سلام. گفتن ندارد، کلیشه ایست. اما طاقت نگفتن هم نیست: از بازگشتن گوش کن خیلی خوشحالم. الهی دیگر چشم نخورد و خداش در همه حال از بلا نگه دارد. اما بعد:
کتاب عزیز است، مثل خود شما. باید احترامش را نگه داشت و باید کاری کرد که احساس غربت نکند. بچه درسخوان های همسن و سال من، سی سال به بالا، خوب یادشان هست آن روز ها را که کامپیوتر نبود و نوار بود. و تقریبا فقط رودکی بود که کتاب چاپ می کرد و ضبط می کرد و می فرستاد. آنوقت ها بد می فرستاد، بریل ها را یکجلد، یکجلد می داد و آدم جانش به لب می رسید تا یک رمان چند جلدی بخواند. نوار ها را هم اگر تعدادش زیاد بود همینطور می فرستاد. ما هم چاره نداشتیم جز صبر و انتظار و گاهی در افتادن با پست که بسته ها را گم و گور می کرد. گذشت و کامپیوتر آمد و نوار کمابیش رفت. بعضی ها دست به جیب شدند و هارد خریدند و هی کتاب روی کتاب جمع کردند. خلاصه کتاب یک نفسی کشید. اما باز هم مظلوم ماند، مثل خود ما. هر روز یک انجمن و چند تشکل و امثال آن درست کردیم، هر روز بهزیستی عدد داد و می دهد که برای ما چه ها کرده است. ولی تولید کتاب گویا، و متأسفانه حتی شاید استفاده از آن، اوضاعش خیلی بهتر نشد. این چند ساله چندتایی مرکز جدید هم دستی زیر بال رودکی برده و چیز هایی ضبط کرده اند. ولی مصداق با فنجان از دریا آب برداشتن است. باز هم تکرار می کنم که تعداد کل کتاب های گویا که طی چهل سال گذشته ضبط شده، مطابق خوشبینانه ترین آماری که جناب تینای تهرانی می دهند، حدودا دوازده هزار عنوان است. البته بنده که این چند وقته سرگرم درست کردن لیست های موضوعی بودم و سعی کرده ام با همه مراکز فعال ارتباط داشته باشم فقط حدود هشت هزار عنوان دیده ام. (لیست را در پست بعدی منتشر می کنم). ولی خب دعوا که نداریم، خصوصا با علی آقا که کلی از ما بزرگتر تشریف دارند. گیریم همان دوازده هزار تا. در مقایسه با تعداد کتاب هایی که حتی هر سال به چاپ می رسد عدد ناچیزی است. اینکه من و شما عمق کمبود را خوب حس نمی کنیم، یکی از علت هایش کم اطلاعی است. به کسی برنخورد. ببینید بچه ها ما اهالی محله باهم که تعارف نباید داشته باشیم. جستجو در بیشتر کتابخانه های بینایی هنوز هم برای ما ناممکن است لذا خیلی اوقات اصلا خبردار نمی شویم که چه کتاب هایی هست. و باز هم لذا به همین تعداد که داریم دل خوش می کنیم و احساس بینیازی کاذب به ما دست می دهد. فهرست موضوعی را که بگذارم روی سایت، عمق فاجعه تا حدی معلوم خواهد شد.
بارها در کوچه پسکوچه های همین محله شنیده ام که می گویند: بهزیستی دست و بال ما را بسته، کاری برای ما نمی کند، از آن بدتر چشم ندارد پیشرفتمان را هم ببیند، ما را وابسته می خواهد، تضعیفمان می کند و چه و چه. بحث درباره میزان درستی و دقت این مدعیات در صلاحیت من نیست. چیز دیگری می خواهم بگویم. بیایید یک نگاهی هم به عملکرد خودمان بکنیم. بله درست است. ما برای همدیگر مسکن مهر نمی توانیم بسازیم. خیابان ها را مناسبسازی نمی توانیم بکنیم، اصولا شغل هم نمی توانیم برای هم دست و پا بکنیم. ولی خدا وکیلی کتاب هم نمی توانیم تولید کنیم؟ آیا برای این کار هم باید تا همیشه چشممان به دست بهزیستی باشد؟ سازمانی که اگر داشته باشد، یک سر دارد و هزاران سودا. (گاهی به شک می افتم که این تشکیلات عریض و طویل اساسا سری هم داشته باشد). بلانسبت شما بار هر وامانده ای را گذاشته اند روی دوشش و چندرقاز بودجه هم داده اند دستش. طبیعی است که جز نیست و نداریم چیزی تحویل ندهد. این است که شده است بِهنیستی. البته بهزیستی با همین حال نزار باز زور خودش را زده و عمده کتاب هایی که تا امروز ضبط شده بودجه اش از همین سازمان آمده است. ولی ظاهر و باطن همینقدر است که می بینیم. چرا خودمان یک کاری نمی کنیم؟ بیایید یک کار متفاوت ماندگار بکنیم. کاری که انجمن های متعدد ریز و درشتمان هم نکرده اند، از آن کار ها که بهزیستی را هم انگشت به دهن باقی بگذارد و اگر آنطور که می گویند، آرزویشان پیشرفت ما است، به تحسینمان وادارد. محله ما یک فضای عمومی نمونه است، برای خودمان نوشابه باز نمی کنم. همین که توانسته ایم بیهیچ حمایت دولتی، بیهیچ آقابالاسری از مسئولین خدمتگزار که مثلا امور را هماهنگ و ردیف کند، محله را سرپا نگه داریم کم هنری نیست. بیایید هنر دیگری هم بکنیم و اعتبار محله را بالاتر ببریم. ببینید بچه ها، ضبط کتاب خیلی پول نمی خواهد. ما البته گوینده های فی سبیل الله هم داریم و یک مختصر بودجه ای هم شهرداری بهمان می دهد. ولی کافی نیست. اگر شما هر ماه پول یکی-دو بار چیپس و پفکتان را صرفه جویی کنید و به این کار اختصاص دهید، باور کنید می شود کاری کرد کارستان. می شود کاری کرد که نابینایی مترادف ناآگاهی نباشد و نابینا در هر مورد بخواهد بتواند کتاب بخواند و در هر جمعی حرفی داشته باشد که بزند. خلاصه کلام. بنده با افتخار تمام، بیهیچ خجالتی به خاطر کتاب، همان که گفتم عزیز است و مظلوم است، از همه شما درخواست کمک دارم. طبیعتا حقوق بگیرها مسئولیت سنگینتری دارند، لالایی را فقط برای دیگران نمی گویم. یکی اش خودم. ریا هم اگر می شود، بشود، چاره نیست. من در پیشگاه تمام شما هم محله ای های نازنین متعهد می شوم هر ماه 20-30 هزار تومان، به فراخور شرایطم هزینه کنم. البته من آنطور که می گویند کمی خسیسم و شاید کمی از کمی هم بیشتر. شما که دست و دلبازترید می توانید بیشتر کمک کنید. حقوق نگیرها هم در حد توان و تمایل هوای کار را داشته باشند. در شناسنامه کتاب هایی که با پول اهالی محله ضبط می شود، عبارتی می آوریم به این مضمون که “این کتاب با حمایت بازدید کنندگان سایت گوش کن تهیه شده است”. (می توانید جمله بهتری پیشنهاد بدهید). بعدش هم بلافاصله می گذاریم روی سایت تا همه استفاده کنند. چون ما همه کتابهای تولیدیمان را برای “پایگان اطلاعات علمی نابینایان” در سایت رسمی دانشگاه تهران به نشانی www.blind.ut.ac.ir هم می فرستیم، این آثار در اختیار همنوعان غیر گوش کنی هم قرار می گیرد. همین روز ها فهرستی تهیه می کنم از بهترین کتاب هایی که مناسب ضبط به نظرم رسیده است. بخوانید و نظر بدهید. اگر کتابی هست که مایلید به این فهرست افزوده شود، کافی است یک ندایی بدهید. یا اگر مثلا ضرورت یا فایده ای در ضبط فلان کتاب نمی بینید آن را هم در کامنت ها بنویسید تا دیگران نیز نظر بدهند و یک تصمیم جمعی بگیریم. ضمنا به یاد داشته باشید که با این کار می توانید کمک خیلی موثری به همنوعان عزیزی که در دانشگاه سرگرم درس و مشق اند بکنید. متأسفانه الان در غیاب مرحوم موسسه نهادگذاری خانم دکتر خندق، فشار زیادی بر بچه های دانشجو وارد می شود.
یادم آمد اضافه کنم که بعضی از شماها شاید بتوانید آدم های دست به خیری پیدا کنید که کار خیر را منحصر در شام و ناهار عزاداری نبینند و متوجه باشند که کمک باید یک نیازی را رفع بکند. و نیاز متناسب با تغییر شرایط تحول می یابد. درس پس می دهم. این قصه را شما خود بهتر می دانید. فاصله ما با دیگران از لحاظ دسترسی به کتاب خیلی وحشتناک زیاد است دوستان. هرچه پول باشد و کار بشود کم شده است. هیچ خجالت هم ندارد. تا دو سال پیش کتابخانه نابینایان انگلستان که بعد با موسسه ملی-سلطنتی نابینایان آن مملکت ادغام شد (همان RNIB را می گویم) مجلاتی برای من می فرستاد، که یک بخش ثابتش درخواست از کسانی بود که وقت جمعآوری پول برای آنها را داشته باشند. خودشان بهش می گویند fund raising. با همین کمک ها چه خدمات متنوعی ارائه می دهند. مثلا برای من در این ور دنیا بیهیچ حق عضویتی و حتی بدون اینکه مطمئن باشند نابینا هستم مفت و مجانی کتاب به امانت می فرستادند. حاشیه نروم.
یک حساب در بانک صادرات را به همین قضیه اختصاص داده ام که با پول خودم قاطی نشود. سجاده آب نمی کشم، ولی به یکجور حرام و حلال اخلاقی ملتزم هستم. هر کتابی ضبط شود، هزینه تولید و باقیمانده موجودی این حساب به اطلاع همگی می رسد.
شماره حساب: 0108937002
شماره کارت: 6037 6940 3785 5131.
همین روز ها برمیگردم. پاینده باشید.