مشكلاتشان شنيده و يا خوانده باشيد. امروز با يكي از دانشجويان نابيناي دانشگاه اصفهان گفتگويي ترتيب داديم تا براي چند دقيقه دنياي پر از دشواري اين عزيزان را از نزديك لمس كنيم.
اول هر مصاحبه حتما معرفيست. شما هم هر طور ميدانيد اين رسم ديرينه را به جا آوريد:
مجتبي خادمي ورنامخواستي هستم. دانشجوي ترم پنج كارشناسي مترجمي زبان انگليسي. در روستاي ورنامخواست كه هم اكنون اسمً شهر شده در خانواده اي كشاورز با وضع متوسط مالي به دنيا آمدم و به علت ازدواج فاميلي والدين، در بدو تولد، نابينا شدم.
در صحبت هايي كه پيش از مصاحبه داشتيم از مشكلات ورود به دانشگاه مي گفتيد. اگر امكان دارد آن مشكلات را براي خوانندگان نيز بفرماييد:
تحصيل نابينايان از همان اوايل زندگي از دوران پيشدبستاني با چالش هاي زيادي روبروست. بايد مربي آگاه و كارشناس باشد، كتاب هاي چاپي به خط نابينايي و كتب گويا باشد، اشكال هندسي و اشكال حيوانات به صورت برجسته باشد و خيلي از امكانات ديگر باشد تا يك نابينا بتواند خود را هماهنگ با افراد بينا پيش ببرد. موارد مذكور در حد خيلي كم حدود سي درصد در اختيار من و هم دوره اي هايم بود و هر چه مقاطع تحصيلي را پشت سر مي گذاشتيم، امكانات براي سطوح بالا تر كم و كم تر ميشد تا در دوران دبيرستان و خصوصا دانشگاه تقريبا امكانات به صفر رسيد. جالب است بدانيد من بعد از گرفتن ديپلم فني رايانه از هنرستان ملاصدراي زرينشهر، دوبار در كنكور فني شركت كردم و هر دوبار با وجود پيگيري هاي فراوان، منشي متخصص براي خواندن تست هاي كنكور براي من اختصاص پيدا نكرد. نهايتا سال دوم به دانشگاه دولتي شهركرد راه پيدا كردم كه نبود كتب گويا، توجيه نبودن استاد ها، مخارج سنگين تبديل كتب عادي به گويا و هزينه هاي اياب و ذهاب منجر به انصراف اين جانب از تحصيل شد. متخصصين رشته رايانه، بابت هر كتابي كه براي من روي نوار كاست ضبط مي كردند، بين صد تا دويست هزار تومان هزينه اخذ مي نمودند. فكرش را بكنيد يك آدم متوسط و نسبتا پايين از لحاظ مالي با اين هزينه هاي سرسام آور چه قدر ميتواند دوام بياورد؟!
بعد از اين كه انصراف داديد چه كار كرديد؟ بي خيال تحصيل شديد؟
خير. با توجه به اين كه ديپلم فني رايانه داشتم، براي شركت در كنكور سراسري مجبور به اخذ مدرك پيش دانشگاهي شدم و اين بار تصميم به شركت در رشته اي گرفتم كه نياز نباشد كتاب هاي درسيم توسط يك فرد بينا برايم خوانده شود.مترجمي زبان انگليسي رشته ايست كه اكثر كتاب هاي آن به زبان انگليسيست و چنانچه صفحات كتاب هاي لاتين را اسكن كنيم، رايانه قادر به تشخيص نويسه هاي كتاب از روي عكس است و پس از تبديل عكس به متن، قادر است متن تبديل شده را به صوت تبديل كند و كتب انگليسي را به صورت صوتي در اختيار افراد قرار دهد.
پس از دو بار شركت در كنكور سراسري كه با پيگيري هاي فراوان، فقط بار دوم منشي متخصص به من اختصاص داده شد، موفق به راه يابي به دانشگاه شدم.
نظرتان در مورد مشكلات در دانشگاه اصفهان چيست؟
هر مؤسسه و هر نهاد نقاط ضعف و قوت خودش را دارد. دانشگاه اصفهان به قدري نقاط قوت دارد كه به جرات مي توان گفت: نقاط قوت روي نقاط ضعف را پوشانده اند. كارمندان، كار كنان، استادان و دانشجويان دانشگاه اصفهان، همه و همه به طرز مطلوب و باور نكردني اي در اين پنج ترم گذشته موجبات پيشرفت اين جانب را فراهم آورده اند و اين حقيقتيست اجتناب ناپذير. دفتر امور نابينايان دانشگاه اصفهان، در گويا كردن كتاب هاي عمومي و تخصصي نابينايان حرف اول را مي زند. دانشگاه اصفهان اولين دانشگاهيست كه چنين دفتري به نابينايان اختصاص داده است. تنها نكته مهمي كه در اين جا قابل مطرح شدن است، مختل شدن استفاده نابينايان از سامانه دانشجويي از اواخر سال قبل به علت تعويض بستر اصلي سايت و قابل دسترس نبودن گزينه هاي سامانه دانشجويي براي صفحه خوان هاي مخصوص نابينايان است.
گويا جديدا در خوابگاه ساكن شده ايد. مشكلات خوابگاه چطور؟
با همكاري مسئولين دانشگاه و پيگيري هايي كه در سال پيش انجام دادم موفق به اخذ اقامت در خوابگاه شدم. بايد بگويم به غير از طبيعت رايج هر محيط خوابگاهي كه بعضي اوقات، مطالعه در آن دشوار ميشود مشكل خاصي نيست. تنها مشكل استفاده از سامانه تغذيه براي رزرو غذا همچنان باقيست چرا كه سامانه رزرو، براي برنامه هاي گوياساز غير قابل دسترس است.
در دانشكده زبان مشكل خاصي نداريد؟
خير.
مشكلات باقي نابينايان از نظر خودتان چيست؟
اگر نابينايان بيرون از دانشگاه را در نظر بگيريم كه مطمئناً فضا براي طرح مشكلات آنان نيست ولي فكر مي كنم اكثر نابينايان دانشگاه اصفهان با مشكلاتي از قبيل رفت و آمد مستقل در دانشگاه دست و پنجه نرم مي كنند. به نظر من گويا شدن ايستگاه هاي اتوبوس و استفاده از موزاييك هاي برجسته در مسير هاي دشوار و پيچيده ميتواند اين مشكلات را تا حدود هشتاد درصد كاهش دهد.
درخواست شما از مسئولين دانشگاه چيست؟
فضا كم است و سوال شما نيز مشكل. مثل آب زندگانيست. خورده پشيمان. نخورده پشيمان. توجه بيش از پيش مسئولين به نه تنها قشر نابينايان بلكه تمام معلولين، بررسي امكان اختصاص خوابگاه هاي تك نفره به نابينايان به علت مشكل مطالعه صوتي اين قشر، مناسبسازي مسير ها و تشكيل كارگروه رسيدگي به مشكلات معلولين و تشكيل جلسات منظم جهت بررسي و پيگيري چالش هاي اين قشر بخشي از خواسته هاي من از مسئولين به نمايندگي از تمام نابينايان دانشگاه است.
حرف آخر:
جاي تاكيد دارد كه مسئولين دانشگاه اصفهان از مسئولين بهزيستي نيز بيشتر به حق معلولين بوده اند. اگر توقع ما از مسئولين دانشگاه بيش از حد انتظار است، شايد به اين خاطر باشد كه متوجه شده ايم مسئولين دانشگاه و دانشگاهي ها بر خلاف سازمان بهزيستي و نهاد هاي مربوط به نابينايان، ما و نياز هاي ما را به طرزي مطلوب درك مي نمايند و در فكر ما هستند. اگر اسم مسئول خاصي را ذكر نكردم فقط و فقط به اين علت بود كه ممكن بود كسي را از قلم بيندازم. در پايان از خوانندگاني كه با صبر و حوصله فراوان پا به پاي ما تا اين جا آمدند تشكر مي كنم.
جالب و مفید بود.