موسیقی که تمام می شود صدای کف زدن ها بالا می گیرد به مدت پنج دقیقه حضار کف می زنند، برخی می ایستند و برخی اشک شوق در گوشه چشمشان آماسیده. میان ۹ نفر اعضای گروه «روح افزا» به مانند نگینی می درخشد.

لبخند می زند و تا تشویق حضار تمام شود با دیگر اعضای گروه چند بار تعظیم کرده است. به سراغش می روم و قبل از اینکه به لبه سن برسم دوستش به کمکش می آید. دستش را می گیرد و راه را با قدم هایش نشانش می دهد تا پله ها را یکی یکی پایین بیاید.

همچنان اشکها روی صورت ها ماسیده است. کسی ناراحت نیست. اینها اشک شوق است. از موفقیت دختر نابینای ۳۲ ساله ای که در مقابل سختی زندگی یک تنه ایستاده و این روزها به ستاره تبدیل شده است.

«رویا مطلبی» زمانی که در دوران ابتدایی وارد مدرسه باغچه بان اردبیل شد کودکی آرام و در عین حال دقیق بود. به گفته رویا معلم ها از دقت و ریز بینی اش شگفت زده بودند و همین ها موجب شد تمایزی با سایر شاگردان کلاس پیدا کند.

دقت و ریز بینی رویا وقتی نمود عینی و عملی گرفت که سازهای موسیقی با هدف تربیت شنیداری معلولان اولین زمزمه ها و گفتگو های خود را با وی آغاز کردند.

«از صدای موسیقی شاد می شدم و سعی می کردم با دقت هر چه تمام تر گوش کنم» اینها را رویا می گوید.

آواهای اولیه ای که در روح این کودک ریخته شد جرقه استعدادی بود که سال ها بعد او را به یکی از افتخارات شهر اردبیل تبدیل کرد.

آغاز پیکار با ناملایمات

رویا تا دو سالگی بینایی داشته است. البته تصویری از رنگ ها در ذهن ندارد و حتی به یاد ندارد از تمامی موجودات و هستی این دنیا حتی یک کدامشان را دیده باشد. با این وجود در دو سالگی بیماری در اعصاب بینایی او می تازد و تا آنجا رشد می کند که تمام سوی دو چشم رویا را از وی می ستاند.

بیماری که شاید غفلت اطرافیان و شاید ناتوانی پزشکان درمان آن را امکان پذیر نمی سازد و دخترک با استعداد بی آنکه فرصت کشف رموز رنگ ها، آدم ها، کوه ها، درختان، دریا، گل ها و ماه و خورشید را پیدا کند به کل نابینا می شود.

رویا به این وضع عادت کرده است و یک خواهر نابینا هم دارد. حتی خانواده اش به این وضع عادت دارند و کار از گله و ناراحتی گذشته و این روزها نابینایی را بخشی از وجود خود ساخته و هر روز با عصای سفید رنگ خود از در خانه با هزاران امید و آرزو پا به بیرون می گذارد.

نت ها همدم زندگی من هستند

سال ها بعد در پی تمرین های مکرر وقتی سازهای دوران ابتدایی دیگر پاسخگو نیست رویا در دوران دبیرستان ارگی تهیه می کند و آهنگ هایی را که نت به نت شنیده است به سرودهای زیبا متصل می کند با این هدف که روزی درسش را تمام کند و روی موسیقی متمرکز بشود.

سال ۸۲ درست یک سال بعد از اخذ دیپلم در باشگاه خبرنگاران جوان یک سال فرصت آموزش موسیقی برای این نوازنده پرذوق فراهم می شود و همین یک سال کافی است تا در اولین جشنواه موسیقی معلولان در تنکابن رویا روی سن برود و مقام اول کشوری را با نواختن یک آهنگ خود ساخته و یک آهنگ شناخته شده از آن خود کند.

همدم رویا نت های موسیقی است. اعتقاد دارد موسیقی به بینا یا نابینا بودن فرد ربطی ندارد و همه از آن احساس می پذیرند. رویا روزهای بسیاری و در واقع تمام روزهای عمرش را با موسیقی زیسته است. گاه خندیده. گاه گریسته و هر زمان همدمی خواسته نت های موسیقی در ذهنش ردیف بسته اند تا زمزمه زیبای زندگی دوباره در روحش نقش بندد.

شرکت در چند جشنواره موسیقی و شرکت در کنسرت بزرگ موسیقی گروه «شیدا» آنهم در وضعیتی که تنها نابینای گروه محسوب می شد را به عنوان فعالیت های کاری اش برایم تعریف می کند.

رویا می گوید برخی ها در موسیقی فقط سرگرمی می بینند. برخی به دنبال یکی از احساسات غم یا شادی یا خشم به سراغ موسیقی می روند و برخی موسیقی را یک عشق می پندارند؛ به عقیده من موسیقی عشق است.

به ذهنم خطور می کند که شاید عشق در موسیقی را رویا به واسطه همان دقت ریزبینانه ای که از کودکی به همراهش بوده پیدا کرده است.

رام کردن روح خسته معلول ذهنی

سال های ۸۸ تا ۹۱ تجربه نو و متفاوتی برای این آهنگساز روشندل است. رویا در آموزشگاه توانبخشی ساعی برای معلولان ذهنی، معلولان حرکتی و دو معلوله ها کارگاه های آموزشی برپا می کند.

رویا در ادامه گفتگو با خبرنگار مهر اضافه کرد: گام به گام کار می کردم و آنقدر تمرین و ممارست داشتم تا آهنگی را برای سرود حفظ کنند. جالب اینجا است که در حرف زدن معمولی مشکل داشتند اما در موسیقی به درستی شعر را از بر می کردند.

در این سه سال او هشت شاگرد را در یک گروه سرود تربیت می کند. خودش تاکید دارد کار کردن با معلول ذهنی خیلی سخت است اما با آرامش و حوصله با تک تکشان جدا کار می کردم تا یاد بگیرند.

رویا نه تنها شب ها خواب های خود را رویایی می کند بلکه معلولان ذهنی ساعی به مدت سه سال خواب های طلایی خود را مدیون نواهایی بودند که عاشقانه از زبان مربی نابینایشان تراوش می کرد.

این روزها نت نویسی و آهنگ سازی برای اشعار دانش آموزی بخشی از مشغله های این آهنگ ساز است.

رویا معتقد است احساسات آدم ها را می توان در صدایشان تشخیص داد و می گوید آدم ها شاید فیزیک چهره را عمدا تغییر دهند و تظاهر به احساس خاصی کنند اما در صدایشان می توان موج شادی، خشم، غم، سرخوردگی و افسردگی را تشخیص داد.

رویا در کنار آهنگ سازی گاهی در گروه کر همخوانی می کند که با همت نابینایان شکل گرفته است و معتقد است اگر کسی به موسیقی علاقه مند باشد و آن را درک کرده باشد از تلاش نابینایان دچار حیرت می شود و اگر نه که بی تفاوت خواهد بود.

منتظرم دانشگاه موسیقی به اردبیل بیاید

علاوه بر نوازندگی کیبورد و پیانو رویا مدتی برای نابینایان در انجمن نابینایان استان تدریس موسیقی کرده است. برای اینکه بتواند نت خوانی کند روی نت نویسی با خط بریل کار می کند اما آرزویی دارد که وقتی طرحش می کند آرزوی ما نیز می شود.

رویا منتظر ایجاد دانشگاه موسیقی در اردبیل است. به دلیل موقعیتی که دارد رفتن و تحصیل در شهر دیگر برایش حقیقتا سخت خواهد بود.

وی در خصوص استفاده از کلاس آموزشی مناسب در خود شهر بیان داشت: نتوانستم کلاسی برای خودم دست و پا کنم و محدودیت های مختلف نیز مانع از رفت و آمد به شهرهای دیگر می شود. دوست دارم در تهران دوره های آموزشی را طی کنم.

رویا یکی از چند صد معلول اردبیلی است که استعداد و اراده خود را به نمایش گذاشته اند، معلولان بسیاری در این استان به مانند این دختر با استعداد درخشیده و محدودیت ها را کنار زده اند. با این وجود خیلی از معلولان نیز به دلیل عدم وجود حمایت های لازم و یا فقر امکانات نتوانسته اند استعدادهای خدادادی را شکوفا کنند.

بهزیستی متولی این معلولان است اما امروزه علاوه بر حمایت از معلولان شناسایی شده، افزایش جمعیت معلول این استان از دغدغه های مدیران این سازمان عنوان می شود.

چنانچه مدیر کل بهزیستی استان اردبیل تاکید دارد که نه تنها معلولیت در اردبیل کاهش نیافته بلکه رو به افزایش است و این خود نگرانی به دنبال دارد.

رویا احمدیان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه هم اکنون بهزیستی اردبیل ۱۷ هزار و ۵۰۰ معلول را تحت پوشش دارد، تصریح کرد: به غیر از معلولیت مادر زادی در حال حاضر عمده نگرانی ما از معلولیت تصادفی است و متاسفانه آمار افزایشی این گروه از معلولیت نشان می دهد باید بیشتر مراقب بود و گمان نکرد معلولیت متعلق به گروه خاص بوده و از من و شما جدا است.

وی در عین حال حمایت از معلولان را در دو حوزه مشخص و مجزا دانست و متذکر شد: در وهله اول در معاونت پیشگیری، پیشگیری از معلولیت را دنبال می کنیم و بر همین اساس سه طرح غربالگری بینایی، شنوایی و مشاوره ژنتیک را ساماندهی کردیم.

احمدیان با تاکید به اینکه مشاوره ژنتیک برای اولین بار در استان فعال شده است، افزود: این طرح اعتبار مناسب به خود اختصاص داده و قرار است در سال جاری مشاوره لازم برای گروه های سنی ۱۵ الی ۲۵ سال ارائه کند.

وی تاکید کرد: در بخش دوم حمایت ها، حمایت از فرد معلول است که در حوزه های مختلف از جمله مشاوره، کمک هزینه تحصیل و مستمری، تامین دارو و تجهیزات توانبخشی، کمک به اشتغال، ازدواج و از همه مهمتر توانمند سازی معلولان تمرکز دارد.

به گفته مدیر کل بهزیستی استان معاونت توانبخشی در هشت حوزه مختلف که به برخی اشاره شد حمایت از معلولان را به عهده گرفته است و تلاش بر این است تا حد امکان به نیازهای معلولان توجه شود.

وی از جمله سیاست های حمایتی سال جاری را پیگیری مناسب سازی معابر، به صفر رساندن کاشت حلزون، صدور کارت معلولیت و توانبخشی مبتنی بر خانواد برشمرد وگفت: با این وجود برخی حمایت ها به مشارکت خیرین و مشارکت دستگاه های اجرایی نیاز دارد تا بتوان زندگی را برای یک فرد معلول تسهیل کرد.

استعدادهایی مانند رویا که در سال ۸۴ به عنوان بانوی برتر در حوزه موسیقی از او تجلیل می شود شاید قابل توجه نباشند، اما تمایل به بخش هنری که دیدن و ادراک بصری در آن یک ضرورت تصور می شود نشان دهنده توان معلولان اردبیل است.

نباید فراموش کرد که رویا بدون بهره گرفتن از هیچ استادی خود را به جایگاهی رسانده است که به عنوان یکی از مدرسان مطرح معلولان شناخته می شود اما آرزوهای کوچک اما دست نیافتنی این هنرمند همچنان پابرجاست.

خبرنگار: ونوس بهنود

منبع: خبرگذاری مهر