سلام دوستان

 

با مقاله ی 38 در خدمتتون هستم

 

دانلود

 

معرفی تکنولوژی‏های ویژه ی نابینایان و کم‏بینایان

 

الهام رضایی وادقانی[1]

 

چکیده

مسأله ی اساسی این روزها، پیشرفت روزافزون دانش بشری و افزایش استفاده از تکنولوژی های جدید و نوین برای همه افراد است.

هدف بسیاری از فناوری هایی که در حال توسعه هستند این است که افراد معلول را به زندگی عادی برگردانند. مسأله اصلی که به دنبال روشن نمودن آن هستیم، این است که مشخص کنیم پیشرفت فناوری و تکنولوژی چه تأثیری در زندگی و کار افراد کم‏بینا یا نابینا داشته است. به عبارت دیگر آیا دانش روز توانسته است باری هر چند کوچک از دوش زندگی و شغل این قشر بردارد.

عصای سفید امروزه به عنوان نمادی برای معرفی نابینایان شناخته می‏شود.

یکی از مشکلات اصلی این افراد ناتوانی در خواندن و نوشتن متون عادی و استفاده از دستگاههای الکترونیکی مصرفی از قبیل تلفن‏های همراه هوشمند و لوح ـ رایانه های لمسی است.

در این میان، به نظر می‏رسد که دنیای ارتباطات بیکار ننشسته و با بهره گیری از فناوریهای نوین تلاش‏هایی را برای قابل استفاده کردن این ابزارهای الکترونیکی برای نابینایان آغاز کرده است که انتظار می‏رود این تلاش‏ها ظرف چند سال آینده بتوانند تحولی بنیادی در شیوه های ارتباطی نابینایان ایجاد کنند. استفاده نابینایان و کسانی که به هر صورت دچار نقص در قدرت بینایی خود هستند از تکنولوژی روز دنیا و صنایع مرتبط به آن، به وضوح توانمندی‏ها و استعدادهای این قشر عظیم از جامعه جهانی را که جمعیتی بالغ بر 160 تا 180 میلیون نفر در کل جهان را شامل می‏شود تواناتر می‏کند. علاوه بر آن، استفاده از پیشرفت‏های دنیای ارتباطات و تکنولوژی اطلاعات در این دنیای بیکران اطلاعات، همزمان با اختراع و ابداع فناوری و سیستم‏های خاصی برای نابینایان، استفاده از تکنولوژی‏های صنعت آی تی مثل اینترنت را به سهولت افراد عادی برای نابینایان میسر کرده است.

ما در این نوشتار، با روش توصیفی ـ تحلیلی به دنبال آن بودیم تا با جستجویی که در سایتهای مختلف ایرانی و خارجی انجام داده ایم، شمه ای هر چند کوتاه از سرویس ها و خدماتی را که برای استفاده بهینه نابینایان و کم بینایان از اینترنت و آی تی و تکنولوژیهای نوین ارتباطی صورت گرفته است بازگو کنیم.

نتایج حاصل از این مطالعه این بود که پیشرفت دانش روز در دو زمینه کم‎بینایان و نابینایان را مدد رسانده است؛ نخستین دستاورد آن در حوزه ی سخت‏افزاری بوده و دومین دستاوردش در حوزه ی نرم‏افزاری می‏باشد.

در حوزه ی سخت‏افزاری می‏توان به وسایل و امکانات هوشمند رایانه ای، وسایل هوشمند هدایتگر و جهت‏یاب اشاره نمود.

در حوزه ی نرم‏افزاری نیز می‏توان برنامه‏های کمکی در استفاده از کامپیوترها و دیگر وسایل هوشمند را نام برد.

 

کلیدواژه‏ها کم‏بینا، نابینا، تکنولوژی، فناوری‏های هوشمند، سخت‏افزارها و نرم‏افزارها

 

مقدمه

با پیشرفت تکنولوژی، به واقع یک انقلاب شگفتی در عرصه ی فنآوری اطلاعات و ارتباطات به وجود آمده است. هدف ظهور تکنولوژی و ماشین ارتقای سرعت و دقت در انجام امور است. با پیشرفت دانش‏های نوین، هر روز بر تعداد مصنوعات نوین افزوده می‏شود که مدام در حال رشد می‏باشد. در دنیای مدرن تنها با یک کلید انسان را از محدوده ی زمان و مکان خود عبور داده و دستاوردهای سایر افراد را در دسترس قرار می‏دهد. این مصنوعات برای آسایش همه افراد جامعه به کار می‏آیند. از اقشار هر جامعه‏، تعداد قابل توجهی از افراد دارای محدودیت در بینایی می‏باشند که لازمه ی زندگی راحت و عادی آنها، بهره‏مندی از امکانات و وسایل شهروندی و حضور در جوامع، به کارگیری از فناوری‏ها و تکنولوژی‏های نوین است. در این مجال اندک بر آن هستیم تا چند نمونه از دستاوردهای نوین بشری در حوزه ی زندگی و کار نابینایی را معرفی نماییم.

ابزارهای حسی :

1. کد بریل برای احساسات [2]

فناوری جدیدی با استفاده از وب کم های معمولی ، یک سخت‌افزار     کوچک به اندازه یک سکه و یک صفحه نمایش لمسی موسوم به tactile display طراحی شده است. با استفاده از این تجهیزات اطلاعات تصویری از طریق دوربین به یک الگوی لرزان پیشرفته تبدیل شده و توسط این صفحه نمایش‌های لمسی روی پوست فرد نابینا نمایش داده می‌شود .

لرزاننده ها به صورت متوالی فعال می‌شوند تا اطلاعات داینامیکی را در مورد نوع احساس یک فرد و میزان شدت آن فراهم کرده و به فرد نابینا منتقل کنند.

اولین قدم برای کاربران یاد گرفتن الگوهای چهره است . ابتدا حس‌های مختلف در برابر یک دوربین نمایش داده شده و سپس ترجمه آن‌ها به صورت یک الگوی لرزان در می‌آید. یک صفحه نمایش لمسی در پشت صندلی فرد نابینا یا یک صفحه جایگزین که روی ساعد نصب می‌شود نیز استفاده کرد.

2.گجت راهنما

این گجت می تواند توصیفی از اشیای پیرامون مانند ساختمان های اطراف و یا آنچه که فرد قصد خوردن آن را دارد ارایه کند.
کمک به مسیریابی نیز از دیگر کاربردهای این فناوری است تا بتوان با استفاده از آن از برخورد آن ها با اشیا و افراد و همچنین حرکت آهسته ی آن ها جلوگیری کند.
3. دستکش هوشمند (آلمانی)

در برخی از کشورها از جمله آلمان، نابینایان و ناشنوایان از زبان لمسی لورم  برای برقراری ارتباط با سایرین استفاده می‌کنند که به دلیل آشنا نبودن بیشتر مردم با این زبان، دستکشی طراحی کرده‌اند که لورم را به گفتار یا متن تبدیل می‌کند و از طریق تلفن‌های همراه یا کامپیوتر دریافت می‌شود.

فرد نابینا با حرکت و فشار بر دکمه‌هایی  که در قسمت کف دستکش نصب شده است پیام خود را به حسگرهای زبان لمسی منتقل می‌کند و این حسگرها آن را به گفتار یا متنی ترجمه می‌کنند که گیرنده‌های تلفن همراه از طریق بلوتوث دریافت می‌کنند. در پشتش حسگرهایی کار گذاشته شده که وظیفه دریافت پیام را بر عهده دارند که با ایجاد لرزش‌های کوتاهی، پیام‌های دریافتی را به زبان لمسی لورم ترجمه می‌کنند. همچنین امکان برقراری ارتباط همزمان با چند نفر از طریق این دستکش‌ها با فرد نابینا–ناشنوا فراهم است.

3.آرگس Argus II

عینکی است که چشم بیوتیک نیز نام گرفته است . شخص نابینا این عینک را به صورت خود می‌زند و آرگس تمام تصاویر را ثبت و به دستگاه کوچکی بنام VPU که به کامپیوتر متصل است و نابینا آن را با خود حمل می‌کند، ارسال می‌کند، سپس کامپیوتر تصاویر دریافتی را پردازش می‌کند و به صورت وایرلس به کیت کوچکی که داخل شبکیه چشم نابینا جاسازی شده است ارسال می‌کند و مغز می‌‌تواند تصاویر را پردازش کند، این مراحل طی می‌شود تا نابینا قدرت دیدن محیط اطراف خود را داشته باشد.

 

عبورو مرور:

1.کفش هدایت گری   Le Chal (هندی)

به کاربر کمک می‌کند به مکان جغرافیایی مورد نظر خود رسیده و از موانع سر راه دوری کند.

طرز کارش به گونه‌ای است که یکی از کفش‌های کاربر، بر اساس فیدبک لمسی کار می‌کند؛ چهار سنسور لرزشی تعبیه شده در کفش به کاربر علامت می‌دهد به چه سمتی حرکت کند؛ با لرزش سنسور جلوی کفش کاربر باید مستقیم به جلو برود و با لرزش سنسورهای سمت چپ، راست و عقب کفش نیز به همین ترتیب عمل کند. در ابتدا کاربر باید با نصب برنامه کاربردی Le Chal – که مخصوص سیستم عامل اندروید است- بر روی تلفن همراه خود، مقصد خود را در نقشه‌های گوگل وارد کند. سپس تلفن همراه به وسیله‌ی بلوتوث با مدار LilyPad Arduino (واقع در پاشنه کفش) ارتباط برقرار کرده و گوگل با استفاده از داده ی محلی GPS خود، مسیرها را یکی یکی مشخص می‌کند و پس از آن تلفن همراه‌، هر کدام از چهار سنسور لرزشی را بر حسب نیاز روشن می‌کند. هنگام شروع حرکت، شدت لرزش ها کم است اما هنگام نزدیک شدن کاربر به نقاطی که باید تغییر جهت دهد، شدت لرزش‌ها افزایش مییابد.

یک سنسور مجاورت نیز در جلوی کفش تعبیه شده است که زمان نزدیک شدن کاربر به موانع به او هشدار می‌دهد و می‌تواند آن‌ها را از فاصله ۳ متری تشخیص دهد. هنوز خبری مبنی بر عرضه‌ی این کفش در بازار نیست.

 

2. گجت پوشیدنی

یک کمپانی ابزار راهیابی به نام Tactile یک گجت پوشیدنی طراحی کرده که با استفاده از سنسورها موانع را شناسایی می‌کند و با لرزش درباره آنها به کاربر هشدار می‌دهد.

این گجت پوشیدنی (با نام تجاری Eyeronman) فقط به نابینایان کمک نمیکند و آتش نشان‌ها، سربازها و بسیاری از مشاغل دیگر هم می‌توانند از آن استفاده کنند. این گجت پوشیدنی یک جلیقه مجهز به سنسور و ساطع کننده اشعه است که از سیستم لیدار استفاده می‌کند. لیدار یک سیستم برمبنای لیزر است که در ماشین‌های بدون راننده استفاده می‌شود. در طراحی این سیستم امواج فروصوت و نور مادون قرمز هم بکار برده شده است.

سیستم لیدار ورودی‌های سنسورها را به لرزش‌هایی تبدیل میکند که به یک تیشرت از جنس پلیمرهای الکترو اکتیو منتقل میکند.

نحوه کار این گجت پوشیدنی به این صورت است که اگر مانعی سمت چپ و نزدیک به زمین وجود داشته باشد، قسمت پایینی سمت چپ لباس میلرزد.

این سیستم طوری طراحی شده که موانع را در یک بازه ی ۳۶۰ درجه ای شناسایی میکند و میتواند محیط پیرامونی را کاملاً پوشش دهد.

 

3.هدست جدید مایکروسافت برای کمک به نابینایان

پیامهای صوتی سه بعدی به گوش داخلی نابینایان می رساند آنها را در طی کردن هرچه بی خطرتر مسیر یاری می رساند.
این فناوری جدید که فعلا نمونه اولیه آن ارایه شده است با همکاری بنیاد خیریه Guide Dogs (سگهای راهنما) تولید شده است.

نکته جالب توجه درباره این محصول خلاقانه این است که به جای استفاده از پیامهای صوتی رایج، صدا از طریق بخش انتهایی استخوان فک به گوش داخلی منتقل می شود. این هدست به دستگاههای دیجیتالی ویندوزفون متصل شده و از ترکیبی از فناوری موقعیت یاب جهانی (GPS)، سیستمهای وای فای و بلوتوث برای هدایت صحیح نابینایان در نقاط مختلف شهر استفاده می کند.
کاربر پس از تنظیم مسیر حرکتی و مقصد مورد نظر، به پیامهای صوتی گوش می دهد که مربوط به موانع یا عوارض زمینی مسیر پیش روی است.
در این پیامها نکاتی همچون “گردش به چپ” و نظایر آنها جهت حرکت هر چه ایمن تر در ادامه مسیر شنیده می شود.
این فناوری نوین گرچه قابلیتهای خیره کننده ای در کمک به نابینایان دارد اما عملیاتی شدن آن در مقیاس کلان نیاز به توسعه زیرساختارهای آن نظیر نصب دکل های مخصوص در گوشه و کنار شهرها دارد.

 

4.عینک اسراییلی (ببین)

این ابزار یک کامپیوتر جیبی متصل به یک عینک مجهز به دوربین است که با اشاره کاربر می بیند و هر نوع اطلاعاتی را پردازش و تعریف می کند.یک دوربین حساس و برنامه های پیشرفته کامپیوتری اساس ساخت این ابزار هوشمند است. و هر چیزی از روزنامه تا چراغ راهنمایی را می بیند و برای کاربر می خواند.

 

5.ارایه نرم‌افزار همیار برای نابینایان(هندی).

به افراد نابینا و کم‌بینا کمک می‌کند که در محیط‌های ناآشنا مثلا زمان مسافرت بتوانند به راحتی رفت و آمد کرده و مسیرشان را گم نکنند.

این برنامه ساعت و زمان غروب خورشید را به کاربر گزارش می‌کند و به افراد نابینا این اطمینان را می‌دهد که بدون نیاز به کمک افراد دیگر به راحتی از منزل خارج شده و راه خود را پیدا کنند.

این برنامه به نقشه‌های آنلاین دسترسی دارد و کاربران می‌توانند هنگام راه‌رفتن با هشدارهای صوتی گوشی خود، مسیرشان را پیدا کنند و پیش از تاریکی هوا به منزل یا نزدیک‌ترین هتل برسند.

 

6.ساخت دوچرخه هوشمند     UltraBike       (انگلستان)

در این دوچرخه از حسگرهای فراصوت (التراسونیک) برای تشخیص موانع در مسیر حرکت دوچرخه سوار استفاده شده است. با کمک این فناوری، امکان دوچرخه سواری مستقل برای کم بینایان و نابینایان فراهم می شود.

 

7.اختراع عصای بریل مسیریاب ایرانی

در این اختراع مسیرهای حرکت نابینایان برای عصای بریل مسیریاب تعریف شده و در اختیار نابینایان قرار گرفته است و بدین ترتیب به آنان در پیمودن مسیر کمک می کند. و تا کنون است.

 

8.سگ روباتیک (ژاپن)

با استفاده از حسگر تصویر و مسافت کینکت ماکروسافت به ساخت تصویر سه‌بعدی از موانع پیش‌رو پرداخته با سرعتی آهسته‌تر از راه رفتن برای بالا و پایین رفتن از یک سطح پله دار هدایت می‌کند.در یک سطح مسطح این روبات سرعت خود را با حرکت بر روی چرخهایش بالاتر برده؛ اما در سطوح ناهموار و پله از پاهای لولایی خود استفاده می‌کند.پنجه‌های این روبات از حسگرهای سپری برخوردار است که به آن در جلوگیری از برخورد با موانع کمک می‌کند.

این سگ روباتیک با یک نرم‌افزار از پیش برنامه ریزی شده و با وارد کردن فشار بر دست‌ها کنترل می‌شود.

این روبات به دستورالعملها از طریق آگاه کردن کاربر با یک صدای زنانه مصنوعی پاسخ می‌دهد. نسخه‌های آینده این روبات از فرمانهای صوتی و جی پی اس برای جهت‌یابی‌های دقیقتر برخوردار خواهند بود.

 

9.ساخت ساعت وِیژه نابینایان در ایران

پژوهشگران کشورمان طی مطالعاتی عصای هوشمند به صورت ساعت مچی را طراحی کردند که می تواند با استفاده از سنسورهای اولتراسونیک موانع و فرورفتگی ها را با دقت بالا تشخیص و به نابینایان هشدار دهد.

 

10.کلاه الکترونیک برای راهنمائی نابینایان

دانشمندان کلاه الکترونیکی جدیدی برای افراد نابینا و کم‌بینا ساخته‌‌اند که می‌تواند دنیای جدیدی را پیش روی آن‌ها باز کند. این کلاه با شناسایی مسیرهای مختلف در خیابان‌ها به افراد نابینا کمک می‌کند راه درست را پیدا کنند و به هنگام عبور از تقاطع‌ها، چاله‌های خیابانی، مسیرهای پر رفت و آمد هیچ مشکلی آن‌ها را تهدید نکند. کلاه جدید با استفاده از حسگرهای دقیق خود و برنامه ریزی هایی که بر اساس فرمول‌های ریاضی انجام می‌دهد،‌ بهترین مسیر را به این افراد پیشنهاد می‌کند و در اصل، آن‌ها را به دو چشم الکترونیکی مجهز می‌سازد. سیستم پیشرفته ای که در این کلاه به کار رفته، قادر است به صورت مجازی و الکترونیکی در زمان بسیار کوتاه تمام مسیرهای اطراف نابینایان را به آن‌ها آموزش دهد و به هنگام راه‌ رفتن، مراقب آن‌ها باشد.

 

انواع تبلت

نوع اول

Omnifier  در واقع پوشش و کیس است که برای آی پد طراحی شده و آی پد در آن قرار گرفته و نیمی از صفحه ipad توسط omnifier  که می توان از آن بعنوان صفحه کلیدی که از خط بریل در آن استفاده شده  نام برد پوشانده می شود تا علاوه بر اینکه از آی پد محافظت میکند بواسطه کیبرد خود استفاده از آن را برای نابینایان سهولت بخشد و با توجه به اقبال نابینایان از آن نقش تبلت ها می توانند عصای سفید را بعنوان راهبر ایفا نمایند .

نوع دوم

به لطف شرکت استرالیایی Blitab Technology و تولید تبلتی جدید برای نابینایان که مبتنی بر خط بریل خواهد بود،.

گفتنی است که این تبلت جدید از تکنولوژی صفحه‌ ی مایع استفاده می ‌کند و از صفحه‌ ای پویا و تغییر پذیر برای نمایش مفاهیم خود بهره می برد. به این ترتیب که تبلت Blitab از حباب‌ های مایع در ساختار خود استفاده می ‌کند تا بتواند تصاویر یا خطوط بریل را به ملموس ترین شکل ممکن بر روی صفحه نمایش خود آشکار سازد و یا می توان این گونه بیان کرد که تبلت Blitab از حباب ‌های مایع به منظور تولید نوشته ‌های لمسی یا تصاویر کمک می‌گیرد. این تبلت هم ‌چنین این قابلیت را دارد تا فایل ‌های متنی معمولی را به طرق مختلفی نظیر استفاده از شکاف USB و همچنین از طریق مرورگرهای اینترنتی یا تگ‌های NFC دریافت کرده و آن‌ ها را به خط بریل یا به متون قابل لمس و خواندنی برای افراد نابینا تبدیل کند.

 

خدمات شهری:

1. سامانه ی هوشمند استفاده از اتوبوس

محققان شرکت دانش بنیان Onyx Beacon رومانی، فناوری جدیدی ارایه کرده‏اند که با نصب در اتوبوس‏های درون شهری و از طریق اپلیکیشن قابل نصب بر روی تلفن همراه هوشمند، به افراد نابینا یا کم‏بینا درخصوص استفاده هر چه بهتر از این وسیله نقلیه عمومی کمک می‏کند. دستگاه نصب شده بر روی اتوبوس با اپلیکیشن از پیش نصب شده بر روی تلفن همراه فرد نابینا یا کم بینا در ارتباط است. همزمان با وارد شدن اتوبوس به ایستگاه، سیگنال مخصوصی از طریق فناوری بلوتوث به تلفن همراه ارسال شده و بدین ترتیب iBeacon به نابینا یا کم بینا اطلاع می‏دهد که چه اتوبوسی و متعلق به چه خطی وارد ایستگاه شده است. این فناوری به گونه‏ای تنظیم شده که از فاصله ۵۰ تا ۶۰ متری اتوبوس در حال ورود به ایستگاه، اطلاع‏رسانی لازم به فرد نابینا یا کم بینا صورت گرفته و بدین ترتیب فرد زمان لازم برای تشخیص اتوبوس مورد نظرش را دارد

 

 

2. تلفنهای هوشمند با همکاری گیرنده و فرستنده های بلوتوثی

متروی لندن می تواند همانند یک هزارتوی سردرگم کننده باشد و در ساعات شلوغی و ازدحام با انبوهی از مسافران سبب گیج شدن هر فردی گردد. این مشکل برای افراد نابینا یا کم بینا می تواند نمودی چندین برابر داشته باشد و حالا ترکیبی از گیرنده و فرستنده های کوچک بلوتوث دار و اپلیکیشن موبایل قرار است تا مسئله یاد شده را حل نمایند.

Wayfinderراهکاری به حساب می آید که توسط کمپانی Ustwoو با همکاری “انجمن سلطنتی لندن برای نابینایان” راه اندازی شده تا به این دسته از افراد راهنمایی‏های صوتی با هدف هدایت و مسیریابی شان در مترو ارائه نماید.

در حال حاضر یک ماه است که طرح مذکور به صورت آزمایشی در ایستگاه Pimlicoاجرایی گشته و طی آن ۱۶گیرنده و فرستنده کوچک بلوتوثی که در این ایستگاه نصب شده‏اند تلفن هوشمند افراد نابینا را با کمک اپلیکیشن ویژ‏ه‏ای دنبال نموده و سعی می‏کنند تا با ارائه راهنمایی‏های صوتی مناسب سبب گردند آنها به صورت مستقل قادر به مسیریابی شوند. البته در جایی مانند ایستگاه های مترو لازم است که فرد نابینا راهنمایی صوتی را به صورت دقیق بشنود و در همین راستا اپلیکیشنWayfinderبا یک ایر‍فون مجهز به تکنولوژی القای استخوانی جفت می‏گردد تا کاربر در هر شرایطی قادر باشد راهنمایی‏ها را دقیق شنیده و اجرا نماید.

 

در زمینه مطالعات و کتابخانه:

 

1.عینکی برای کتاب خواندن نابینایان !

تیم دانشجویی دانشگاه بین‌المللی فلوریدا یک جفت عینک منحصر به فرد طراحی کرده که میتواند نابینایان را قادر سازد در کتابخانه قدم بزنند، یک کتاب را بردارند و آن را بخوانند. استفاده از این جفت عینک چشمی و اجزای سبک‌ وزن آن به کاربران نابینا امکان دسترسی به ماده چاپ‌شده حین قدم زدن در یک مغازه یا کتابخانه را می‌دهد. سیستم جدید که هنوز در مرحله طراحی است، قابل حمل بوده و می‌تواند بدون اتصال به اینترنت عمل کند. نسخه‌های آتی Eyetalk بازار‌های جهانی را هدف قرار خواهند داد و به کاربران امکان شنیدن اطلاعات به یکی از چندین زبان موجود را می‌دهد.

2. Braille Haptic

عنوان دستگاهی است که قادر است متنی را که با حروف معمولی نوشته شده است . اسکن کند و از طریق یک بازشناسی کارکترهای نوری که استاندارد چاپهای دیجیتالی است، متن را شناسایی کرده و سپس متن را به حروف بریل تبدیل کند. این حروف بریل بر روی سطح دستگاه ظاهر می شوند و کاربر می تواند متن را به راحتی بخواند. این دستگاه الکترونیکی کوچک قادر است هر نوع متنی از روزنامه ها تا آگهی ها و اطلاعیه های دیواری را به خط بریل تبدیل کند.

3.انگشتانه بریل

انگشتانه یک برگردان کننده حروف بریل است. در این انگشتانه ویژه، یک فناوری مینیاتوری به کار رفته است که به کاربر اجازه می دهد انگشت خود را روی یک واژه معمولی سُر بدهد و آن را به خاطر یک بازخورد لمسی به صورت خط بریل حس کند.
این دستگاه که روی انگشت اشاره قرار می گیرد و این امکان را می دهد که با لمس نمایشگرهای لمسی و یا صفحات کتابهای کاغذی معمولی حروف و کلمات را به صورت حروف بریل بخوانند.

یک دوربین ویدیویی در داخل این انگشتانه وجود دارد که متن را شناسایی کرده و آن را به یک پردازش‍گر داخلی انتقال می دهد. این پردازشگر که با یک پایگاه داده ها ارتباط دارد حروف بریل را به سر انگشت دست کاربر نابینا انتقال می دهد.

از دیگر امکانات این انگشتانه می توان به دریافت آخرین اخبار و یا بازخوردها و نظرهای وبلاگها از راه فایلهای RSS اشاره کرد. همچنین این دستگاه می تواند کتابها و یا پیامهای متنی را از راه بلوتوث دریافت کرده و به متون لمسی بریل تبدیل کند.

4.بریل نویس Braille Stapler

گروهی دیگر از طراحان کره ای دستگاه دیگری به نام Braille Stapler را طراحی کردند که نابینایان را می توانند به دنیای بیرون متصل تر کنند. این دستگاه ترکیبی از چاپگر بریل و تخته بریل است که اکنون در یک دستگاه واحد عرضه شده اند.
این دستگاه، قابل حمل و سریع بوده و استفاده آسانی دارد. این طرح مفهومی از حدود ۶ دکمه استفاده می کند.
کاربر برای استفاده از این دستگاه یک ورقه کاغذ را وارد Braille Stapler می کند و با ضربه زدن به این ۶ دکمه فورا و به سادگی متن خود را می نویسد.
این دستگاه متحولانه به ویژه برای افرادی که تازه نوشتن با خطوط بریل را آغاز کرده اند بسیار قابل استفاده و ساده است.

5.نرم افزارهای کتابخوان :

نرم افزار های جدید ساخته شده توسط KFNB وجود دارد. نرم افزار کتاب خوان کتاب های الکترونیکی، مقالات و مطالب متنی دیگر را در چند تلفن های هوشمند و سیستم عامل از جمله آیفون، رایانه های شخصی، مکینتاش و ویندوز موبایل با دستگاه های تلفن همراه. اجرا خواهد کرد. با این نرم افزار می توانید فرمت های متن بسیاری از جمله PDF و EPUB اداره کند.

KFNB نیز نرم افزار های دیگر ارائه می دهد ، KReader موبایل و knfbReader موبایل که مانند اینتل خوان، اجازه می دهد تا کاربران را به ضربه محکم و ناگهانی از متن عکس و پس از آن بلافاصله آن را بخوانید . بر خلاف کالا اینتل، این دستگاه ها در سلول و یا تلفن های هوشمند کار می کنند.
6.برجسته نگار:

یکی از جدیدترین و مهمترین این کیبوردها که مجهز به سیستم ای تی سی(active tactile control) (برجسته نگار ) می باشد. این دستگاه دارای خط بریل متحرک می باشد که می تواند نوشته های روی مانیتور کامپیوتر را به صورت زنده و متحرک زیر انگشتان نابینا ملموس و مجسم نماید .

قابلیت های این دستگاه عبارتند از:

1- دارای ردیف 40 سلولی بریل می باشد .

2- دارای سیستم هوشمندی است که موقع خواندن کتاب به طور اتوماتیک از سطر اول به سطر دوم می رود .

3- صفحه کیبورد برای راحتی اپراتور به صورت ارگونومیک ساخته شده است .

4- حالت  برجستگی نقاط بریل قابل تنظیم می باشد .

5- دارای 4 گیگا بایت حافظه متنی است .

6- دارای دو اتصال USBاست .

7- قابلیت بلوتوث فایل ها را دارد .

8- امکان تایپ بریل را به وسیله 8 دکمه فراهم نموده است . متون تایپ شده تبدیل به فایل با فرمت ورد (word) می گردد .

9- وزن این دستگاه 900 گرم است و به مدت 3 ساعت شارژ گردیده و برای مدت 20 ساعت نیاز به شارژ ندارد.

10- قابلیت نصب کارت حافظه کوچک را دارد(SD Card).

7.کتابخوان دیجیتالی دیزی

دستگاه ارائه شده ابعادی برابر 112 میلی متر طول، 55 میلی متر عرض و 7 میلی متر ضخامت دارد که به راحتی در جیب لباس جا گرفته و قابل حمل می باشد.

این دستگاه قادر است متن کتاب هایی را که با فرمت دیزی ضبط شده با قابلیت searchو navigationمناسب با حجم دو گیگابایت بر روی SDکارت ( حافظه جانبی ) قرائت نماید این مقدار حجم تا 32 گیگابایت قابل افزایش است. دستگاه مورد نظر هم چنین می تواند به صورت وایرلس فایل های ذخیره شده خود را به اشتراک بگذارد و نیز امکان دریافت موج های رادیویی را نیز دارد.

مهمترین ویژگی این دستگاه این است که کلیه منوهای موجود در دستگاه را به شکل گویا برای نابینا می خواند و همانند موبایل گویا که نابینا به راحتی می تواند از همه امکانات آن استفاده نماید این دستگاه نیز ویس رکوردر گویا است که هم فایل های صوتی با فرمت های mp3، amrو همچنین فایل های نوشتاری با فرمت های مختلف از جمله دیزی را اجرا می نماید . به بیان دیگر این دستگاه دارای text to speechمتن خوان به 18 زبان دنیا می باشد . طی مذاکراتی که خانه نور ایران با این شرکت داشته آمادگی خود را جهت اضافه نمودن متن خوان فارسی اعلام نمودند . خانه نور ایران در صورت تامین هزینه قرارداد به این امر مهم خواهد پرداخت .

8.اسکنر:

متون کتابها، نامه ها و نوشته ها را اسکن کرده و با صدای طبیعی می خواند . این دستگاه بیش از 20 زبان زنده دنیا (به جز فارسی) را می شناسد و قادر به خواندن آن ها       می باشد. این دستگاه همچنین قادر است فایل هایی را که از طریق سی دی و اس دی کارت و USBقابل دسترسی است را ذخیره و پخش نماید .

9.دستگاه چاپگر:

قابلیت پرینت نقشه ها و نمودارهای گرافیکی به صورت رنگی و بریل برای استفاده نابینایان را دارا می باشد.

برخی از ویژگی های پرینتر فوق عبارتند از:

1- تنها پرینتری است که همزمان از جوهر رنگی استفاده می کند و به صورت بریل پرینت می گیرد.

2- فایل های Wordو Excelرا جهت پرینت پشتیبانی می کند.

10. Alumo

نرم افزاریست که روی موبایل با قابلیت دوربین 5 مگاپیکسل و بالاتر نصب شده و با عکس گرفتن از متون، آنها را می خواند . همچنین کلیه صفحات Wordاینترنت را می خواند .

11 . Nine Point System

تبدیل بریل به Textو انتقال آن به سایرین از طریق بلوتوث .

 

12.اولین ساعت هوشمند بریل مخصوص نابینایان

یک شرکت کره ای ساعت هوشمندی را تولید و روانه بازار فناوری خواهد کرد که قابلیت های متفاوتی را در اختیار کاربرانش قرار می دهد.اولین ساعت هوشمند بریل مخصوص نابینایان عرضه خواهد شد که می تواند همانند یک ابزار آموزشی برای نابینایان عمل کند این ساعت هوشمند دارای سلول هایی با نقاط تغییر کننده است که می تواند کتاب های دیجیتال را برای کاربرانش به نمایش بگذارد. هر کدام از سلول های این ساعت دارای شش نقطه فعال هستند که برای انتقال مفاهیم به شخص نابینا هر بار تعداد نقاط کاهش یا افزایش می یابند تا شخص قادر به خواندن متون به صورت بریل باشد. این ساعت می تواند امکانات دیگری مانند ارسال و دریافت پیامک یا حتی کوک کردن ساعت را نیز برای کاربرانش داشته باشد..

 

13. امکان استفاده از رایانه های لوحی برای نابینایان ایران (آمریکا)

روش جدیدی که بر اساس آن می‌توان از سیستم لمسی رایانه‌های لوحی مانند iPad به عنوان صفحه کلید خط بریل استفاده کردو به جای آنکه از نوک انگشتان برای پیدا کردن حروف کمک بگیریم، ما دکمه‌هایی طراحی کرده‌ایم که می‌توانند انگشتان را پیدا کنند.

کاربران در این فناوری جدی هشت انگشت خود را روی نمایشگر رایانه لوحی قرار می‌دهند و بر اساس محل قرارگیری انگشتان، کلیدها زیر آن‌ها ظاهر می‌شوند. در این حالت فرد نابینا کلید مربوط به هر یک از انگشتان خود را می‌داند و با فشار دادن آن کلمات مورد نظر خود را تایپ می‌کند.

14. انگشتر جایگزین خط بریل

مبتکران ابزار جدیدی ساخته‌اند که می‌تواند متن مکتوب را با صدای بلند بخواند؛ ابتکاری که افراد نابینا را قادر به کسب اطلاعات و مطالعه می‌کند. این دستگاه به شکل یک انگشتر در انگشت قرار می‌گیرد و با ردیابی جهت انگشت کاربر می‌تواند متونی را که فرد به آن اشاره می‌کند بخواند. نمونه اولیه این دستگاه که FingerReader انگشت خوان نام دارد می‌تواند جایگزین نرم‌افزارهای شنیداری- دیداری شود که اغلب غیر دقیق و محدود هستند. این ابزار که توسط گروهی از پژوهشگران دانشگاه فناوری ماساچوست MIT ساخته شده به کاربر امکان می‏دهد تا خط متن را با انگشت اسکن کرده و بازخورد صوتی کلمات آن را دریافت کند. این انگشتر همچنین بازخورد حرکتی را به شکل لرزش بسیار کوچکی ارائه می‌کند تا مطمئن شود کاربر از متن منحرف نشده باشد.

15.دستگاه برجسته ساز زای فیوز هیتز :

این دستگاه می‏تواند متون و شکل های مختلفی را که بر روی کاغذ مخصوص چاپ شده است به شکل برجسته درآورد تا نابینایان بتوانند با لمس آن اطلاعات مورد نیاز را به دست آورند.

16. دستگاه ماشین نویسی هرکینز :

این دستگاه به خط بریل مخصوص فعالیت ماشین نویسی نابینایان طراحی شده است، این دستگاه با استفاده از کاغذ مخصوص بریل کار می کند و با بهره‏گیری از نظام مکانیکی ماشین نویسی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

17. دستگاه برجسته نگار بریل پکتوس:

لونار پلاس یکی از نرم افزارهایی است که در گروه برنامه‏های بزرگ نمایی رایانه قرار می‏گیرد و کم بینایان می‏توانند از آن استفاده کنند.

18. دستگاه کتابخوان پلکس تاک (Plex Talk)

شرکت پلکس تاک که از کشور ژاپن فعالیت خود را روی تسهیل مطالعه و یادگیری نابینایان و کم بینایان متمرکز نموده و به نظر می‏رسد دستگاهی که توسط این شرکت به بازار ارائه شده موفقیت این شرکت را در خصوص تکمیل دستگاه های مشابه که در گذشته توسط این شرکت و شرکت های دیگر تولید شده تضمین می‏کند.

دستگاه کتابخوان دیجیتالی دیزی ابعادی برابر 112 میلیمتر طول، 55 میلیمتر عرض و 7 میلیمتر ضخامت دارد که به راحتی در جیب لباس جا گرفته و قابل حمل می باشد.

این دستگاه قادر است متن کتاب‏هایی را که با فرمت دیزی ضبط شده با قابلیت search و navigation مناسب با حجم دو گیگابایت بر روی SD کارت (حافظه جانبی) قرائت نماید این مقدار حجم تا 32 گیگابایت قابل افزایش است. دستگاه مورد نظر هم چنین می تواند به صورت وایرلس فایل های ذخیره شده خود را به اشتراک بگذارد و نیز امکان دریافت موج های رادیویی را نیز دارد.

این دستگاه می تواند در کارهای تجاری، آموزشی و حضور در کلاس‏های گوناگون مورد استفاده قرار گیرد که مهمترین ویژگی دستگاه این است که کلیه منوهای موجود در دستگاه را به شکل گویا برای نابینا می‏خواند و همانند موبایل گویا که نابینا به راحتی می‏تواند از همه امکانات آن استفاده نماید این دستگاه نیز ویس رکوردر گویا است که هم فایل‏های صوتی با فرمت های mp3، amr و همچنین فایل های نوشتاری با فرمت‏های مختلف از جمله دیزی را اجرا می‏نماید.

19.دستگاه اسکنر سنسوتک (Sensotec)

شرکت سنسوتک کشور بلژیک است یک دستگاه اسکنر ارائه کرده که متون کتاب‏ها، نامه‏ها و نوشته‏ها را اسکن کرده و با صدای طبیعی می‏خواند. این دستگاه بیش از 20 زبان زنده دنیا را می‏شناسد و قادر به خواندن آن ها می‏باشد. این دستگاه هم چنین قادر است فایل هایی را که از طریق سی دی و اس دی کارت و USBقابل دسترسی است را ذخیره و پخش نماید .

20.دستگاه چاپگر ویو پلاس (View Plus)

شرکت ویو پلاس کشور آلمان، دستگاه چاپگری ارائه کرده که قابلیت پرینت نقشه‏ها و نمودارهای گرافیکی به صورت رنگی و بریل برای استفاده نابینایان را دارا می‏باشد.

تحقیقات نشان داده که مطالعه و یادگیری از طریق لمس و به صورت فیزیکی برای افراد آسان‏تر و قابل درک‏تر می‏باشد. این موضوع نه تنها برای نابینایان بلکه برای افراد بینا و کودکان هم قابل تعمیم می‏باشد.

برخی از ویژگی های پرینتر فوق عبارتند از:

1- تنها پرینتری است که همزمان از جوهر رنگی استفاده می‏کند و به صورت بریل پرینت می‏گیرد.

2- فایل های Wordو Excelرا جهت پرینت پشتیبانی می‏کند.

21.نرم افزارText Scout

این محصول توسط شرکت آلمانی alumo عرضه شده که روی موبایل با قابلیت دوربین 5 مگاپیکسل و بالاتر نصب شده و با عکس گرفتن از متون، آنها را می‏خواند . همچنین کلیه صفحات Wordاینترنت را می خواند

22.انگشتانه‏ی بریل

این انگشتانه یک برگردان کننده حروف بریل است. در این انگشتانه ویژه، یک فناوری مینیاتوری به کار رفته که به کاربر اجازه می‏دهد انگشت خود را روی یک واژه معمولی سر بدهد و آن را به خاطر یک بازخورد لمسی به صورت خط بریل حس کند. این دستگاه که روی انگشت اشاره قرار می‏گیرد می‏تواند به طور اساسی زندگی نابینایان را متحول کند و به آنها این امکان را بدهد که با لمس نمایشگرهای لمسی و یا صفحات کتاب‏های کاغذی معمولی حروف و کلمات را به صورت حروف بریل بخوانند. یک دوربین ویدیویی در داخل این انگشتانه وجود دارد که متن را شناسایی کرده و آن را به یک پردازشگر داخلی انتقال می‏دهد. این پردازشگر که با یک پایگاه داده ها ارتباط دارد حروف بریل را به سر انگشت دست کاربر نابینا انتقال می‏دهد.

23.چاپگر و اسکنر بریل Haptic Braille

عنوان دستگاهی است که قادر است متنی را که با حروف معمولی نوشته شده است اسکن کند و از طریق یک بازشناسی کارکترهای نوری که استاندارد چاپ‏های دیجیتالی است، متن را شناسایی کرده و سپس متن را به حروف بریل تبدیل کند. این حروف بریل بر روی سطح دستگاه ظاهر می‏شوند و کاربر می‏تواند متن را به راحتی بخواند.

24.بریل‏نویسBraille Stapler

این دستگاه ترکیبی از چاپگر بریل و تخته بریل است که اکنون در یک دستگاه واحد عرضه شده‏اند که قابل حمل بوده و استفاده آسانی دارد. این طرح مفهومی از حدود 6 دکمه استفاده می‏کند. کاربر برای استفاده از این دستگاه یک ورقه کاغذ را وارد Braille Stapler می‏کند و با ضربه زدن به این 6 دکمه فورا و به سادگی متن خود را می‏نویسد.

 

خدمات بانکی :

دستگاه خودپرداز بانکی ویژه نابینایان

این خودپرداز با تکیه بر پردازش صوت و بدون استفاده از کیبورد و مانیتور، خدمات بانکی لازم را به متقاضیان ارایه می‌دهد. ساخت این خودپرداز که با شماره 65760 اداره ثبت اختراع از سوی این تیم به ثبت رسیده، شش ماه به طول انجامیده است،

در بخش آموزش

.1آموزش الکترونیکی :

در آموزش الکترونیکی محتوا به صورت دیجیتال ذخیره و انتقال داده می شود. اطلاعات دیجیتال را می توان روی نمایشگر رایانه بزرگ کرد یا از نمایشگرهای با خروجی بریل (برجسته نگار) استفاده کرد یا از نرم افزارهایی که محتوای صفحه نمایش رایانه را به صورت صوت می خوانندScreen Readers   استفاده کرد. هم چنین می توان با دست کاری اطلاعات مشکل دیگر معلولان را نیز حل کرد.

البته این نکته قابل ذکر است که در مجموع فناوری اطلاعات توانمندی های خود را برای گسترش داده است مانند نرم افزارهای Screen Readers که محتوای صفحه نمایش رایانه را به صورت صوت می خوانند و این موضوع به نابینایان؛ کمک شایانی می کند.

.2آموزش الکترونیکی، نوعی آموزش از راه دور:

• ابزارهای آموزش الکترونیکی

در سال های اولیه پیدایش تلویزیون، تعدادی از مدارس بعضی درس ها را در ساعات اولیه روز و از طریق تلویزیون آموزش دادند. در حال حاضر در بعضی مناطق از دستگاه های تلویزیونی ماهواره ای با قابلیت تعامل 2 طرفه به طور گسترده استفاده می شود. در بعضی موارد از ابزار های ویدئویی یک طرفه به همراه ابزار های صوتی 2 طرفه و در برخی موارد از ابزارهای ویدئویی 2 طرفه استفاده می شود.

چه فناوری هایی در آموزش الکترونیکی برای معلولان به کار می آیند

نامه الکترونیکی به عنوان بخشی از برنامه های آموزش الکترونیکی، بسیار مفید باشد هم چنین برای کاربرانی که به نوعی دارای معلولیت هستند مشکلات چشمگیری ایجاد نمی کند. ابزارهای چند رسانه ای یکی دیگر از ابزارهای پر مصرف در اینترنت است که جزو ابزارهای مهم سرگرمی و آموزش به شمار می رود. قدرت ابزارهای چند رسانه ای در این است که از صوت و تصویر به طور هم زمان استفاده می کند و در نتیجه می تواند علاوه بر متن احساس را نیز منتقل کند.

ارتباطات فعال اینترنتی مجموعه ای از شاهراه هایی هستند که امکان برقراری ارتباط به طور هم زمان را در اختیار افراد و گروه ها قرار می دهند و شامل دستگاه های تصویری و صوتی فعال هستند. می توان از دستگاه های تصویری 2 طرفه اینترنتی نیز استفاده کرد اما لازمه آن داشتن تجهیزات گران و اتصال اینترنتی پر سرعت و گران است. وب نیز یکی از ابزارهای مهم برای انتقال مواد آموزشی در آموزش الکترونیکی است. یکی از مزیت های این روش آن است که همانند نامه الکترونیکی، تقریبا همه دانش آموزان در خانه خود و با استفاده از مرورگرهای وب به آموزش دسترسی دارند.

از ویژگی های مهم استفاده از فنا وری اطلاعات در زمینه آموزش کمک به معلمان نابیناست دانش آموزان بینا، نابینا، ناشنوا و … تکالیف خود را از طریق نامه الکترونیکی برای معلم نابینای خود ارسال کنند دیگر او نیازی به کمک گرفتن از دیگران برای بازخوانی تکالیف ندارد چون نرم افزارهایی مانند JAWS به او کمک می کند تا خود این تکالیف را باز خوانی کند. از جمله ویژگی های آموزش الکترونیکی این است که دانش آموزان ساعت کلاس را با برنامه روزانه خود تنظیم می کنند نه برنامه روزانه خود را با ساعت کلاس و این امر به دانش آموزان بزرگسال یا مشغول به کار کمک زیادی می کند. بعضی دانش آموزان علاقه مند هستند درس را به روش خودشان مطالعه کنند به ویژه دانش آموزان معلول که ناچارند بر مطالب مکث کنند یا آن ها را تکرار کنند.

معماری

.1نوادا

در عوض، محققان دانشگاه از نقشه‌های معماری دو بعدی دیجیتالی که در حال حاضر در بسیاری از ساختمان‌ها در دسترس بوده، و همچنین از حسگرهای کم هزینه مانند شتاب سنج و قطب نما که در اغلب گوشی‌های هوشمند وجود دارند، برای هدایت کاربران دچار اختلالات بینایی استفاده کردند.

این سیستم به مکانیابی و ردیابی کاربر درون ساختمان پرداخته، مناسب‌ترین مسیر را بر اساس نیازهای ویژه افراد یافته و به ارائه دستورالعمل‌های گام به گام تا مقصد می‌پردازد.

با این وجود حسگرهای گوشی هوشمند که برای محاسبه تعداد گامهای کاربر و جهت آن مورد استفاده بوده، ممکن است علائم غلط را مورد استفاده قرار دهند. این سیستم برای تطابق مکان به ترکیب الگوریتم‌های احتمالی و قابلیتهای طبیعی افراد دارای اختلالات بینایی برای شناسایی نقاط در محیط با لمس کردن، مانند تقاطع راهروها، در، پله و آسانسور می‌پردازد.

از مزیتهای این فناوری این بوده که کاربران می‌توانند گوشی را درون جیب خود گذاشته و از هر دو دست خود برای استفاده از عصا و شناسایی نشانه‌های لمسی کمک بگیرند.

این تیم در حال حاضر در تلاش برای اجرای سیستم هدایتی خود در محیط‌های دیگر و ادغام آن در سیستم‌های هدایتی بیرونی هستند که از جی پی اس استفاده می‌کنند.

 

2.دستگاه هدایتگر Step Hear

سیستم جهت یابی و هدایت نابینایان توسط یک دستگاه گویای از قبل ضبط شده و ارتباط آن از طریق امواج رادیویی با ریموت کنترل در دست فرد نابیناست و در هر محیط (داخل ساختمانها یا فضای باز) قابل استفاده است. شامل اطلاعات- آدرس- جهت یابی و غیره.

 

وسایل ارتباطی:

1 . همراه هوشمند بریل

تلفن همراه هوشمند بریل یک تلفن همراه دیگر ویژه نابینایان است که به دست طراحان کره ای توسعه داده شده است. این تلفن همراه جدید Braille Smartphone Viom نام دارد . Viom (ویوم) به زبان کره ای به معنی “دیدن” است.  
این تلفن همراه را “یونگ سئونگ کیم” و “ائونسول یئوم” طراحی کرده اند. این تلفن همراه بریل نیز که درحال حاضر در حد یک طرح مفهومی است راهنمای صوتی و خطوط بریل را برای ارتباط برقرار کردن با کاربر استفاده می کند. سپس یک نمایشگر سیلیکونی بریل یک سیگنال صوتی را از راه بلوتوث به هدست دستگاه که کاربر آن را روی گوشهای خود گذاشته است ارسال می کند و به این ترتیب نابینا می تواند مطالب نوشته شده تلفن همراه شامل شماره تلفنهای ذخیره شده و پیامهای متنی را بخواند.

2 Touch messenger.

در استفاده از تلفن همراه و اس ام اس هم دنیای تکنولوژی و صنعت برای نابینایان اختراعات جالبی دارد که در یکی از جالبترین آنها تلفن همراهی با نام Touch messenger است که توسط محققان و دانشمندان شرکت سامسونگ (Samsung)کره جنوبی عرضه شده است. این دستگاه تلفن همراه«بریل»برای نابینایان پیامهای کوتاه نوشته شده را به خط بریل ارسال و دریافت می کند.

3..تلفن همراه بریل(کره)

“. این تلفن همراه یک صفحه نمایشگر و یک صفحه کلید با حروف بریل دارد. این طراح با استفاده از ماده پلاستیکی “پلاستیک فعال الکتریکی” توانسته است فناوری ویژه ای به نام “بازخورد لمسی عملکردی” را فعال کند. این فناوری، یک عملکرد ویژه است که به تلفن همراه اجازه می‏دهد در زمان واقعی هر نوع متنی را از طریق یک بازخورد غیرصوتی لمسی و برپایه کد بریل نشان دهد. به این ترتیب کاربر نابینا می تواند نه تنها پیام را بخواند و بنویسد بلکه می‏تواند بر روی تلفن همراه خود بازی کند و یا وارد سرویس‏های آنلاین ساده بشود.

4.تلفن همراه هوشمند بریل

این تلفن همراه جدید Braille Smartphone Viom نام دارد. این تلفن همراه بریل راهنمای صوتی و خطوط بریل را برای ارتباط برقرار کردن با کاربر استفاده می‏کند. سپس یک نمایشگر سیلیکونی بریل یک سیگنال صوتی را از راه بلوتوث به هدست دستگاه که کاربر آن را روی گوش‏های خود گذاشته است ارسال می‏کند و به این ترتیب نابینا می‏تواند مطالب نوشته شده تلفن همراه شامل شماره تلفن‏های ذخیره شده و پیام‏های متنی را بخواند.

 

رایانه :

 

1. رایانههای لوحی برای نابینایان

گروهی از دانشمندان آمریکایی موفق به کشف روش جدیدی برای افراد مبتلا به اختلالات بینایی شده‌اند که بر اساس آن می‌توان از سیستم لمسی رایانه‌های لوحی مانند iPad به عنوان صفحه کلید خط بریل استفاده کرد نابینایان می‌توانند به جای استفاده از صفحه کلیدهای سخت‌افزاری یا دستگاه‌های مکانیکی مخصوص نوشتن خط بریل، به صورت مستقیم از نمایشگرهای لمسی کمک بگیرند و با قرار دادن انگشتان خود روی شیشه نمایشگر تایپ کنند و به جای آنکه از نوک انگشتان برای پیدا کردن حروف کمک بگیریم، ما دکمه‌هایی طراحی کرده‌ایم که می‌توانند انگشتان را پیدا کنند.

2- Text Scout:

توسط شرکت آلمانی alumoعرضه شده ونرم افزاریست که روی موبایل با قابلیت دوربین 5 مگاپیکسل و بالاتر نصب شده و با عکس گرفتن از متون، آنها را می خواند . همچنین کلیه صفحات Wordاینترنت را می خواند .

3- Voice sence  :

 

4.بهره‏مندی آسان از کامپیوتر با استفاده از فناوری (Handy Tech)

شرکت هندی تک که یکی از شرکت های مهم آلمانی است، در زمینه طراحی و توسعه محصولات توانبخشی به نابینایان و کم بینایان و هم چنین تولید و پخش این محصولات فعالیت می کند. عمده فعالیت این شرکت روی طراحی و ساخت تجهیزاتی متمرکز شده که به نابینایان کمک می کند تا بتوانند به خوبی و سهولت از کامپیوتر استفاده نمایند. این شرکت تاکنون انواع کیبوردهای نابینایی برای افرادی که به صورت حرفه ای از کامپیوتر استفاده می کنند تولید و به بازار ارائه نموده است. یکی از جدیدترین و مهمترین این کیبوردها که مجهز به سیستم ای تی سی (active tactile control) (برجسته نگار) می‏باشد که این دستگاه دارای خط بریل متحرک می باشد که می تواند نوشته های روی مانیتور کامپیوتر را به صورت زنده و متحرک زیر انگشتان نابینا ملموس و مجسم نماید .

قابلیت های این دستگاه عبارتند از:

1- دارای ردیف 40 سلولی بریل می باشد .

2- دارای سیستم هوشمندی است که موقع خواندن کتاب به طور اتوماتیک از سطر اول به سطر دوم می رود.

3- صفحه کیبورد برای راحتی اپراتور به صورت ارگونومیک ساخته شده است.

4- حالت  برجستگی نقاط بریل قابل تنظیم می‏باشد.

5- دارای 4 گیگا بایت حافظه متنی است.

6- دارای دو اتصال USBاست.

7- قابلیت بلوتوث فایل‏ها را دارد.

8- امکان تایپ بریل را به وسیله 8 دکمه فراهم نموده است. متون تایپ شده تبدیل به فایل با فرمت ورد (word) می‏گردد .

9- وزن این دستگاه 900 گرم است و به مدت 3 ساعت شارژ گردیده و برای مدت 20 ساعت نیاز به شارژ ندارد.

10- قابلیت نصب کارت حافظه کوچک را دارد(SD Card).

 

5.نرم افزارهای صفحه خوان

از مهمترین نرم افزارهای ویژه نابینایان به شمار می‏روند. هر متنی را که درصفحه نمایشگر نوشته شده باشد، به صورت بریل یا گویا در اختیار کاربر نابینا قرار می‏دهند.

Jaws : برای دسترسی نابینایان به ویندوز و صفحات وب که توسط شرکت “Freedom scientific” تهیه شده است. خروجی صوتی و بریل برای اکثر زبانها به جز فارسی و عربی دارد.

 

WSR : برنامه ای برای کار کردن با سیستم عامل ویندوز.

DSR  : برنامه ای که با سیستم عامل Dos و command prompt درویندوز سازگار است.

سورنا TTS  :  نرم افزار مبدل متن به گفتار فارسی سورنا (TTS) بر اساس استانداردهای مطرح در دنیا طراحی شده است. قابلیتهایی ازقبیل خواندن قسمتهای مختلف برنامه با صدای انسان یا ماشین به انتخاب کاربر، قابلیت خواندن متون ترکیبی فارسی و انگلیسی و اعداد قابل خواندن به صورت حرف به حرف، کلمه و جمله، قابلیت افزایش و کاهش سرعت خواندن و شدت صوت و … .

Magic :  این نرم افزار برای درشت نمایی ویندوز به کار می رود.

Open Book  : متون چاپی انگلیسی را اسکن کرده و متن آن را به گفتار و در صورت تمایل به فایل MP3 تبدیل می کند. این نرم افزار برای راحتی کم بینایان دارای قابلیت تعویض رنگ نوشته و پس زمینه نیز می باشد.

• نرم افزارهای تأمین نیاز

ترجمه : ترجمه متون به بریل و ترجمه از یک زبان به زبان دیگر را انجام می‏دهد.

ویرایش: برای ویرایش فایلها استفاده می‏شود. معمولا در کنار نرم افزار ترجمه کاربرد دارد.

این نرمافزار ،یک نرم افزار صوتی برای متون فنی است که یکسری پارامترهای تحلیل صدا دارد مثلا توان یک عدد را با صدای بلند و اندیس را با صدای زیر ادا می‏کند و یا برای نشان دادن شروع قسمت‏ها یا پاراگرافهای مختلف تن صدای خاصی به کار می‏برد و برای خواندن ستون‏ها و ردیف‏های جداول از افکت‏های استریو استفاده می‏کند.

Good feel  : نتهای موسیقی را به بریل تبدیل می‏کند.

TALX : برنامه‏ای که نوشته‏ها و گاه تصویرهای صفحه نمایشگر تلفن همراه را به گفتار تبدیل می‏کند. همچنین قابلیت zoom کردن صفحه را برای افرادی که دارای چشم ضعیف یا نیمه بینا هستند دارد.

• سخت افزارهای قابل استفاده

ماوس ویژه: با تکان و ضربه حرکت و نوشتار را گویا می‏کند. این ماوس هنگامی که به یک خط یا نوشته برخورد می‏کند به کاربر نابینا از طریق لامسه خبر می‏دهد. خطوط یک نوشته از طریق صداهایی مشخص می‏شود که در زیر و بم بودن بنا بر بالا و پایین رفتن خط با هم متفاوت هستند و از هم متمایز شده‏اند.

Writerبریل : مانند ماشین تایپ ساده است. بردو نوع می باشد:

۱- دستی: به طور مستقیم و همزمان با تایپ نقاط برجسته ایجاد می‏شوند.

۲- الکتریکی: همزمان با تایپ کردن، سیگنال‏های الکتریکی فرستاده می‏شود و ماشین، نقاط برجسته ایجاد می‏کند.

نمایشگر قابل حمل خط بریل:به حدی کوچک است که می توان آن را در جیب قرار داد و انعطاف پذیری آن موجب شده است که بتوان آن را همچون روزنامه لوله کرد. این نمایشگر قابل اتصال به گوشی تلفن همراه است. از مجموعه پین ها و پدالهای پلاستیکی بسیار ریز ساخته شده است که بر اثر نوسان ولتاژ ورودی به نمایشگر موجب ایجاد ناهمواری‏هایی در سطح نمایشگر می‏شود و برای فرد نابینا قابل تشخیص می‏گردد.

کامپیوتر بریل گویا: دارای صفحه کلید بریل بوده و خروجی آن نیز صوتی می‏باشد.

تکثیر کننده بریل( Braille copier): یکی از تکثیر کننده‏های بریل ماشین کپی EZ-Form جهت تولید کتاب‏ها و مجلات و روزنامه ها و … می‏باشد.

Braille star : یک سیستم بریل مناسب با ۸۰ سلول بریل پیزوالکتریک می‏باشد. در ترکیب با کیبورد pc به یک سیستم بریل هوشمند تبدیل می‏شود. کیبورد pc به طور مستقیم برروی آن قرار می‏گیرد. علاوه بر ۱۶ کلید عددی، ۸کلید عملیاتی نیز دارد که ورودی بریل را برعهده دارند. همچنین می‏تواند ازطریق USB یا Serial port به pc متصل شود. سطح سلولهای بریل به صورت فرورفته شکل یافته‏اند، که این برای خواندن با انگشت مناسب می‏باشد. این ویژگی باعث راحتی موقعیت دست درهنگام خواندن می‏شود. هیچ فاصله ای بین نمایش بریل و جلوی کیبورد PC وجود ندارد و بنابراین فقط حرکت خیلی کمی برای جابه جایی دست ازروی کیبورد به سلولهای بریل لازم می‏باشد.

Braille star  : برای ادغام با laptop طراحی شده است. با تکنولوژی Bluetooth برای اتصالات بی‏سیم قابل دسترس است. این سیستم برای ویرایش به کیبورد PC متصل می‏شود. خیلی سبک و برای حمل مناسب است. ظرفیت باتری آن ۲۰ ساعت است.

برجسته نمای ماوس: این دستگاه کوچک پس از اتصال به ماوس، اطلاعات روی مانیتور و هر نوع اطلاعات دیگر را به صورت بریل دراختیار نابینا قرارمی‏دهد. با استفاده ازاین دستگاه، نابینایان می‏توانند نقاشی نیز بکشند .

GWP( Graphic winlow professional : برای لمس اطلاعات گرافیکی روی desktop ویندوز و یا office مورد استفاده قرار می‏گیرد. تصاویر گرافیکی به تصاویر لمسی ۱۶ در ۲۴ سوزن لمسی تبدیل می‏شود. GWP از روش‏های پردازش تصویر استفاده می‏کند تا مهمترین اطلاعات را استخراج کند. مخصوصا درطول آموزش، GWP می‏تواند ابزار مهمی برای آموزش محتوا و طرح ویندوز باشد و محتویات خلاصه در ویندوز مثل آیکن‏ها در نوار وظیفه می‏توانند لمس شوند.

 

معرفی نرم افزارها و سخت افزارهای ساخته شده در ایران

در مورد تجهیزاتی که به طور مختصر به ضرورت فراهم نمودن آنها برای افراد نابینا اشاره شد باید گفت که خوشبختانه برخی از این تجهیزات در داخل کشور تولید شده و امکان تهیه ی آنها با کمی تحقیق و بررسی و ارائه‏ی بودجه‏ی لازم وجود دارد و در مورد تجهیزاتی هم که در داخل کشور موجود نیست می‏توان با برنامه‏ریزی همه جانبه به ساخت و تولید آنها همت گمارد تا اینکه بتوان بخش اعظمی از مشکلات هم‏وطنان نابینا و کم بینایمان را برطرف کرد.

• کتابخانه الکترونیکی بریل و گویا

نرم‌افزار کتابخانه در مجموعه نوید  ۴ و ۵ دارای ۲۲۰۰ عنوان کتاب بوده  و امکان افزایش و غنی‌تر ساختن این تعداد براحتی وجود دارد، همچنین ارائه خروجی صوتی از طریق TTS و خروجی بریل (از طریق دستگاه برجسته نگار) این برنامه را به یکی از کاربردی ترین برنامه های این مجموعه بدل ساخته است. در این نرم‌افزار علاوه بر امکانات فوق، جستجوی مطالب به شیوه‌های گوناگون و دستیابی ساده وسریع به مطالب مورد نظر، براحتی امکان‌پذیر است.

۲– ویرایشگر

این نرم‌افزار که یک واژه پرداز فارسی – لاتین است، کاربر نابینا را قادر می‏سازد اعمالی از قبیل تایپ متون، تصحیح آنها، آرشیو نمودن و … را همانند کلیه ویرایشگرها انجام دهد، ضمن آنکه خروجی بریل (با استفاده از دستگاه برجسته‌نگار ) و خروجی صوتی با استفاده از TTS و قابلیت تهیه نسخه چاپی به دو صورت بریل و بینایی از وجوه تمایز این ویرایشگر می‏باشد.

۳ – بانک اطلاعات فردی

این برنامه که یکی از امکانات جدید مجموعه نرم افزاری نوید ۴ می‌باشد با هدف انجام امور خاص شخصی یک فرد نابینا طراحی شده است و در این راستا اعمال ذیل را انجام می‌دهد:

الف) دفترچه تلفن: این نرم افزار دفترچه تلفن بصورت خصوصی (شخصی) و عمومی می‌باشد.

• سررسید: در این بخش که مانند یک تقویم و سررسید روزانه عمل میکند شخص میتواند کلیه قرارهای روزانه خود را با توجه به تاریخ روز درج نماید .همچنین میتواند قرارهای روزهای بعد و قبل خود را همراه با امکان جستجو مرور نموده و تغییراتی در آنها اعمال نماید .و یا قرار انجام شده را چک نماید.

4- نرم افزار پکجاز

وقتی که جاز بر روی سیستم نصب می‏شود، اطلاعات صفحه نمایش را برای کاربر نابینا می‏خواند. کاربر با استفاده از صفحه کلید، فرمان های مورد نظر را وارد می‏کند. این برنامه فرمان های ورودی را اعلام کرده و پیام‏های صادره‏ی برنامه را  می‏خواند. شرکت پکتوس در راستای بهینه سازی و تکمیل نرم افزار های موجود، طرح تکمیل برنامه ی جاز را تحت عنوان پکجاز آغاز کرد. هدف این است که به کمک این نرم افزار، کاربر نابینا بتواند به محیط استاندارد فارسی ویندوز هم دسترسی پیدا کند. مزایای برنامه ی پکجاز، عبارتند از : خروجی بریل فارسی و انگلیسی بر روی دستگاه برجسته نگار، خروجی فارسی و انگلیسی ی گویا، همسانی فرمان های آن با برنامه ی جاز.

5- برجسته نگار:نمایشگر لمسی بریل

این سخت افزار ویژه  شامل دو نوع نمایشگر که به بیست کاراکتری و چهل کاراکتری تقسیم می‏شود و امکان تأمین خروجی بریل با نرم‏افزارهای جاز، پکجاز، نوید و سروش را دارد. برجسته نگار دارای صفحه کلید تایپ بریل بوده و چندین کلید دیگر که قابلیت تعریف شدن را داشته و در محیط ویندوز قابل استفاده است. از این سخت افزار، چندین نسخه، قابل استفاده عمومی و شخصی با ویژگی حمل آسان و بدون نیاز به کابل برق می‏باشد.

سروش – انتقال مفاهیم تصویری

سروش دستگاهی برای کامپیوتر است که به همراه نرم افزارهای گویا، آموزش لمسی- صوتی را تحقق می‏بخشد. این دستگاه قادر است مفاهیم تصویری را به نابینایان انتقال دهد. در این روش پس از تهیه ی تصاویر برجسته و تدوین موضوع آموزشی توسط مربیان و نرم افزارهای طراحی شده ، این تصاویر بر روی دستگاه سروش قرار داده می‏شود و کاربر در گام اول تصویر را لمس نموده و تصوری ذهنی از مورد را برای خود ایجاد می‏نماید، سپس با فشار دادن بر سطح تصویر در محل‏هایی که نیاز به اطلاعات دارد، توضیحات بیشتری را بصورت گویا و یا بریل، بر روی دستگاه برجسته نگار، دریافت می‏دارد.

 

تجهیزات توانبخشی دیگر :

• دستگاه هدایت‏گر Voice sence

کره جنوبی دستگاه جهت یاب نابینایان را شامل نقشه پردازش داده های مکانی ،شبکه وایرلس ،ضبط به صورت mp3،ارسال ایمیل بوده و مجهز به بلوتوث می‎باشد.

• نرم افزار رنگ یاب و نور یابVision Hunt

این نرم افزار در کشور قبرس روی موبایل نصب شده و صدها رنگ و میزان نور محیط را تشخیص می‏دهد .

• نرم‏افزار Mobile Geo

این نرم‏افزار اسپانیایی قابل نصب روی گوشی‏های موبایل بصورت گویا است که GPSیا موقعیت یاب بواسطه صفحه خوان عمل می‏نماید.

• دستگاه مبدل Nine Point System

این دستگاه بریل را به Text تبدیل نموده و آن را از طریق بلوتوث انتقال می‏دهد.

• فناوریArgus II

این فناوری نتیجه 20 سال تحقیق علمی در خصوص اندام ظریف و عمدتا پیچیده چشم است. بیشترین کارآیی این فناوری برای بیمارانی خواهد بود که به شکل ارثی نابینایی دارند. این فناوری از دو قسمت پیوند پروتز Argus II در داخل چشم و یک عینک تشکیل شده است.  کلاه الکترونیک با استفاده از حسگرهای دقیق خود و برنامه ریزی‌هایی که بر اساس فرمول‌های ریاضی انجام می‌دهد،‌ بهترین مسیر را به این افراد پیشنهاد کرده و در اصل، آن‌ها را به دو چشم الکترونیکی مجهز می‌سازد که با جایگزینی یک سری الکترودها در داخل چشم ، پروتز Argus II نارسایی شبکیه را در انتقال اطلاعات در مورد نور و تاریکی جبران می‏کند و این اطلاعات را فورا به مغز منتقل می‏کند. قسمت دیگر Argus II از یک عینک تشکیل شده است. این عینک دارای دوربین هایی است که اطلاعات اشیای مقابل افراد را به رایانه کوچکی که بر روی عینک تعبیه شده است، منتقل می کند. اطلاعات به صورت بی‏سیم به پروتزی که در چشم کار گذاشته شده، منتقل شده و مغز با ارسال یک سری پالس‏های الکتریکی، به بیمار این امکان را می‏دهد که در نهایت نور، تاریکی و اشکال را ببیند.

 

نتیجه گیری:

همانگونه که اشاره شد، می‏توان تکنولوژی ویژه نابینایان را به دو بخش قطعات سخت افزاری و برنامه‏های نرم‏افزاری تقسیم کرد. در دنیای مدرن امروزی، بریل به تنهایی نمی‏تواند نیاز افراد نابینا و کم بینا را مرتفع کند. پس باید جهت تسهیل در زندگی و کار این قشر از دستاوردهای فناوری بهره برد. در مواردی که به آنها اشاره شد برخی از سخت‏افزارها جنبه‏ی هدایتگری و جهت‏یابی داشته و برخی همراه با پیشرفت تکنولوژی ترقی یافته و در حوزه ی مربوط به کامپیوتر به نابینایان و کم‏بینایان خدمات ارائه می‏دهند. برخی از دستاوردها به گونه‏ای رشد کرده‏اند که فاصله میان افراد عادی با افراد نابینا را پر نموده است. فناوری‏هایی چون کلاه هوشمند، عینک هوشمند، کفش هوشمند و لباس هوشمند از اینگونه موارد می‏باشد.

به امید روزی که در توسعه‏ی زیرساخت‏های کشور، فرصتی فراهم آید تا طرح‏ها به گونه‏ای اجرا شود که جمعیت کم‏بینا و نابینا نیز بتوانند از آن بهره‏مند گردند.

 

[1]ـ nafasentezar@yahoo.com

[2] Umeå