دانلود این مقاله با حجم ۱.۵ مگابایت از

اینجا

 

پیروز باشید مهرتان پایدار

 

توزیع اجتماعی و اقتصادی نابینایی و کم بینایی در شهرستان آران و بیدگل

زینب السادات اطهری اصفهانی[1]

z.athari.edu@gmail.com

علی انتهائی آرانی[2],

نابینا، کم بینا، توزیع جمعیت.

 

En5929@yahoo.com

علی فاطمیان[3]

fatemiaan@gmail.com

چکیده

امروزه اکثر برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی کشور با مباحث جمعیتی پیوند تنگاتنگی پیدا کرده است به گونه ای که آگاهی از حجم و توزیع جمعیت از ابزارهای شناخته شده جهت هماهنگی و سازگاری با برنامه‌های توسعه‌ی پایدار کشور است؛ لذا هر چه دانش برنامه‌ریزان در ارتباط با جمعیت دقیق‌تر باشد، احتمال توفیق برنامه‌ها نیز افزایش می‌یابد؛ اما برنامه‌ها و سیاست‌های جمعیتی زمانی می‌تواند مؤثر باشد که مبتنی بر آمارهای جمعیتی و سایر داده‌های مربوط باشد و روابط میان متغیرهای جمعیتی و سایر عوامل اجتماعی -اقتصادی را در نظر گیرد. از آنجایی که بررسی جمعیت افراد نابینا و کم بینا نیز می‌تواند کمک شایان توجهی را در ابعاد گوناگون به مسئولان و سیاستگذارن به منظور رفع نیازهای این قشر از جامعه بنمایاند؛ این مقاله در صدد است به بررسی توزیع اجتماعی و اقتصادی نابینایی و کم بینایی در شهرستان آران و بیدگل بپردازد. روش این تحقیق سرشماری کلیه افرادی است که تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و اداره امور شاهد و ایثارگران هستند. در این راستا پرسشنامه ای با سه مشخصه فردی، اجتماعی و اقتصادی و پانزده مؤلفه (از قبیل: سن، جنس، علت‌یابی، وضعیت اشتغال، وضعیت مسکن، سطح تحصیلات، میزان معلولیت و …) طراحی و پس از هماهنگی لازم با مسئولین ذی‌ربط به پرونده آنان در سه سازمان مذکور، مراجعه و اطلاعات لازم در پرسشنامه افراد ثبت گردید. سپس جهت گزارش و ترسیم وضعیت موجود، با استفاده از نرم افزار(SPSS₁₈) در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل داده‌ها انجام شد.

واژه‌های کلیدی: نابینا، کم بینا، توزیع جمعیت.

 

 

 

مقدمه

در چند دهه گذشته سلامت به عنوان یکی از حقوق بشر و یک هدف اجتماعی در جهان شناخته شده است. بدین معنی که سلامت برای ارضای نیازهای اساسی و بهبود کیفیت زندگی انسان لازم است و باید در دسترس همه انسان‌ها قرار گیرد. اخیرا مفهوم وسیع‌تری از سلامتی به‌ وجود آمده است که شامل بهبود کیفیت زندگی است. شاید بتوان مجموعه ای از رفاه جسمانی، روانی و اجتماعی که بوسیله شخصی یا گروهی از افراد درک می شود (مثل شادی، رضایت، افتخار، سلامتی، موقعیت اقتصادی، فرصت های آموزشی، خلاقیت و …) را تعریف مناسبی از کیفیت زندگی دانست (پارک[4]، 1995).

تلاش برای اندازه‌گیری کیفیت زندگی از سال 1940م، زمانی که انجمن قلب نیویورک که نشانگر کارنفسکی[5]را برای بیماران سرطانی و طبقه بندی عملکرد قلب ارائه کرد، آغاز شد علی‌رغم اینکه سنجش کیفیت زندگی امتیازات متعددی دارد؛ ولی هنوز بخش کوچکی از تحقیقات را متعلق به خود نموده است(ریچارد[6]، 1991). در دنیای امروز بهبود کیفیت زندگی در افراد ناتوان جسمی به عنوان یک هدف بازتوانی مطرح شده است(بولینگر[7]1991)؛ از جمله افراد ناتوان جسمی، نابینایان و کم بینایان هستند که به گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال 1995شیوع نابینایی در جهان 7/. درصد است که تقریبا برابر شیوع نابینایی در کشورهای خاورمیانه است(دیکنسون[8]، 1998). شیوع نابینایی در سنین صفر تا چهارده سال 8 نفر در 10000 نفر بوده و با افزایش سن این نسبت افزایش یافته تا در سن 60 سالگی به 44 در هزار نفر می‌رسد(تیلفورس[9]، 1991).به طوری که تا سال 2020 تعداد نابینایان به دو برابر افزایش خواهد یافت(خباز و همکاران1385).

از سویی دیگر، طبق نظر سازمان بهداشت جهانی 38 میلیون نفر نابینا هستند و حدود 110میلیون نفر در دنیا نقص شدید بینایی دارند که تعداد آن‌ها رو به افزایش است(رمضانی و همکاران1388). بیش از 90 درصد از کل افرادی که از لحاظ بینایی ناتوان هستند در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند(یان ژوکی[10]، 2002). شیوع نابینایی در کشورهای آسیایی در حال توسعه حدود 3/. تا 4/4درصد گزارش شده است(باشو[11]، جوهنسون[12] و بوروندی، 1994). در دهه اخیر ارزیابی مراقبت های سلامتی و بینایی به طور فزاینده ای بر روی معیار کیفیت زندگی به عنوان معیاری برای نتایج برنامه‌های مراقبتی متمرکز شده است (لیو[13] و همکاران، 2008).

مطالعات مختلف نشان دادند که نقص بینایی در ابعاد گوناگون، کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و فعالیت‌ها و استقلال آن‌ها را کاهش می‌دهد؛ همچنین مطالعات نشان دادند که در ارائه خدمات توانبخشی به معلولین نابینا و کم بینا به جای تمرکز بر رضایت و توانایی انجام عملکردهای خاص، نتایج باید با معیار بهبود کیفیت زندگی آن‌ها اندازه‌گیری شود (استیل مک[14]، 2000؛اسکات[15]، 1999؛راچ[16]، 1997).

بنابراین بهبود کیفیت زندگی افراد نابینا و کم بینا در گرو برنامه‌ریزی صحیح و عقلانی است و زمانی برنامه‌ریزی عقلایی می‌تواند شکل گیرد که بنای آن بر اطلاعات موثق و به روز باشد. بنابراین گردآوری اطلاعات پیش بایست برنامه‌ریزی جهت حل مسائل افراد نابینا و کم بینا در ابعاد مختلف است، به همین منظور، پژوهش حاضر توزیع اجتماعی – اقتصادی نابینایی و کم بینایی در شهرستان آران و بیدگل را با مراجعه مستقیم و بررسی پرونده‌های افراد مذکور در سازمان بهزیستی و کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران مورد هدف قرار داده است تا بر اساس اطلاعات طبقه بندی شده برنامه‌ریزان و دست اندرکاران بتوانند راهکارهای مناسبی جهت حل مسائل آن‌ها و بهبود کیفیت زندگی در پیش گیرند .

 

 

 

جدول1-

توزیع وضعیت پراکندگی افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان		فراوانی	درصد
	سازمان بهزیستی	133	68
	کمیته امداد	48	24
	بنیاد شهید و امور ایثارگران	15	8
	جمع کل	196	100

 

جدول شماره (1) توزیع وضعیت پراکندگی افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران را نشان می‌دهد. نتایج مبین آن است که از میان خانواده 196 نفر افراد تحت پوشش، بیش‌تر افراد یعنی 133 نفر معادل 68 درصد کل افراد، تحت پوشش سازمان بهزیستی، 48 نفر معادل 24 درصد کل افراد تحت پوشش کمیته امداد و 15 نفر معادل 8 درصد کل افراد تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران هستند.

جدول2- توزیع وضعیت علت نابینایی و یا کم بینایی افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان                                                               علت			فراوانی	درصد
سازمان بهزیستی		وراثت	47	35
		غیروراثت	76	57
		نامشخص	10	8
		کل	133	100
کمیته امداد		وراثت	23	48
		غیروراثت	17	36
		نامشخص	8	17
		کل	48	100
بنیاد شهید و امور ایثارگران		غیروراثت (جنگ تحمیلی)	15	100
مجموع		وراثت غیروراثت نامشخص	70 108 18	36 55 9
		جمع کل	196	100

 

اطلاعات جدول شماره (2) که درباره‌ی وضعیت علت نابینایی و یا کم بینایی افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش نهادهای مذکور، تهیه و تنظیم شده، نشان می‌دهد که از میان 196 نفر افراد تحت پوشش، 108 نفر یعنی بیش از نیمی از کل افراد به دلایل غیروراثتی، نابینا و یا کم بینا شده اند؛ به عنوان مثال تمام 15 نفرکم بینا و یا نابینای تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران به دلایل غیر وراثتی؛ یعنی حضور در جنگ تحمیلی دچار این بیماری شده اند. همچنین نتایج نشان داد که 70 نفرمعادل 36 درصد کل افراد به دلایل وراثتی نابینا و یا کم بینا شده اند.

جدول3- توزیع وضعیت میزان تحصیلات افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان سطوح تحصیل			فراوانی	درصد
سازمان بهزیستی		بی سواد ابتدایی متوسطه دیپلم فوق دیپلم لیسانس و بالاتر نامشخص جمع	39 38 23 17 2 13 1 133	29
				28
				17
				13
				2
				10
				1 100
کمیته امداد		بی سواد	42	87
		ابتدایی	6	13
		جمع	48	100
بنیاد شهید و امور ایثارگران		ابتدایی	1	7
		دیپلم	12	79
		لیسانس	1	7
		نامشخص جمع	1 15	7 100
مجموع		بی سواد ابتدایی متوسطه دیپلم فوق دیپلم لیسانس نامشخص	81 44 23 29 2 13 2	41 22 12 15 1 7 1
		جمع کل	196	100

 

بر اساس اطلاعات به دست آمده از جدول شماره (3) که درباره‌ی توزیع وضعیت میزان تحصیلات افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران تهیه و تنظیم شده، نشان می‌دهد که از میان 196 نفر افراد تحت پوشش، 81 نفر، بی سواد هستند که این آمار 41 درصد از کل افراد را شامل می‌شود. بیش‌ترین آمار بی سوادها نیز در کمیته امداد حضور دارند. وضعیت میزان تحصییلات افراد نابینا و کم‌بینای تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران از دو نهاد یا سازمان دیگر بهتر است. زیرا هیچ فرد بی سوادی را دربر نمی‌گیرد و حدود 79 درصد از آنان دارای مدرک دیپلم هستند.

 

 

 

 

جدول4- توزیع وضعیت جنسیت افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان                                                               جنسیت			فراوانی	درصد
سازمان بهزیستی		مرد	95	71
		زن	38	29
		جمع	133	100
کمیته امداد		مرد	30	62
		زن	18	36
		جمع	48	100
بنیاد شهید و امور ایثارگران		مرد	15	100
مجموع		مرد زن	140 56	71 29
		جمع کل	196	100

 

همان طور که ملاحظه می‌کنید، جدول شماره (4) توزیع وضعیت جنسیت افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران را نشان می‌دهد. نتایج حاکی از آن است که از میان 196 نفر افراد تحت پوشش، 140 نفر یعنی حدود دو سوم افراد مرد و 56 نفر یعنی حدود یک سوم افراد زن هستند. یادآوری این نکته ضروری است که تمام 15 نفرکم بینا ویا نابینای تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران مرد هستند.

 

 

 

 

 

 

جدول5- توزیع وضعیت محل سکونت افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان                                                نوع سکونت			فراوانی	درصد
سازمان بهزیستی		شهری	71	53
		روستایی	62	47
		جمع	133	100
کمیته امداد		شهری	23	48
		روستایی	25	52
		جمع	48	100
بنیاد شهید و امور ایثارگران		شهری	12	80
		روستایی	3	20
		جمع	15	100
مجموع		شهری روستایی	106 90	54 46
		جمع کل	196	100

 

داده­های جدول شماره (5) که شامل توزیع وضعیت محل سکونت افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران است، حاکی از آن است که توزیع محل سکونت افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش تقریبا شکلی متوازن را نشان می دهد؛ به عبارتی دیگر از میان 196 نفر افراد تحت پوشش حدود نیمی از افراد یعنی 54 درصد شهرنشین و تقریبا نیمی دیگر یعنی 46 درصد از افراد نیز روستانشین هستند.

 

 

 

 

 

 

جدول6- توزیع وضعیت اشتغال افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان                                                             وضعیت اشتغال			فراوانی	درصد
سازمان بهزیستی		شاغل	61	46
		غیرشاغل	72	54
		جمع	133	100
کمیته امداد		غیرشاغل	48	100
بنیاد شهید و امور ایثارگران		شاغل	15	100
مجموع		شاغل غیرشاغل	76 120	39 61
		جمع کل	196	100

 

جدول شماره (6) نیز توزیع وضعیت اشتغال افراد نابینا و کمبینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران را نشان می‌دهد. نتایج مبیّن آن است که از میان 196 نفر افراد تحت پوشش، بیش از نیمی از کل افراد یعنی 120 نفر معادل 61 درصد غیرشاغل هستند. نکته مهم دیگر اینکه کل افراد تحت پوشش کمیته امداد غیر شاغل هستند؛ لیکن کل افراد تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران شاغل هستند.

جدول7- توزیع وضعیت میزان نابینایی افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان                                                                       میزان نابینایی			فراوانی	درصد
سازمان بهزیستی		کم بینا	86	64
		نابینا	47	36
		جمع	133	100
کمیته امداد		کم بینا	18	38
		نابینا	30	62
		جمع	48	100
بنیاد شهید و امور ایثارگران		کم بینا	12	80
		نابینا	3	20
		جمع	15	100
مجموع		کم بینا نابینا	116 80	59 41
		جمع کل	196	100

طبق اطلاعات به دست آمده از جدول شماره (7)که شامل توزیع وضعیت میزان نابینایی افراد نابینا و کمبینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران است، از میان 196 نفر افراد تحت پوشش، 116 نفر یعنی حدود 59 درصد، کم بینا و 80 نفر یعنی حدود 41 درصد، نابینا هستند. بیش‌ترین آمار افراد نابینا نیز با 47 نفر از 80 نفر کل افراد نابینا، عضو سازمان بهزیستی است.

جدول8- توزیع میزان معلولیت بینایی افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان                                   میزان معلولیت			فراوانی	درصد
سازمان بهزیستی		خفیف	61	45
		متوسط	25	19
		شدید	41	31
		عمیق	6	5
		جمع	133	100
کمیته امداد		خفیف شدید جمع	18 30 48	38 62 100
بنیاد شهید و امور ایثارگران		عمیق	2	13
		نامشخص	13	87
		جمع	15	100
مجموع		خفیف متوسط شدید عمیق نامشخص	79 25 71 8 13	36 13 34 4 7
		جمع کل	196	100

 

همان‌گونه که ملاحظه می‌کنید جدول شماره (8) توزیع میزان معلولیت بینایی افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران را نشان می‌دهد. نتایج حاکی از آن است که از میان 196 نفر افراد تحت پوشش، 79 نفر یعنی حدود 36 درصد از افراد دارای معلولیت بینایی خفیف هستند؛ همچنین از میان کل افراد 71 نفر یعنی حدود 34 درصد دارای معلولیت بینایی شدید هستند.

 

جدول9- توزیع وضعیت مسکن افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان                                 وضعیت مسکن			فراوانی	درصد
سازمان بهزیستی		شخصی	88	66
		پدری	39	29
		استیجاری	6	5
		جمع	133	100
کمیته امداد		شخصی	43	90
		پدری	4	8
		استیجاری	1	2
		جمع	48	100
بنیاد شهید و امور ایثارگران		شخصی	15	100
مجموع		شخصی پدری استیجاری	146 43 7	75 22 3
		جمع کل	196	100

 

داده های جدول شماره (9)که توزیع وضعیت مسکن افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران را شامل می‌شود، مبین آن است که از میان 196 نفر افراد تحت پوشش، بیش‌تر افراد یعنی 146 نفر معادل 75 درصد، دارای مسکن شخصی هستند؛ البته 22 درصد از کل افراد تحت پوشش در منزل پدری سکونت دارند و تنها 3 درصد از کل افراد در منزل استیجاری ساکن هستند؛ همچنین نتایج نشان می‌دهد که کل افراد تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران دارای مسکن شخصی دارند.

 

 

 

 

 

 

 

جدول10- توزیع وضعیت تاهل افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان                   وضعیت تاهل			فراوانی	درصد
سازمان بهزیستی		متاهل	90	68
		مجرد	43	32
		جمع	133	100
کمیته امداد		متاهل	48	94
		مجرد	3	6
		جمع	48	100
بنیاد شهید و امور ایثارگران		متاهل	15	100
مجموع		متاهل مجرد	150 46	77 23
		جمع کل	196	100

 

طبق اطلاعات به دست آمده از جدول شماره (10)که نشان دهنده توزیع وضعیت تاهل افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران است، از میان 196 نفر افراد تحت پوشش، بیشتر افراد یعنی 150 نفر معادل 77 درصد افراد متأهل هستند. بیش‌ترین آمار مجردها نیز با 43 نفر از کل 46 نفر مجرد تحت پوشش، به سازمان بهزیستی اختصاص دارد؛ همچنین نتایج نشان می‌دهد که کل افراد تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران متأهل هستند.

 

 

 

 

 

 

جدل11- توزیع وضعیت سابقه خانوادگی بیماری نابینایی افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان                             وضعیت سابقه			فراوانی	درصد
سازمان بهزیستی		بدون سابقه	117	88
		سابقه دار	16	12
		جمع	133	100
کمیته امداد		بدون سابقه	45	94
		سابقه دار	3	6
		جمع	48	100
بنیاد شهید و امور ایثارگران		بدون سابقه	15	100
مجموع		بدون سابقه سابقه دار	177 19	90 10
		جمع	196	100

 

جدول شماره (11) حاوی توزیع وضعیت سابقه خانوادگی بیماری نابینایی افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران است. طبق داده‌های جدول مذکور از میان196 نفر افراد تحت پوشش، بیش‌تر افراد یعنی 177 نفر معادل 90 درصد از کل افراد هیچ‌گونه سابقه خانوادگی بیماری نابینایی ویا کم بینایی مشاهده نشده است. بیش‌ترین آمار برای افراد دارای سابقه خانوادگی بیماری نابینایی ویا کم بینایی، با 16 نفر از 19 نفر دارای سابقه کل افراد، عضو سازمان بهزیستی هستند. باید یادآوری شود که کل افراد تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران به علت حضور در جنگ تحمیلی فاقد سابقه خانوادگی بیماری نابینایی ویاکم بینایی هستند.

جدول12- توزیع وضعیت سن افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان                                                        دوره			فراوانی	درصد
سازمان بهزیستی	v	نوجوانی*	3	2
		جوانی	19	14
		میانسالی	51	38
		بزرگسالی پیش از بازنشستگی	46	35
		بازنشستگی	14	11
		جمع	133	100
کمیته امداد		میانسالی	1	2
		بزرگسالی پیش از بازنشستگی	13	27
		بازنشستگی	34	71
		جمع	48	100
بنیاد شهید و امور ایثارگران		میانسالی	1	7
		بزرگسالی پیش از بازنشستگی	14	93
		جمع	15	100
مجموع		نوجوانی جوانی میانسالی بزرگسالی پیش از بازنشستگی بازنشستگی	3 19 53 73 48	2 10 27 37 24
		جمع کل	196	100

*طبقه بندی سن برگرفته از راﻫﻨﻤﺎی ﻃﺒﻘﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد بین اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺳﻦ مرکز آمار ایران

اطلاعات جدول شماره (12) که درباره سن افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران تهیه و تنظیم شده، مبین آن است که از میان 196 نفر افراد تحت پوشش ، بیش از نیمی از آنان در دوره‌ی بزرگسالی پیش از بازنشستگی و بازنشستگی و 27 درصد از افراد نیز در دوره میانسالی قرار دارند. هم‌چنین دوره‌های نوجوانی و جوانی در مجموع 12 درصد از کل افراد را به خود اختصاص داده اند.

 

 

 

 

جدول13- توزیع وضعیت تعداد نفرات خانواده افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان	تعداد		فراوانی	درصد
سازمان بهزیستی		یک تا سه	26	20
		سه تا شش	81	61
		شش تا نه	14	10
		نه و بیشتر	12	9
		جمع	133	100
کمیته امداد		یک تا سه	8	17
		سه تا شش	19	39
		شش تا نه	15	31
		نه و بیشتر	6	13
		جمع	48	100
بنیاد شهید و امور ایثارگران		یک تا سه	1	6
		سه تا شش	13	87
		نه و بیشتر	1	7
		جمع	15	100
مجموع		یک تا سه سه تا شش شش تا نه نه و بیشتر	35 113 29 19	18 58 15 9
		جمع کل	196	100

 

جدول شماره (13) توزیع وضعیت تعداد نفرات خانواده افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران را نشان می‌دهد. نتایج مبین آن است که از میان خانواده 196 نفر افراد تحت پوشش، بیش‌تر افراد یعنی 113 نفر، در خانواده‌های سه تا شش نفره حضور دارند که این آمار 58 درصد از کل افراد را شامل می‌شود؛ همچنین 35 نفر معادل 18 درصد از کل افراد در خانواده‌های یک تا سه نفره حضور دارند.

جدول14- توزیع وضعیت سن شروع معلولیت بینایی افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان                                     دوره		فراوانی		درصد
سازمان بهزیستی	بدو تولد		58	44
	کودکی		37	28
	نوجوانی		11	8
	جوانی		12	9
	میانسالی		8	6
	بزرگسالی		7	5
	جمع		133	100
کمیته امداد	بدو تولد		11	24
	کودکی		4	8
	میانسالی		16	33
	بزرگسالی		17	35
	جمع		48	100
بنیاد شهید و امور ایثارگران	نوجوانی		13	87
	جوانی		2	13
	جمع		15	100
مجموع	بدوتولد کودکی نوجوانی جوانی میانسالی بزرگسالی		69 41 24 14 24 24	35 21 12 8 12 12
	جمع کل		196	100

 

طبق اطلاعات به دست آمده از جدول شماره (14)که نشان دهنده ی توزیع وضعیت سن شروع معلولیت بینایی افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران می‌باشد، از میان خانواده 196 نفر افراد تحت پوشش، 69 نفر معادل 35 درصد از کل افراد در بدو تولد، 41 نفر معادل 21 درصد از کل افراد در کودکی، 24 نفر معادل 12 درصد از کل افراد در نوجوانی و مابقی افراد یعنی 62 نفر معادل 31 درصد از کل افراد در دوره‌های جوانی، میانسالی و بزرگسالی دچار بیماری نابینایی و کم بینایی شده اند.

جدول15- توزیع وضعیت میزان تحصیلات خانواده افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران

سازمان                                                               سطوح تحصیل			فراوانی	درصد
سازمان بهزیستی		بی سواد	79	60
		ابتدایی	22	17
		راهنمایی	7	5
		نامشخص	25 133	18 100
	جمع
کمیته امداد		بی سواد	48	100
بنیاد شهید و امور ایثارگران		نامشخص	15	100
مجموع		بی سواد ابتدایی راهنمایی نامشخص	127 22 7 40	65 11 4 20
		جمع کل	196	100

 

جدول شماره (15) شامل توزیع وضعیت میزان تحصیلات خانواده افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران است. نتایج حاکی از آن است که از میان خانواده 196 نفر افراد تحت پوشش، 127 نفر بی سواد هستند که این آمار 65 درصد از کل افراد را شامل می‌شود. باید یادآوری شود که کل افراد خانواده افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش کمیته امداد بی سواد هستند.

نتیجه‌گیری

این نوشتار با مراجعه به سازمان بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید و امور ایثارگران و بررسی پرونده‌های افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش انجام یافته است. پس از طبقه‌بندی نمودن اطلاعات گردآوری شده و تحلیل آماری، یافته‌های حاصل از تحقیق مشخص کرد که اکثریت جمعیت افراد نابینا و کم بینا تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند؛ همچنین در بررسی علل ایجاد عارضه بیش‌تر عوامل غیروراثتی دخیل بوده است که جمعیت این گروه را اکثرا مردها تشکیل می‌دهند؛ این جمعیت به صورت متوازن در شهر و روستا قرار دارند. معلولیت اکثریت آنها در بدو تولد اتفاق افتاده است و اکنون در سن بزرگسالی و قبل از بازنشستگی قرار دارند. خانواده اکثر این گروه از افراد نابینا و کم بینا را عمدتا بی سوادان تشکیل می‌دهند. تعداد نفرات خانواده آنها، بین سه تا شش نفر گزارش شده است. این افراد غیرشاغل هستند؛ این در حالی است که بیشترین افراد دارای نقص بینایی را کم بینایان تشکیل می‌دهند و از نظر میزان معلولیت اکثرا در ردیف خفیف قرار دارند. آنها عمدتا متأهل و دارای مسکن شخصی هستند. در بررسی پرونده این افراد معلولیت دیگری وجود نداشته است؛ به عبارت دیگر این افراد دچار چند معلولیتی نبوده اند و سابقه خانوادگی نیز ندارند.

نتایج پژوهش حاضر می‌تواند برنامه‌ریزان و دست‌اندرکاران را در امور برنامه‌ریزی و حل مسائل جامعه نابینایان و کم بینایان شهرستان آران و بیدگل در ابعاد مختلف اقتصادی و اجتماعی یاری رساند. یافته‌ها حاکی از آن است که توجه به برطرف نمودن مسائل و مشکلاتی چون سوادآموزی والدین، ارتقای سطح سواد افراد نابینا و کم بینا، ایجاد اشتغال برای این گروه و ارتقای سطح کیفیت زندگی از ضروریات است.

 

 

منابع

 

رمضانی، علیرضا؛ پردیس، معصومه؛ رفعتی، نسرین؛ کاظم پور مقدم، محسن؛ مرضیه ، کتیبه؛ دهقان ، حسین؛جوادی، محمد و ربانی خواه ، زهرا(1388).علل ضعف بینایی در مراجعان به کلینیک توانبخشی علوم پزشکی شهید بهشتی ، مجله چشم پزشکی بینا ، دوره 14، شماره 3، صص:280-275.

خبازخوب، مهدی؛ استادی مقدم، هادی؛ یکتا عباسعلی؛ هرویان جواد و مهدیزاده علی رضا(1385). بررسی علل نابینایی و کاهش دید دانش آموزان مدارس نابینایان مشهد، فصلنامه علمی پژوهشی توانبخشی ، دوره هشتم شماره اول صص60-56.

www.amar.org.ir/Portals/0/Files/rahnamaye.pdf

Baasanhu J, Johnson GJ, Burendei G, BurendeiG(1994). Prevalence and causes of blindness and Visual impairment in Mongolia: a survey of populations aaged 40 years and older. Bull Word Health Organ , 72:771-6.

BullingerM.Hasford J(1991) Testing and evaluation of life meaurs for German cilincal trial. Cotrolled Clinical Trial,12:915.

Dickison C (1998).Low Vision principles,1^stEdition,USA:Sounders.

Park J,Park K (1995). Parks Textbook of Prevention and Social Medicine, Banarsids,.

Scott IU, SmiddyWE(1999), Schiffman J, Feuer WJ, Pappas CJ. Quality of life of patients with low vision and the impact of lowing vision services. AmenicanJoumal Ophthalmology 128:54-62.

Stelmack J, Szlyk J, Joslin C. Pilot study: Use of the NEI VFQ-25 to measure outcomes of low vision rehabilitationservices in the Department of Veterans Affairs. Journal of Vision Rehabilitation, Assessment, intervention, and outcomes 774-776

low vision services. American Journal of Ophthalmology 1999; 128:54–62

Richard A(1991). The Quality of life research. And care.Annals of intrrnal medicine,114:695-696.

ThyleforsB(1999),Negral D. Global data on blindeness bulletin of WHO 73:115-121.

Taylor HR, Hugh R, Jill E, Keeffe. “World blindness: a 21st century perspective.” British Journal of Ophthalmology 261-266.

Liu L, Elliott JL, Grubbs HE, Owsley C, McGwinGJr.- KuykT(2008). et al. Health-related quality of life following blind rehabilitation. Qual Life Res 2008; 17(4): 497-507.

YankexuB(2002). Blindness as a Challenging Medical and Social Problem in China. Yan kexueBao, 18(1):4-8.

 

 

استادیار گروه علوم تربیتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان [1]

 

کارشناس تکنولوژی آموزشی و گروه های درسی آموزش و پرورش شهرستان آران و بیدگل[2]

 

دانشجوی دکتری برنامه درسی گرایش آموزش از دور دانشگاه پیام نور تهران[3]

 

[4] . Park

[5] . Karnofsky Index

[6] . Rechard

[7]. Bullinger

[8] .Dickison

[9] . Thylefors

[10] . Yankexu

[11] . Baasanhu

[12] . Johnson &Burendei

[13] . Liu

[14] . Stelmack

[15] . Scott

[16] . Richard