این متنیست که آقای شادیار خدایاری برای من فرستادند و از من خواستند که منتشر کنم.
دوستان گرامی درود.
من شادیار خدایاری دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر گرایش نرم افزار و متولد 1360 هستم.
پیش از هر چیز اعلام میدارم که فعالیتهای گروه IRtbc و گروه eSpeak فارسی همانگونه که از عنوان مشخص است دسته جمعی بوده و اگر افتخاری بوده نتیجه تلاش کل گروه است و نه شخصی که کاربران با وی مستقیماً تماس داشته اند.
باید به دوستان عزیز در مورد شیوه نگارش برنامه های متن باز و طبیعتاً eSpeak نیز توضیحاتی ارائه دهم.
درست است که eSpeak یک برنامه متن باز است یعنی کد برنامه نویسی آن در دسترس است ولی این بدین معنی نیست که در یک هرج و مرج محض، هر کسی برای خود کدی بنویسد و گوشه ای از برنامه را دستکاری کند.
شما نیز میتوانید به حکم عقل قضاوت کنید که چنین برنامه ای نه میتواند درست کار کند و نه میتواند امن باشد.
اگر فردی سودجو کدی مخرب یا کدی جاسوس به برنامه اضافه کند چه.
اگر اینچنین بود هیچ جای دنیا از برنامه های متن باز استفاده نمیشد (لطفاً تحقیق کنید: بیشترین سرورهای بزرگ در سر تا سر دنیا با سیستم عامل لینوکس که متن باز است کار میکند. آیا اگر لینوکس با چنین هرج و مرجی نوشته میشد شرکتهای بزرگ دنیا از آن استفاده میکردند؟)
کد برنامه نویسی نرم افزارهای متن باز توسط فرد یا افرادی محدود، مدیریت و نظارت میشود که در پروژه eSpeak این فرد آقای جاناتان دادینگتون است که این پروژه را در سال 1995 در بریتانیا راه اندازی کرده است.
اما در مورد اضافه شدن کد در برنامه های متن باز دو راه استفاده میشود:
1- برنامه نویسان کدهایی را که در برنامه تغییر داده اند یا اضافه کرده اند برای مدیران پروژه ارسال میکنند و کد توسط مدیران بازبینی و در صورت صلاحدید به برنامه اضافه میشود.
2- تمامی برنامه نویسان عضو سیستم یا شبکه ای بنام VCS (version control system) هستند که طرز کار این سیستمها بدین شکل است که هر برنامه نویس به سرور متصل میشود سپس تغییرات خود را به فایلها اضافه میکند.
اما سرور قبل از اعمال تغییرات، یک کپی جدید از فایلهای برنامه ایجاد میکند و تغییرات را در کپی جدید به همراه برچسب زمان، تاریخ و نام شخص برنامه نویس ثبت مینماید.
بدین ترتیب کپیهای متعددی از برنامه که همچون تاریخچه ای از تغییرات تکاملی آن است در سرور ذخیره میشود. مدیران بطور مرتب تغییرات ایجاد شده در برنامه را نظارت میکنند و در صورتی که تخلفی مشاهده شود یا کدی ناسازگار وجود داشته باشد حذف میشود یا برنامه به تاریخ قبل از این تغییر Restor (بازگردانده) میشود.
دوستان عزیز که با زبان انگلیسی آشنا هستند میتوانند برای تأیید صحت گفته های من و آشنایی بیشتر با جزئیات VCS به لینک زیر مراجعه کنند:
http://en.wikipedia.org/wiki/Revision_control
حتی مقالات ویکی پدیا نیز که یک دایرت المعارف متن باز است، با شیوه ای مشابه ویرایش و مدیریت میشود.
برای اطلاعات بیشتر میتوانید صفحه فارسی ویکی پدیا را مطالعه نمایید.
ملاحظه میکنید که چه شیوه سختگیرانه ای برای نظارت بر ساختار برنامه های متن باز وجود دارد. البته به شرط اینکه کاربران، برنامه را از سایت رسمی آن دانلود کنند امنیت آنها و صحت برنامه تضمین میشود.
در مورد eSpeak سایت رسمی:
http://espeak.sf.net
میباشد که کد تمامی زبانها در آن قرار دارد.
با توجه به آنچه گفته شد میبینید که آقای هژبری به هیچ وجه اجازه ایجاد تغییرات را به شیوه کنونی نداشته اند.
فایلی که ایشان منتشر کرده اند نه جنبه قانونی دارد و نه مشخص است که محتوای فایلشان چیست.
زیرا هیچ نظارت رسمی بر کار ایشان نبوده است.
هدف ایشان از چنین شیوه ای در تغییر برنامه چه بوده است؟
یا ایشان از شیوه درست برنامه نویسی نرم افزارهای متن باز بی اطلاع بوده اند یا ایشان قصد خود نمایی و صاحب شدن برنامه دیگران را داشته اند و یا اینکه کدی غیر مجاز و احتمالاً مخرب در برنامه جاسازی کرده اند.
کاربران گرامی eSpeak: من شادیار خدایاری با همکاری آقای احسان اسماعیلی از سال 2011 میلادی بر روی پروژه eSpeak فارسی کار کردیم.
در حال حاضر این برنامه، فقط بخش فارسی آن شامل بیش از 6000 خط برنامه و دیکشنری با بیش از 12000 واژه استثنا میباشد.
مدرک1:
دوستانی که به زبان انگلیسی تسلط دارند به سایت
espeak.sf.net
بخش آرشیو کد سورس برنامه مراجعه نمایند.
این سایت رسمی پروژه بین المللی eSpeak است که بیش از 70 زبان دنیا یعنی تمام پروژه espeak در آن منتشر و آرشیو میشود. فایلهای زبان فارسی را از سال 2011 به بعد نگاه کنید. قبل از این سال فایل زبان فارسی در این سورس وجود نداشته و فایلهای 2011 به بعد نیز با نام شادیار خدایاری در خطوت برنامه نویسی امضا شده است (محتوای فایلهای آرشیو شده به هیچ وجه قابل تغییر نمیباشد).
کاربران محترم، سال 2011 تا 2014 آقای محمود هژبری کجا بودند و چه میکردند.
اگر به این سایت مراجعه شود خواهید دید که پروژه eSpeak به زبان c++ نوشته شده است. اگر آقای هژبری به زبان c++ تسلط دارند. دوستان دیگری که به این زبان اِشراف دارند میتواند سطح اطلاعات ایشان را بسنجند.
مدرک 2:
شما میدانید از سال 2011 تا 2014 eSpeak فارسی دارای 12000 واژه در دیکشنری واژگان استثنا گشته است.
این واژگان توسط شادیار خدایاری، احسان اسماعیلی و 11 داوطلب دیگر که در صورت نیاز میتوانیم اسامی آنها را منتشر کنیم، در پایگاه داده سایت
http://espeak.irtbc.com
زخیره شده است.
نرم افزاری که در این سایت وجود دارد تلفظ صحیح کلمات را بررسی میکند و همچنین در صورت وجود واژه در پایگاه داده، تکراری بودن آن را به کاربر اعلام میکند و نهایتاً کلمات اضافه شده توسط مدیران بازبینی و تأیید میشود.
به سایت پروژه eSpeak فارسی، بخش “افزودن واژه” مراجعه نمایید.
http://espeak.irtbc.com/words/pronunciation/create
این نرم افزار توسط احسان اسماعیلی و شادیار خدایاری طراحی و توسط پرهام دوستدار پیاده سازی شده است.
در این موقع آقای محمود هژبری کجا بودند و چه میکردند؟
آیا آقای هژبری به زبان php مسلط هستند و آیا با طراحی پایگاه داده آشنا میباشند؟
و اما نسخه اندرویدی eSpeak:
همانطور که ذکر شد: eSpeak در سطح بین المللی توسط آقای جاناتان دادینگتون مدیریت میشود و آقای ریس دان که در طراحی eSpeak نقش داشته است، با اجازه ایشان eSpeak را به نسخه اندرویدی تبدیل میکند و کد آن را نیز در سایت:
https://github.com/rhdunn/espeak
میگذارند و فایل اجرایی را در google play به قیمت 1$ و 60 سِنت میفروشند.
همانطور که در بالا ذکر شد هیچکس اجازه ندارد کدهای این برنامه را به شیوه آقای هژبری دستکاری کند و تغییرات در فایلهای ترجمه یک اپلیکیشن برنامه نویسی به حساب نمیآید.
فایلهای زبان یک فایل متنی در داخل برنامه است که کلمات انگلیسی آن را پاک میکنند و بجای آن فارسی میگذارند.
کاری که آقای هژبری با برنامه آقای ریس دان انجام داده است و اسم فایل را عوض کرده و مدعی برنامه نویسی است. دزدی آشکار نام و امضای دیگری است. کاری خارج از اخلاق حرفه ایست.
من شادیار خدایاری از آقای جاناتان دادینگتون مجوز رسمی با شرایط ویژه برای انتشار محدود فایل eSpeak برای اندروید را دارم.
شروط: فقط به کاربران نابینای ایرانی و در محدوده جغرافیایی ایران به دلیل تحریمها و عدم توانایی پرداخت پول توسط ایرانیها.
میتوانم متن مکاتباتم با آقای دادینگتون را در صورت نیاز در اختیار شما بگذارم و همینطور میتوان از ایشان استعلام گرفت.
اگر دقت کرده باشید ما به احترام تلاشهای آقای ریس دان، فایل eSpeak اندرویدی را که منتشر کرده ایم، بی هیچ تغییر و دخل و تصرفی بوده است.
کاربران آشناتر میتوانند signature و check sum را بررسی کنند تا صحت گفته های من را دریابند و کاربران کمتر آشنا نیز میتوانند به بخش “app manager” در setting گوشی خود مراجعه کنند و برنامه eSpeak را انتخاب کنند تا نام و مشخصات تولیدکنندۀ برنامه را ببینند.
این کار به دلیل عدم توانایی ما در تبدیل eSpeak به نسخۀ اندروید نبوده است زیرا تمام مراحل پیشین به مراتب دشوارتر از یک کامپایل ساده است. اگر توجه کرده باشید کد خود برنامه اندرویدی در آدرس گیتهاب ذکر شده وجود دارد و اگر یک فرد کم و بیش آشنا، برنامه های لازم را روی کامپیوتر خود نصب داشته باشد با یک دستور کد مذکور را به فایل اجرایی اندروید تبدیل میکند. ولی کاربران عزیز در گوگل جستجو کنید هیچکس فایل آقای ریس دان را Recompile نکرده است. فقط یکبار چند سال پیش گروه eyesfree که طراح talkback در گوگل است با هماهنگی تا زمانی که googleTTS آماده شود آن را compile کرد.
از خودتان بپرسید که چرا کسی این کار را نمیکند؟ compile کردن یک برنامه حاضر و آماده که افتخار نیست. حتی غیر اخلاقی و دزدی هم هست. اگر کسی هم کدی برای اضافه کردن داشته باشد باید با نظارت مدیران پروژه و در پروژه اصلی یا شاخه فرعی آن (new branch کد برنامه) اضافه شود.
هیچکس در دنیا اینکار را نکرده است و متأسفانه شرمساری آن باید برای کشور ما باشد.
حتی آقای ریس دان که برنامه eSpeak را به اندروید تبدیل میکند نیز ادعا نمیکند که در حال حاضر در نگارش زبانهای eSpeak یا توسعه آن نقشی دارد. چطور آقای هژبری ادعا میکند که در نگارش eSpeak یا حتی نسخه اندرویدی آن نقش داشته است؟
من برنامه eSpeak فارسی را با کد متن باز (open source) منتشر کرده ام تا هم به اخلاق حرفه ای پایبند بوده باشم و هم اگر فردا روزی اتفاقی برای من افتاد دوستانی که از eSpeak فارسی استفاده میکنند دچار مشکل نشوند و شخص دیگری مدیریت پروژه eSpeak فارسی را به دست بگیرد.
با این گفته هایی که هم اکنون توسط دوستان قدرشناس به گوش من میرسد، من دستمزد انتشار برنامه با کد متن باز و البته رایگان را گرفتم.
لازم به ذکر است: تا زمانی که من و احسان اسماعیلی بر روی eSpeak فارسی کار میکنیم، eSpeak رایگان است و خواهد بود. ولی من هم اکنون روی دو برنامه دیگر هم متمرکز هستم که یکی از آنها صدای طبیعی فارسی است که تصمیم به انتشار آنها به همان روش را داشتم. اما با این تفاسیل اگر این برنامه را به اتمام برسانم که شاید ماهها زمان ببرد. نه متن باز خواهد بود و نه رایگان.
و اما درباره سایر مسائل:
زمانی که آموزش NVDA توسط من و احسان اسماعیلی به زبان فارسی نوشته و به رایگان منتشر شد که در حال حاضر نیز در سایت پروژه eSpeak فارسی موجود است.
http://espeak.irtbc.com
آقای هژبری کجا بودند؟
مدرک 3:
افرادی که ماهها پیش این آموزش را دانلود کرده اند ببینند که نویسندگان آن چه کسانی هستند.
زمانی که محیط برنامۀ NVDA توسط آقای محمدرضا راشاد با همت وصف ناپذیرشان و با همکاری جزئی بنده مجددا به فارسی ترجمه شد آقای هژبری کجا بودند؟
مدرک 4:
به صفحۀ ترجمه ازبخش community سایت رسمی NVDA به آدرس www.nvaccess.org مراجعه کنید.
در ضمن این مژده را نیز به کاربران NVDA میدهیم که نسخه 2015.1 که به زودی منتشر خواهد شد دارای user guide (راهنمای کاربران) و command quick reference (راهنمای کلیدهای فرمان) به زبان فارسی خواهد بود و شما با تغییر زبان محیط برنامه به زبان فارسی و رفتن به زیر منوی “help” در منوی اصلی NVDA میتوانید به آنها دسترسی داشته باشید.
مدرک 5:
برنامه ای که خواهد آمد.
اما در مورد اپلیکیشن blindroyd:
blindroyd، برنامه ای برای تشخیص اسکناس است که مدتهاست که در Google play منتشر شده است و اسکناسهای اغلب کشورهای جهان را تشخیص میداد بجز ایران.
این برنامه مالک دارد و مالک آن در google play مشخص است و کپی رایت دارد. مالک آن نه آقای هژبریست و نه من و دوستانم در گروه برنامه نویسی eSpeak فارسی.
تنها کاری که برای این برنامه انجام شد این بود که اسکنهای بسیار با کیفیت از اصل طرحهای اسکناسهای ایرانی توسط این جانب طی مذاکراتی دشوار با ریاست محترم سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی جمهور اسلامی ایران که هفته ها به طول کشید و همچنین با همکاری مدیریت محترم انجمن عصای سفید تهران تهیه گردید. نامه های رسمی مکاتبات ما و پاسخهای رسمی بانک مرکزی که دارای مهر، امضا و سربرگ بانک مرکزی و ذکر نام من با درج شماره نامه میباشد موجود است و در صورت نیاز میتوانم کپی آنها را منتشر نمایم.
صحت نامه ها در دبیرخانه سازمان مذکور از طریق ذکر شماره قابل تأیید است.
ترجمه فارسی نرم افزار نیز توسط جناب آقای علی زه تاب دانشآموخته زبان انگلیسی انجام پذیرفت.
مدرک 7:
ایشان خود گواه این امر میباشند.
نقش آقای هژبری در بومیسازی این برنامه در دو بخش خلاصه میشد:
1- طرح اسکناسها و ترجمه های انجام شده را برای ایشان ارسال کردیم و از ایشان خواستیم تا فایلها را برای گروه blindroyd ارسال کنند.
2- آقای هژبری برای رفاه حال کاربران ماژول ساخته شده توسط blindroyd را در پوشه فایل برنامه اضافه کرده اند و 1 0 ریال نیز از نام فایلها کم کرده اند تا اینکه blindroyd بجای ریالی که در برنامه اصلی بود تومان را اعلام کند و همچنین کاربران مجبور به دانلود ماژول ریال علاوه بر نصب برنامه اصلی نباشند.
در مورد نسخه جدید blindroyd:
مدرک 8:
blindroyd نسخه جدید در google play منتشر شده است و ماژول ریال آن نیز از طریق منوی settings در زمان اتصال به اینترنت قابل دانلود میباشد و کاربران عزیز میتوانند برنامه را به رایگان از خود google play دریافت کنند. فقط کافی است قبل از نصب blindroyd نسخه قدیمی را پاک کنند.
مسئولیت آقای هژبری در IRtbc نگه داری از سایت و همچنین مدیریت forum بود که آن را الحق به بهترین نحو انجام میدادند و همچنین نرم افزارهایی را از google play و سایتهای دیگر دانلود و به کاربران معرفی میکردند.
و مجدد خاطر نشان میکنیم که کار ایشان برنامه نویسی نبوده است.
ای کاش این دوست جوان ما بجای شروع چنین بحث کودکانه ای کتاب “java for androyd” را که به زبان انگلیسی که چند ماه پیش برای ایشان فرستاده ام مطالعه میکردند تا به راستی برنامه نویس اندروید شوند.
کار چندان شاقی نیست و با مطالعه بدست میآید.
من خود برنامه نویس java نیز هستم ولی متخصص در اندروید نیستم و جای چنین شخصی در میان ما خالیست.
من فرصت شرکت در این گونه بحثها را ندارم و از سایر دوستان در گروه برنامه نویسی eSpeak فارسی از جمله آقای احسان اسماعیلی خواهش کردم که این بحثها را ادامه ندهند و این موضوع را به وجدان جمعی کاربران میسپارم.
گفتنیها گفته شد.
با سپاس، شادیار خدایاری
15/10/1393