آب سیاه (گلوکوم) دومین عامل نابینایی در سراسر جهان است؛ در حالیکه اکثر بیماران از شرایط خود اطلاعی ندارند. معاینه دورهای در افرادی که در خانواده سابقه آب سیاه دارند یا به دیابت مبتلا هستند، مهمترین روش کنترل این عارضه است.
به دلیل اهمیت این بیماری، شیوع بالا و احتمال نابینایی مبتلایان به آن، هشتم مارس مصادف با 18 اسفندماه از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان روز جهانی آب سیاه (گلوکوم) نامگذاری شده است تا به این طریق توجه سیاستگذاران و برنامه ریزان کشورهای مختلف به اعمال روش های پیشگیرانه در این خصوص معطوف شود.
اختلال آب سیاه به دلیل اختلال در جریان خون اعصاب بینایی بوجود میآید و با مرور زمان پیشرفت میکند. این عارضه معمولا با افزایش فشار چشم مرتبط است. مطالعات نشان میدهد آب سیاه ریشه ژنتیکی دارد و ممکن است تا پایان عمر علامتی نداشته باشد. بر اثر افزایش فشار داخل چشم، اعصاب بینایی انتقال دهنده تصاویر به مغز آسیب میبینند و بینایی به مرور کاهش مییابد. این بیماری در صورت عدم درمان میتواند منجر به نابینایی شود. معمولا بیماری درمراحل اولیه بدون علامت و درد است، بنابراین به افرادی که در خانواده سابقه این بیماری را دارند و افراد میانسال و مسن توصیه میشود به طور دورهای و حداقل سالی یکبار توسط چشمپزشک چکاپ شوند. علاوه بر سابقه خانوادگی، دیابت نیز یکی از مهمترین فاکتورهای خطر این عارضه است.
*** چه عواملی باعث بروز گلوکوم میشوند
آب سیاه زمانی اتفاق می افتد که فشار مایع داخل چشم افزایش یابد و این مایع آن طور که باید در چشم گردش ندارد. به طور طبیعی بین قرنیه و عدسی چشم مایعی به نام زلالیه وجود دارد که از مویرگها ترشح میشود و تامینکننده مواد غذایی و اکسیژن برای عدسی و قرنیه است و از طرفی مواد زاید را از طریق خون دفع میکند. زلالیه همراه با زجاجیه فشار درونی چشم را ثابت نگه میدارد و شکل کروی چشم را حفظ میکند. در صورتیکه در تصفیه زلالیه اختلالی بهوجود آید و مایع به همان سرعتی که ترشح میشود بازجذب نشود، فشار چشم افزایش مییابد و عارضه آبسیاه رخ میدهد. علاوه بر عوامل ارثی، عفونت شدید چشم، مواد شیمیایی، بیماریهای التهابی و انسداد عروق خونی داخل چشم نیز از عوامل غیر شایع آب سیاه هستند. بیماری آب سیاه معمولا هر دو چشم را تحت تاثیر قرار میدهد؛ اما ممکن است در یک چشم شدیدتر باشد.
** انواع گلوکوم
– گلوکوم زاویه باز
این حالت شایعترین نوع بیماریست. در این حالت مکانیسم بازجذب مایع زلالیه کاملا طبیعی است؛ ولی گردش مایع در چشم طبیعی نیست.
– گلوکوم زاویه بسته
شیوع این حالت در آسیا بیشتر از غرب است. در این حالت بازجذب مایع چشم به دلیل باریک بودن بیش از اندازه زاویه عنبیه و قرنیه به درستی صورت نمیگیرد. این حالت علاوه بر آب سیاه، می تواند منجر به دوربینی و آب مروارید شود.
**چه افرادی بیشتر در معرض آب سیاه قرار دارند
-افراد بالای 40 سال
-بیماران مبتلا به دیابت
افرادی که در خانواده سابقه ابتلا به دیابت دارند
-استفاده از برخی داروهای استروئیدی مانند پردنیزولون
-ضربه ناگهانی به چشم
-افرادی با دید ضعیف
*** مهمترین علایم گلوکوم چیست
-کاهش یا از دست دادن بینایی
-دیدن هاله در اطراف نور متمرکز مانند چراغ
-قرمزی چشم
-چشم درد
-تهوع یا استفراغ
***آمار قابل تامل در مورد آب سیاه
– بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، گلوکوم دومین علت اصلی نابینایی در جهان است.
– بر اساس آمار، بیش از 60 میلیون نفر در سراسر جهان مشکوک به این عارضه هستند.
-گلوکوم زاویه باز رایج ترین شکل این بیماریست.
– بیش از سه میلیون نفر در آمریکا به این عارضه مبتلا هستند که نیمی از آنان از مشکل خود بی اطلاعند.
** مصرف سبزیجاتی که برگ پهن سبز رنگ دارند، احتمال ابتلا به آب سیاه را 30 درصد کاهش می دهد
این مطالعه که به همت محققان دانشکده پزشکی هاروارد صورت گرفته نشان می دهد رژیم غذایی حاوی سبزیجات برگ پهن مانند کاهو و اسفناج، احتمال ابتلا به آب سیاه را 30 درصد کاهش می دهد. سبزیجات برگ پهن حاوی مقادیر بالای اکسید نیتریک هستند. اکسید نیتریک یک عامل مهم در تنظیم جریان خون چشم است. از طرفی، این سبزیجات حاوی دو آنتی اکسیدان قوی به نام های لوتئین و زیگزانتین هستند که احتمال ابتلا به بیماری های مزمن چشم از قبیل گلوکوم، آب مروارید و انحطاط ماکولا را کاهش می دهند.
محققان توصیه می کنند در صورتی که در خانواده سابقه بیماری آب سیاه وجود دارد، سبزیجاتی مانند اسفناج، کاهو، کرفس، کلم پیچ، کلم بروکلی، نخود فرنگی و جوانه کلم بروکسل، بیشتر مصرف شود. این مطالعه نشان می دهد نقش سبزیجات در بهبود بینایی، موثر تر از هویج است.
***** پیشرفتهای اخیر در درمان گلوکوم
** اختراع یک لنز تماسی برای کنترل آب سیاه
آب سیاه معمولا با معاینات رایج چشم پزشکی تشخیص داده می شود. معمولا این معاینات قادر به بررسی شرایط لحظهای چشم هستند؛ در صورتیکه در مورد بیماران مبتلا به آب سیاه، فشار چشم در شب افزایش می یابد که امکان بررسی آن وجود ندارد.
محققان مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا در نیویورک برای حل این مشکل، موفق به ساخت یک لنز تماسی هوشمند شده اند که شامل چند حسگر است و فشار چشم را به طور 24 ساعته نظارت می کند. این لنز تماسی که Sensimed Triggerfish نام دارد، از سیلیکون ساخته شده و حسگرهای موجود در آن، هر گونه تغییر انحنا در سطح لنز را تشخیص می دهند. تغییر انحنای لنز یک شاخص مهم از فشار چشم است. زمانی که انحنای لنز تغییر می کند، سیگنال های الکتریکی به یک آنتن بی سیم ارسال می شوند و سپس از طریق یک ضبط به پزشک بلوتوث می شوند و با استفاده از آن می توان پیشرفت بیماری را پیش بینی کرد.
** تشخیص آب سیاه در مراحل اولیه امکانپذیر است
محققان بیمارستان مونت سینای در نیویورک و دانشکده پزشکی دانشگاه راتگرز در نیوجرسی با استفاده از آنژیوگرافی به روش OCT موفق به تشخیص بیماری در مراحل اولیه شدند. آنژیوگرافی OCT یک سیستم تصویربرداری پیشرفته است که حرکت سلول های قرمز خون در رگ های خونی را تشخیص می هد. این روش جدید برخلاف روشهای سنتی نیازی به تزریق نشانگرهای رنگی ندارد.
این مطالعه با بررسی 92 بیمار 50 سال به بالا نشان می دهد بیماران مبتلا به آب سیاه، جریان خون ضعیفی دارند. از طرفی این مطالعات نشان می دهد بسته به نوع بیماری، رگ های خونی این بیماران اختلال دارد.
تصاویر تهیه شده با استفاده از آنژیوگرافی OCT، به یک نرم افزار تخصصی ارسال می شود تا اطلاعات مربوط به وضعیت چشم و عروق خونی تجزیه و تحلیل شود.
همزمان با توسعه این روش جدید تصویربرداری، محققان دانشگاه استنفورد موفق به ساخت دارویی شده اند که در چشم قرار می گیرد و فعالیت و رشد اعصاب بینایی را تحریک می کند.
محققان معتقدند ترکیب این دو روش، درمان آب سیاه را متحول خواهد کرد.
**روشهای ترکیبی پروتئینی و ژن درمانی در درمان نابینایی موثر است
محققان با ترکیب چند پروتئین و داروهای سرکوب کننده ژن، یک داروی ترکیبی تولید کرده اند که به رشد مجدد سلول های عصبی بینایی کمک می کند و قادر به درمان آب سیاه، ترمیم سلول های بینایی آسیب دیده و انواع نابینایی است.
برای آزمایش اولیه، محققان از این داروی مسدود کننده کانال اعصاب در موش ها استفاده کردند تا سیگنال های فرستاده شده از چشم به مغز تحریک شود. سپس مجموعه ای از ژن های موش که سبب برقراری ارتباط بین مغز و اعصاب بینایی میشد را حذف کردند. این فرآیند سبب تولید مجدد رشته های عصبی در موش های نابینا شد؛ به علاوه پوشش میلین اطراف سلول ها دست نخورده باقی مانده است.
مهمترین علت نابینایی، آسیب اعصابی است که به شبکیه متصل می شوند. محققان بر این باورند که با استفاده از روش های درمانی ترکیبی پروتئینی با ژن درمانی می توان اختلالات بینایی و به ویژه گلوکوم را درمان کرد.
۲۹ دیدگاه دربارهٔ «آشنایی با دومین عامل نابینایی در جهان»
چه جالب. دقیقا همزمان با روز جهانی زن شده که پستش رو واسه انتشار فرستادم.
آره جالبه.
اون رو هم منتشر کردم امیدخان
جالب بود ممنونم امیر سرمدی پروداکشن
مرسی زهره بانو.
خب اومدم تا اولا از امیر تشکر کنم و ثانیا روز آب سیاه رو به این بیماری عزیز تبریک بگم و بهش بگم هرچند سراغ من نیومدی، اما امیدوارم در فعالیت های مضر و مخربت موفق باشی و بدونی که ما همیشه، حتی وقتی هم نمی خوایم، به یاد تو و امثال تو هستیم.
سلام امید. با وجود مضر و مخرب بودنش چرا همیشه به یادش هستی هااان. خخخخ
مرسی.
اوه اوه، برم به مامانم بگم واسم کادو بخره، پس آب سیاه منم روز جهانی داره!
کادو سهم آب سیاهه نه خودتون. روز جهانی مبتلایان به آب سیاه که نیست، روز جهانی خودشه!
خوب اون که نمیتونه پس من به نمایندگی ازش کادوش رو میگیرم!
آره در هر صورت تو کادوت رو بگیر غزل
سلام
ممنون از آب رسانی سیاهتون .هان ببخشید اطلاع رسانی آب سیاهتون . یعنی روز آب سیاه تبریک , تسلیت . اصلا گیج شدم . موفق باشید . خخخ
همون تسلیت شاید. ههه. ممنون مهدی خان
سلام امیر. من نمیدونم چی گفتی ولی یکی از دوستامون این مشکل رو داره فشار چشم هم داره.
یک چیزی گفت که الآن هم از نوشتنش میلرزم.
میگه چشمامو باز میکنن آمپول فرو میکنن تو مردمک چشمم!
سلام کامبیز. آره خب همه مبتلایان به گلوکوم، فشار چشم دارن و باید قطره برای کنترلش بریزن.
وضع دوستت احتمالا دیگه خیلی خرابه، ولی این مسئله با عمل کردن هم میتونه کنترل بشه.
آبسیاه واقعا بیماری کوفتیه. تو این گزارش بیشتر به مبتلا شدن افراد بزرگسال اشاره شده ولی خیلیها هم از همون دوران طفولیت مبتلا به این بیماری نکبتی هستند مثل خود ما که در فامیل ۵نفر هستیم. جالبه که میگند فشار چشم در این بیماری سبب خراب شدن و از بین رفتن عصبهای بینایی میشند ولی من هنوز درک رنگ و نور دارم. خلاصه که امیدوارم نسل آبسیاه ریشهکَن بشه که پدر درمیاره. یکی از عوارض بد این بیماری حساسیت زیاد به نور هست که فرد مبتلا نمیتونه چشماشو تو نور باز کنه یادمه برادرم و برادرزاده ام رو وقتی میخواستند معاینه کنند باید بیهوششون میکردند چون چشماشون تو نور چراغ قوه دکتر باز نمیشد تا بتونند معاینهشون کنند. یکی دیگه از عوارض بد این بیماری بالا بودن فشار چشم هست که باعث میشه چشمها از حالت عادی بیرون بیاد و شکل ناخوشایندی بخود میگیره. خلاصه که هیچ جوری از زندگی لعنتی لذت نمیبریم. مرسی امیر بخاطر این اطلاعات خوب. پیروز باشی پسرم.
درود عمو حسین نازنین. کاری نکردم.
سر فراز باشین.
سلام امیر جان.
امیدوارم ریشه این بیماری و همه بیماری ها کنده بشه.
مرسی از اطلاعات جالبت.
شاد باشی.
سلام وحید عزیز. من هم امیدوارم.
شادزی.
سلام هواشناس اینم خوبه خخ من که مشکل چشمم همین بود حالا که خالیش کردم مرسی از شما. راستی لینک سایتتون رو بزارید ندارم اگه اشکال نداره
سلام بهار خانم. چقدر حیف.
رو لینک اسمم بزنید، سایتم باز میشه.
سلام داش امیر بسیااار بسیاار جالبناک بود
میگم چه خبر از آپدیت جدید پکجاز که قرار بود همین ماه منتشر بشه
باز هم سپاس
سلام اکبر جان. مرسی.
آره پیش بینی اولیمون برای بروز رسانی چهارم پکجاز، اسفند بود.
از اواخر بهمن ماه هم روند آپدیت رو شروع کردیم.
۴ اولویت اصلی رو در نظر گرفتیم که یکیش اضافه شدن یک امکان جدید به برنامه هستش.
فعلا دو مورد در مرحله تست جواب داده، اما بعید میدونم اون دو مورد دیگه ظرف یک هفته آینده آماده بشه.
اگر شد که عرضه می کنیم. در غیر این صورت، قطعا بهار ۹۶ این اتفاق خواهد افتاد.
دوست داریم بروز رسانی چهارم جامع و کامل باشه و به همین خاطر داریم دقیق تر پیش میریم.
حالا اگه خواستی به صورت کاملتر و با جزئیات بیشتر در خصوص این چهار مورد بدونی، یکشنبه با شرکت تماس بگیر تا بیشتر بهت توضیح بدم.
حتی اگه خواستی، خوشحال میشیم در روند تست کمکمون کنی.
ممنون عزیز.
درووود. مرسی از اطلاع رسانی. ببین کامبیز بینایی داره, ولی خب چون مغز نداره تصاویر رو نمیتونه دریافت کنه طفلکی. امیدوارم ریشه ی این بیماری کنده بشه. راست میگند. از پکتوس چه خبر آیا؟ اون سخت افزاری که گفتم رفتین تو فکرش یا نه. همون که شرکت جاز داردش.
در جفنگ گفتن شاگرد خودمی. داره کم کم ازت خوشم میاد
سلام علی. خواهش.
نه چون فعلا داریم رو پروژه های مهمتری کار میکنیم.
ضمن اینکه اون نکته به همون صورت که تو گفتی، خود شرکت فریدم هم نداره.
حالا بعدا بیشتر میحرفیم.
سلام
پست کاملی بود ممنون از اطلاع رسانیتون
ممنون از توجهتون روشنک خانم.
سلام بر امیر عزیز ممنونم از اطلاع رسانی
عمو حسین حرف دل ماها را گفتی خدا حفظت کنه
سلام فریبرز جان. ممنون از لطفت.