خانه
جستجو
Close this search box.
جستجو

جلسه ی دوازدهم آموزش غلط ننویسیم

ضمن عرض سلام خدمت دوستان عزیز گوشکنی. در خدمت شما هستم با جلسه دوازدهم و واژه هایی که با «ح» آغاز میشوند:
*حایل/ با ح هایل: با ه. این دو کلمه رو نباید با هم اشتباه گرفت. حایل با «ح» اسم است و به معنای «آنچه میان دو چیز واقع شود و مانع بین آنها باشد.»
پرده چه باشد میان عاشق و معشوق
سدّ سکندر نه مانع است و نه حایل(سعدی)
اما هایل با «ه» صفت است به معنای «ترسناک و هولناک»
شب تاریک است و بیم موج و گردابی چنین هایل
کجا دانند حال ما سبکباران ساحلها؟(حافظ)
*حبوبات(ح): حَبوب، جمع حَب و حبّه به معنای «دانه ی نباتات» است. از این رو بعضی از ادبا استعمال حبوبات را به حکم آنکه جمعِ جمع است غلط میدانند و توصیه میکنند که به جای آن حبوب گفته شود. اما در متون معتبر فارسی حبوبات به کار رفته است و اشکالی ندارد.
*حَجَر/هر دو فتحه. حِجر/ با کسره  و سکون ج. حَجر: با فتحه و سکون ج. این سه کلمه در املا یکسان ولی در تلفظ و معنی متفاوتند. حَجَر هر دو فتحه به معنای «سنگ» است. حِجر کسره و سکون ج. به معنای «دامن و آغوش» و مجازً «پناه» است. حَجر فتحه و سکون ج. به معنای «منع کردن» است که امروزه بیشتر در اصطلاح دادگستری به کار میرود به معنای « منع کردن دادگاه و قاضی کسی از تصرف در اموال خود.»
*حدس: به معنای «گمان و استنباط» به همین صورت، یعنی ح و س نوشته میشود. بعضی آن را با ث به صورت حدث مینویسند که غلط است.
*حراج: به معنای «مزایده و به مزایده گذاشتن» است.
*حرّاف: از ساخته فارسی زبانان در قرن اخیر است و به جای آن میتوان گفت: «پرگو» یا «گشاده زبان»
*حواری: به معنای «کسی که پیغمبر را یاری کند» است. و مخصوصاً هریک از یاران عیسی (ع).
*حوالی: به معنای پیرامون و گرداگرد.
*حور(ح) و هور(ه): این دو کلمه را نباید باهم اشتباه کرد. حور(ح) کلمه ی عربی به معنای «زیبای بهشتی» است اما هور(ه) واژه ای فارسی و به معنای خورشید است و امروزه دیگر مستعمل نیست.
*حوزه( ح و ز)/حوضه(ح و ض)/آبگیر: این سه کلمه را نباید باهم اشتباه کرد. حوزه(ح و ز) لفظ عامی است که به هر ناحیه اعم از کوچک و بزرگ اطلاق میشود. اما حوضه(ح و ض) یعنی «مقدار زمینی که رودخانه آن را مشروب میکند.» حوضه را نباید با آبگیر اشتباه کرد. آبگیر بر طبق تعریف نخستین فرهنگستان ایران «پهنه ای است که آب آن به یک رود میریزد.» یعنی درواقع آب رود را تأمین میکند. بنابر این آبگیر در سرچشمه ی رود و حوضه در پایین رود قرار دارد.
*حوله: به معنای دستمال پرزدار است و نوشتن آن با ه اشتباه است.
*حیات(ح و ت): و حیاط(ح و ط): این دو کلمه را نباید باهم اشتباه کرد. حیات(ح و ت) به معنای «زندگی» است و حیاط(ح و ط) به معنای فضای سرگشوده ی خانه است که اطرافش دیوار یا اتاق است.
*حیص و بیص(ح و ص): به معنای « در این گیر و دار، در این کشاکش، در این میان» به کار میرود.
*حُکم/ با ضمه و سکون ک.حَکَم/ هر دو فتحه. حِکَم: کسره و فتحه ی ک. این سه کلمه در املا یکسان و در معنی متفاوتند. حُکم با ضمه و سکون ک. به معنای «فرمان» و نیز «رأی محکمه یا داور» است.

حَکَم هر دو فتحه به معنای «داور» است.

حِکَم کسره و فتحه جمع حکمت و به معنای «پندها و اندرزها« یا سخنان حکیمانه است.

خسته نباشید، خدا نگهدار

۳۲ دیدگاه دربارهٔ «جلسه ی دوازدهم آموزش غلط ننویسیم»

درود بر تبسم بانوی گرامی
ضمن تشکر و ادای احترام نسبت به زحمتی که میکشید یاداوری این نکته را لازم میدانم از آنجایی که فارسی خوانهای ما زیر و زبر را تشخیص نمیدهند و کلماتی را که از نظر املایی همسان هستند ولی از نظر تلفظی متفاوت به یک شکل میخوانند پس لطف کنید هنگام نوشتن کلماتی این چنین مشخص نمایید که زیر و زبرشان چیست.
مثل همین حکم. البته شما با کسره و فتحه مینویسید ولی متنخوان آنها را یک جور میخواند. از طرفی ما میخواهیم که متن را یکجا و پیوسته مطالعه کنیم و دیگر لازم نباشد که کلمه به کلمه را چک کنیم تا متوجه زیر و زبرشان شویم.
به هر حال به متن مراجعه نمایید من با کسب اجازه از شما معلم خوب این تغییرات را اعمال کردم.
همچنین اینبار ظاهرا قدری در نوشتن عجله کرده بودید چون کلماتی مثل تلفظ یا حیات به اشتباه تایپ شده بودند که آنها را هم اصلاح کردم.
باز از تلاش و کوشش شما معلم مهربان کمال تشکر و قدردانی را دارم.

سلام بر عمو حسین عزیز.
اتفاقاً میخواستم آخر پست بنویسم که مدتیه عمو حسین توی محله حضور ندارن و جاشون خالیه. ولی همون طور که خودتون هم متوجه شدید با عجله نوشتم و فراموش کردم. من دیشب میخواسم بخوابم که یادم افتاد پست رو ننوشتم و طبق قولی که به دوستان دادم باید هرطور شده بنویسمش…
از لطف و حضور ارزشمندتون و همچنین اصلاحاتی که انجام دادین بسیار ممنون و سپاسگزارم. براتون آرزوی سلامتی میکنم.

سلام آقای مدیر. من این روزا یه کمی که نه خیلی سرم شلوغه. واسه همین هی عجله ای کار میکنم و نواقص توی کارم زیاده. خلاصه ببخشید. راستی من تازه فهمیدم که شما تیتر جلسه ی قبل رو زدین. ممنونم از توجهتون.

شکلک بابابزرگ رععد اینبار بدونه عصا وارد میشه خخخخ چون شبو روز عصاشو تو گنجه قایم کرده خخخ
لبخندم بیا پدر بزرگ این کتو شلوار سفید و اتو کشیده رو تازه خرید و دوست دارم برات شعر بخونم چون این لباس شیکو پیکم کلی بهم روحیه داده :
حال من خوب است اما با تو بهتر می شوم
آخ … تا می بینمت یک جور دیگر می شوم
با تو حس شعر در من بیشتر گل می کند
یاسم و باران که می بارد معطر می شوم
در لباس آبی از من بیشتر دل می بری
آسمان وقتی که می پوشی کبوتر می شوم
آنقدر ها مرد هستم تا بمانم پای تو
می توانم مایه ی گهگاه دلگرمی شوم
میل – میل توست اما بی تو باور کن که من
در هجوم باد های سرد پرپر می شوم

با تقدیم سلام بر استاد گرامی کلاس غلط ننویسیم.
درس جدید هم توجه ما را به گوشه دیگری از صحیح نویسی در زبان و ادبیات فارسی هدایت کرد از اینکه روز به روز بر دایره واژگان صحیحمان افزوده می گردد باز هم از شما متشکریم.
با اجازه شما باید برویم پس تا جلسه بعد خدا نگهدار

تبسم جون تا نیومدی من دوباره به بچه های کلاس مشق میگم که زیر کلماتی که ح دارنو خط خطی کنن هاهاها اینم شعر ، نه مشق شعری خخخخ
روزگارم این است :
دلخوشم با غزلی ،تکه نانی ، آبی ،
جمله ی کوتاهی ،یا به شعر نابی
و اگر باز بپرسی گویم :
دلخوشم با نفسی ،حبه قندی ، چائی ،
صحبت اهل دلی ،فارغ از همهمه ی دنیایی …
دلخوشی ها کم نیست ، دیده ها نا بیناست .
وای منظورش از نابینا ، نبین های خودمون نیستا ، منظورش نبین های بیناس مثل رعععد خخخ

*حوزه( ح و ز)/حوضه(ح و ض)/آبگیر: این سه کلمه را نباید باهم اشتباه کرد. حوزه(ح و ز) لفظ عامی است که به هر ناحیه اعم از کوچک و بزرگ اطلاق میشود. اما حوضه(ح و ض) یعنی «مقدار زمینی که رودخانه آن را مشروب میکند.» حوضه را نباید با آبگیر اشتباه کرد. آبگیر بر طبق تعریف نخستین فرهنگستان ایران «پهنه ای است که آب آن به یک رود میریزد.» یعنی درواقع آب رود را تأمین میکند. بنابر این آبگیر در سرچشمه ی رود و حوضه در پایین رود قرار دارد.
تبسم جان منظورم این بود که نوشتی این سه کلمه ولی دو نوع ح رو توضیح دادی ولی الآن فکر کردم دیدم شاید منظورت از کلمه ی سوم آبگیر باشه
به هر حال ممنونم که زحمت این پستهای مفید رو میکشی

سلام بر تبسم خانم عزیز و دوست داشتنی
” هوله ی حنر بسیار نرم و لطیف” ببخشید این نوشته ی من نیست ! یک تبلیغ هست یعنی نمایندگی های حوله ی هنر ، عمداً اشتباه مینویسن تا توجه آدم بهش جلب بشه ولی من که هیچ وقت این روش تبلیغ رو نمی پسندم شما چطور؟
باز هم تشکر فراوان بسیار عالی بود در پناه یزدان پاک سربلند و پیروز باشید

سلام مادر عزیز و بزرگوار. از لطف همیشگیتون ممنونم. ببخشید دیر جاب دادم. متوجه نشده بودم.
آره منم نمی پسندم. آدم به خودش شک میکنه که چیزی که تاحالا نوشته درسته یا اینی که اینا نوشتن خخ
بازم تشکر. سلامت و تندرست باشید..

دیدگاهتان را بنویسید