خانه
جستجو
Close this search box.
جستجو

شصت و پنجمین مقالۀ ارائه شده در همایش جامعۀ بینا شهروند نابینا، مقایسۀ اثر سه روش آموزش کلامی، تصاویر برجسته و بریلینگ بر یادگیری شوت گلبال در نابینایان

سلام دوستان

 

این مقاله هم در ادامۀ مقالۀ قبلی و مکمل اونه.

 

دانلود

 

مقایسۀ اثر سه روش آموزش کلامی، تصاویر برجسته و بریلینگ بر یادگیری شوت گلبال در نابینایان

 

عصمت کرمی[1]

افخم دانش فر[2]

 

چکیده

تحقیق حاضر با هدف مقایسه اثربخشی سه روش آموزش کلامی، تصاویر برجسته و بریلینگ بر یادگیری شوت گلبال انجام شد. شرکت کننده های این تحقیق آزمایشی 36 دختر نابینای راست دست با میانگین سنی  (84/1±)94/13 سال بودند که به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در 3 گروه 12 نفری آموزش کلامی، تصاویر برجسته (تصویر برجسته 5 مرحله از اجرای شوت) و بریلینگ  قرار گرفتند. در ابتدای هر جلسه،مهارت به روش مورد نظر گروه مربوطه آموزش داده شد و هر فرد به تمرین 20 شوت پرداخت. دوره اکتساب به مدت دو هفته (چهار جلسه در هفته) طول کشید. بعد از 72 ساعت،  آزمون های یاد داری و انتقال با تکلیف ثانویه شمارش معکوس انجام شد. عملکرد شرکت کننده ها با استفاده از یک مقیاس محقق ساخته ارزیابی الگوی شوت گلبال اندازه گیری شد. مقیاس مربوطه شامل 22 آیتم 5 ارزشی بود (از بسیار ضعیف (1) تا بسیار خوب (5)). نتایج تحلیل واریانس دو عاملی ترکیبی (3 گروه در 2 آزمون) و آزمون تعقیبی بونفرونی و همچنین تحلیل واریانس یک طرفه برای تجزیه و تحلیل داده های آزمون یاد داری و انتقال برتری معنی داری عملکرد شرکت کننده ها در گروه بریلینگ و تصاویر برجسته نسبت به آموزش کلامی را نشان داد؛ ولی بین عملکرد دو گروه بریلینگ و تصاویر برجسته تفاوت معنی داری وجود نداشت. بنابراین به مربیان ورزش گلبال پیشنهاد می شود که با توجه به شرایط تمرین به جای آموزش کلامی از یکی از روش های بریلینگ یا تصاویر برجسته استفاده کنند.

 

کلیدواژه ها

آموزش لمسی، یادگیری پنهان، اختلالات بینایی، تکلیف ثانویه شناختی، یادگیری حرکتی

 

مقدمه

یکی از چالش هایی که مربیان تربیت بدنی و ورزش با آن روبرو هستند،  یافتن روش های آموزش بهینه ای و اثربخشی است که بتواند بهتر و سریع تر از سایر روش ها به یادگیری حرکتی بیانجامد. روش های آموزش مختلفی مثل انواع الگوسازی و آموزش کلامی یا ترکیبی از آن ها در مهارت های حرکتی مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. مربیان ورزش افراد نابینا با چالش بیشتری روبرو هستند؛ زیرا نمی توانند از انواع روش های الگوسازی که به دیدن الگو توسط فرد یاد گیرنده نیاز دارد، سود ببرند. یکی از ورزش های مخصوص نابینایان گلبال است. در این ورزش،  بازیکنان سعی می کنند طی دو نیمه 12 دقیقه ای توپ را با دست به درون دروازه  تیم مقابل وارد کنند. روش آموزش معمول این ورزش دستورالعمل کلامی[3] است. ولی در ورزش نابینایان بجز این روش،  روش های دیگری مثل تصاویر برجسته[4] و بریلینگ[5] هم مورد مطالعه قرار گرفته است.(11، 9، 6) اولین تلاش در زمینه برجسته سازی تصاویر حرکات ورزشی توسط جدیدی (1365) در مجتمع نابینایان شهید محبی تهران به اجرا در آمد. این روش آموزش در همان سال مورد تایید سازمان جهانی ورزش های نابینایان  قرار گرفت.(5، 7،  12)

یادگیری حرکتی،  کسب قابلیت اجرای حرکت،  به دست آوردن حافظه (سطح نظری) و پیشرفت نسبتاً پایدار در اجرا در اثر تمرین (سطح رفتاری) میباشد. به عبارت دیگر، یک تکلیف در صورتی یاد گرفته می شود که بتواند به طور نسبتاً دائمی حفظ شود (اشمیت و لی[6]، 2011).

نگاهی اجمالی به تحقیقات صورت گرفته در زمینه ی حافظه و یادگیری حرکتی نشان می دهد که درگذشته،  دستورالعمل یادگیری مهارت به صورت مرحله به مرحله به فرد داده می شد و فرد با آگاهی کامل از دانش آشکار درباره اصول زیربنایی حرکت (پردازش آشکار) شروع به تمرین مهارت می کرد،  اما تحقیقاتی صورت گرفته است که نداشتن دانش آشکار و ندادن دستورالعمل آموزشی به فرد (پردازش پنهان) نه تنها به یادگیری مهارت آسیب نمی زند،  بلکه تحت شرایطی عملکرد را بهبود می بخشد (گرین و فلوور[7]،1991؛ مسترز و همکاران،  2010).

از آنجایی که تربیت بدنی به عنوان یکی از ضروری ترین نیاز های افراد معلول محسوب می شود؛ متولیان آن دو آموزش و پرورش باید به تدوین برنامه حرکتی و ورزش  بر اساس تنوع  و نیازها و علائق  معلولین همت گمارند و دنیای پور شور و نشاط ورزش را به عزم راسخ آنان بپیوندند (نامنی، 1363)

تعاریف مختلفی از معلولیت صورت گرفته و برای معلولین  مشخصاتی نیز بر شمرده اند بر طبق آخرین  تعریف علمی  سازمان بهداشت جهانی در سال1981 معلولیت را ایجاد اختلال  در رابطه  بین خود و محیط  تعریف کرده است. به بیان دیگر معلولیت عبارت است از مجموعه ای از عوامل جسمی، ذهنی،  اجتماعی و یا ترکیبی از آنها که به نحوی در زندگی شخصی اثر سوء  به جا گذارده و زندگی وی به صورت غیرطبیعی می گردد.

بنا بر تعریف انجمن بین المللی توانبخشی معلولین  عبارت است از عارضه ای که در نتیجه یک نقص  بوجود می آید و انجام فعالیت های طبیعی فرد را به طریقی  محدود مینماید و یا با مانع مواجه می سازد. معلول انسانی است که قسمتی از توانایی خود را (چه قبل از تولد،  هنگام تولد،  یا بعد از تولد) از دست داده باشد. و برای جبرانش نیاز به استفاده از وسیله کمکی یا کمک دیگران دارد. (نامنی، 1363)

برای معرفی کودکانی که خصوصیاتشان مانع می شود با بهره گیری از امکانات آموزشی  معمول مدرسه ها به صورت طبیعی رشد کنند واژه های متعددی استفاده شده است اما در حال حاضر واژه ای که بیش از همه از آن استفاده می شود  واژه معلول[8] است. (جدیدی، 1372)

در این میان افراد معلول بینایی،  دسته ای از گروه معلولین را تشکیل می دهند که با مشکلات متعددی رو به رو می باشد،  و از سایر افراد اجتماع  به لحاظ بینایی متمایز می گردند. معلولین بینایی هر چند که کوچکترین درصد معلولین را به خود اختصاص می دهند،  لیکن به لحاظ بعد وسیع ناتوانی های که به علت شدت ضایعه به همراه دارند از اهمیت بالایی برخوردار  می باشند. در صورتی که آنان به حال خود وا گذاشته شوند کمترین توان را نسبت به سایر معلولیت ها خواهند داشت. ولیکن در صورتی که رسیدگی های اولیه در مورد آنها صورت بپذیرد خواهند توانست در اجتماع به افرادی نه تنها خودکفا،  بلکه مثمرثمرتر مبدل گردند. (پاکزاد،  1376) افروز، در سال  1371(1) معتقدند: کودک نابینا قادر است یاد بگیرد که چگونه بنویسد و چگونه بخواند و چگونه کار کند و دارای یک زندگی خودکفا و مستقل گردد. این استقلال نتیجه رسیدن به خودکفایی علمی است که باعث می گردد راههای مقابله با مشکلات  این کودکان سبک زندگی را شناخته و با ابراز علم،  در جهت رفع  آنها اقدام نمایند. نابینایی عبارت است از ناتوانی در دیدن و یا از دست دادن توانایی بصری یا درک محرک دیداری .

بدون بینایی ادراک ما از خودمان و از افراد پیرامونمان بسیار متفاوت خواهد بود. نابینایان به وسیله روش های گوناگون آموزش از جمله: احساس لمس،  حس حرکت،  گفتار،  غیره دانش خود را افزایش می دهند. توجه به اهمیت هریک از حواس پنجگانه و نقشی که درزندگی ما ایفا میکنند محرومیت درهریک از حواس می تواند اختلالی جدی را در طی مسیر عادی زندگی به وجود آورد،  افراد نابینا اغلب ممکن است  به دلیل فقر حرکتی دچار مشکلاتی در حیطه جسمانی و روانی گردند. ورزش به عنوان وسیله حرکتی،  درمانی  می تواند نقش ارزنده ای در بهبودی و استقلال معلولان ایفا کند.

آشنایی با مهارت های ورزشی و آگاهی از اثرات و نتایج درمانی – تقویتی آنها و به خصوص اجرای تمرینات منظم و مستمر ورزشی موجب میشود که معلولان (به ویژه نابینایان) تحرک بیشتری بدست آورده و از کارایی و تندرستی بیشتری برخوردار شوند. (دیوسارناز، 1384)

انسان از طریق حواس گوناگون خود با پدیده های جهان ارتباط برقرار میکند و پس از احساس آن،  جهت شناخت پدیده ها و برقراری ارتباط و درنهایت،  تعبیر و تفسیر آن به حرکت می پردازد. بنابراین عمل احساس تنها سبب می شود که انسان از وجود محرک آگاه شود.

(شاهی، 1374)  رئیس انجمن چشم پزشکان ایران گفت: درحال حاظر120 هزار نابینای مطلق و 500 هزار فرد کم‌بینا در کشور وجود دارد. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی حدود ‌۴۵ میلیون نابینا و نزدیک به ‌١٨٠ میلیون فرد کم بینا در جهان وجود دارند که طبق آخرین تحقیقات در هر ‌۵ ثانیه یک فرد بزرگسال و در هر یک دقیقه یک کودک به جمع نابینایان در دنیا اضافه می‌شود. )آمار بهداشت جهانی،  1393)

آموزش حرکات بدنی از طریق تصاویر برجسته شده،  در این روش آموزش،  تصاویر مختلف مربوط به تمرینات آمادگی جسمانی،  توسط وسایل مختلف ابتدا به شکل برجسته ساخته می شود و سپس به وسیله ورقه های پلاستیکی به نام ترموفورم از روی آن شکل اصلی کپی گرفته می شود دانش آموز با استفاده از حس لامسه خود و لمس این تصاویر برجسته پی به مفهومی از آن شکل خواهد برد و حرکت مورد نظر را انجام خواهد داد (جدیدی، 1372) آموزش حرکات بدن از طریق کلام،  در این روش آموزش،  مطالب مورد تدریس از طریق گفتار معلم یا مربی برای دانش آموزش توضیح داده می شود و دانش آموز به انجام حرکت  مورد نظر می پردازد در صورتی که در اجرا اشکالی مشاهده گردد مربی با توضیح مجدد به راهنمایی شاگرد میپردازد. (جدیدی،   1372)

آموزش بریلینگ،  روش لمس بدن مربی در حین اجرای مهارت مهمترین روش آموزش تربیت بدنی به افراد نابینا،  استفاده از روش احساس حرکت با کمک لمس می باشد. در این روش،  دانش آموز نابینا،  مربی یا شخصی که مهارت حرکتی مربوطه را نمایش می دهد لمس می کند و از این طریق پی به نحوه صحیح اجرای مهات می برد مزیت این روش در این است که نوآموز می تواند وضعیت صحیح اجرای مهارت را در نهایت درستی  مهارت احساس نماید. (شاهی،  1374)

در حالی که منابع قابل توجهی در حمایت از کارآمدی رویکرد یادگیری پنهان وجود دارد و با توجه به فواید اختصاصی یادگیری پنهان برای نوجوانان که توانایی های شناختی آن ها در حال رشد است،  ولی اکثر تحقیقات بر روی بزرگسالان صورت گرفته و لازم است مطالعات بیشتری بر روی نوجوانان انجام گیرد (کاپیو، سیت و همکاران، [9]2012)

نابینایی  مرزی نمی شناسد بدون در نظر گرفتن سن،  جنس،  ملیت،  مذهب،  نژاد و طبقه اجتماعی ممکن است افراد را مبتلا سازد. عده ای براین باورند که فقدان بینایی یعنی مرگ. اگر نگوییم این تصور ساده اندیشی است. باید بپذیریم که نابینایی را فقط آسیب به چشم ها یا بینایی فرض کردن،  سطحی نگری محض است. از نظر این افراد نابینایی ضربه مخربی است به (تصور خود) یک انسان و (خود) بودنش. این تصوری است که امروزه در سراسر دنیا از سوی افراد بی شماری پذیرفته شده است (چهار دولی، 1390) و از جهت دیگر دانش آموزان معلول رضایت کمتری از زندگی عادی خود و فعالیت مربوط به مدرسه (رضایت) احساس مثبت کمتری درباره زندگی و تعامل اجتماعی دارند (بهزیستی، 1393) و نسبت به همتایان سالم احساس داخل و شامل بودن(تعلق اجتماعی)کمتری نشان میدهند (نصری و همکاران،  1385) ).

در جامعه کنونی ما اکثر مراکز نابینایان  فاقد معلم و مربی تربیت بدنی می باشد و در چنین محیط هایی اگر دستورالعملی نیز جهت روش  آموزش وسیله ای به عنوان کمک آموزش موجود نباشد، مسئله تحرک و توانمندی  نابینایان با مشکل جدی  رو به رو خواهد گردید. یادگیری پنهان نه تنها ظرفیت توجه را دچار اضافه بار نمی کند بلکه حافظه با دوامتری را نسبت به یادگیری آشکار همراه دارد. با توجه به اینکه روش های آموزشی بر یادگیری پنهان در افراد نابینا بررسی نشده است  بنابراین لازم است روش های آموزش مهارت های ورزشی منجر به یادگیری پنهان درافراد نابینا خصوصاً نوجوانانی که دارایی ظرفیت توجه کمتری هستند شناسایی گردد و امید می رود پس ازحصول نتایج تحقیق،  این روشها بتوانند در امر یکنواخت کردن آموزش تربیت بدنی درکل جامعه،  برای تمامی دانش آموزان نابینا به کار گرفته شده و تا حدی جوابگوی بنیادی ترین نیاز ایشان یعنی تحرک و توانمندی باشد.

(به نقل از جدیدی،  1372) تمام تحقیقات انجام شده در این زمینه بر روی افراد با هوش طبیعی بوده است تحقیق حاضر در پی بررسی این موضوع است که شیوه های آموزشی تصاویر برجسته،  بریلینگ و آموزش کلامی بر یادگیری پنهان شوت گلبال نابینایان  کدام یک  می تواند در امر آموزشی تربیت بدنی به افراد نابینا موثرتر باشد. محقق پس از بررسی این سه شیوه آموزشی  شیوه برتر را به مدارس که فاقد دبیر متخصص تربیت بدنی می باشند معرفی نماید تا بتوانند به نوعی  به این عزیزان کمک موثری کرده باشند.

 

بررسی پیشینه

جدیدی،  (1372) در پژوهشی به  مقایسه اثر تصاویر برجسته و آموزش کلامی بر یادگیری فعالیت های بدنی دانش آموزان دختر و پسر 14-10ساله نابینا پرداختند و نشان داده اند که دانش آموزان نابینا توانایی درک بدنی از طریق روش های آموزشی تصاویر و کلام را دارند و این روش های آموزشی می تواند اثرات سودمند و مثبتی در زمینه فراگیری حرکات بدنی توسط نابینایان بر جای گذارد.

شاهی (1374) در تحقیق خود مقایسه تاثیر دو روش آموزشی تصاویر برجسته و لمس حرکت بر یادگیری حرکات بدنی در میان دانش آموزان دختر و پسر 15-10ساله  نابینا انجام داده اند و تجزیه و تحلیل کردند  که دانش آموزان نابینا توانایی درک بدنی از طریق روش های آموزشی تصاویر برجسته و لمس حرکت را داردو این روش های آموزشی می تواند اثرات سودمند و مثبتی در زمینه فراگیری حرکات بدنی توسط نابینایان بر جای گذارد.

دیو سارناز (1384) مقایسه روش های آموزشی لمسی – کلامی بر یادگیری شنای قورباغه دختران و پسران 25-17 نابینا پرداختند و نتایج نشان داد که گروه بریل کلامی تفاوت معنی داری نسبت به گروه آموزشی لمسی و کلامی بودند.

 

روش شناسی تحقیق

این تحقیق از نوع تجربی طرح تحقیق طرح گروه های تصادفی انجام شد. جامعه آماری پژوهش،  مشتمل بر دانش آموزان دختر نابینا  راست دست با میانگین سنی  (84/1±)94/13 سال از مدرسه نابینایان نرجس تحت پوشش سازمان آموزش و پرورش استثنایی استان تهران در سال تحصیلی 94-93 و برخوردار از سلامت جسمانی بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند به تعداد 36 نفر انجام گردید. دانش آموزان  منتخب به صورت تصادفی به 3 گروه تقسیم شدند. این افراد با کسب رضایت نامه کتبی از والدین ( پیوست1) و مسئولان آموزشگاه در پژوهش شرکت کردند. برای ارزیابی الگوی حرکت شوت گلبال از مقیاس محقق ساخته استفاده شد. این مقیاس دارای تعداد 22 آیتم برای شوت گلبال شامل ویژگی های حرکتی در سه مرحله قبل از ضربه،  هنگام ضربه و بعد از ضربه بود که آیتم‌ها براساس جزوه های گلبال و نظر مربیان تیم ملی گلبال نوشته شده بود. برای تعیین اعتبار محتوا آیتم‌ها به 5 مربی تیم ملی گلبال داده شد. ویژگی در مقیاسی 5 ارزشی از بسیار ضعیف (1) تا بسیار خوب (5) رتبه بندی می شد،  بعد از محاسبه اعتبار محتوا از تعداد 22 آیتم برای شوت گلبال در نهایت براساس نسبت و شاخص اعتبار محتوا آیتم ها حذف نشدند و همه آیتم ها انتخاب شدند. و شاخص اعتبار محتوا برای هر آیتم محاسبه شد و در حد قابل قبول گزارش گردید. (بالاتر از 79%) پایایی زمانی به روش بازآزمایی برابر با78/0 و همسانی درونی با استفاده از آلفای کرونباخ برابر با 0/64 بود. در پیوست (2) ذکر شده است.

پرسشنامه جمعیت شناختی (اطلاعات فردی). این پرسشنامه حاوی نام و نام خانوادگی،  تاریخ تولد،  میزان بینائی،  تحصیلات والدین،  شغل،  میزان درآمد  آنها بود.  توضیح داده شده است . در این پژوهش 36  دانش آموز نابینا شرکت کردند. سپس افراد به صورت هدفمند در 3 گروه تجربی آموزش کلامی ( 12نفر)  تصویر برجسته (12نفر) بریلینگ (12نفر) قرار گرفتند ابتدا در هفته ی قبل از شروع تمرینات پرسشنامه جمعیت شناختی و اطلاعات فردی تکمیل گردید. تکلیف تمرینی در این تحقیق مهارت شوت گلبال بود که به منظور ارزیابی الگوی این مهارت از نحوه ی امتیاز بندی این مهارت مرحله اکتساب شامل 8 جلسه تمرینی بود. به مدت دو هفته ( هر هفته 4 جلسه) بر اساس  زمان کلاس درس تربیت بدنی نوجوانان برگزار گردید. در هر جلسه شرکت کننده ها2دسته 10 کوششی مهارت شوت گلبال را تمرین کردند و در بین هر دسته حدود 5 دقیقه استراحت کردند. قبل از شروع دسته کوشش اول در هر جلسه،  3 ضربه آزمایشی برای کنترل اثر افت گرم کردن[10] توسط شرکت کننده ها انجام گرفت. به هیچ کدام از گروه ها دستور العمل بازخورد افزوده داده نشد. در هر جلسه تمرین و آزمون آزمونگر امتیازات مربوط به الگوی حرکت را ثبت کرد.

در گروه تصویر برجسته ابتدا هر نفر تصاویری که از 5 مرحله ضربه شوت گلبال برجسته شده بود به ترتیب لمس می کرد و از آنان خواسته می شد حرکت را اجرا کنند. در گروه بریلینگ ابتدا آزمونگر حرکت شوت گلبال را اجرا می کرد و آزمودنی با لمس کردن دست آزمونگر حرکت را انجام می داد.

در گروه آموزش کلامی ابتدا آزمونگر حرکت شوت گلبال را توضیح می داد و آزمودنی حرکت را اجرا می کرد شرکت کننده ها خود را به مدت 10 دقیقه با دویدن آرام،  حرکات کششی و جنبشی گرم کردند.  شرکت کننده ها به منظور کنترل اثر افت گرم کردن سه پرتاب شوت گلبال انجام دادند. در مرحله اکتساب ( روز اول) نیز شرکت کننده ها سرویس ها را مستقیم در سطح افق زمین پرتاب می کردند که شامل 2 دسته 10 کوششی با 5 دقیقه استراحت بین هر دسته کوشش بود. الگوی حرکت توسط یک کارشناس نمره دهی شد؛ نمره اکتساب به صورت میانگین امتیاز سرویس ها در هر دسته کوشش محاسبه شد. ابتدا شرکت کننده ها سه سرویس آزمایشی برای کنترل اثر افت گرم کردن انجام دادند، سپس آزمون یاد داری شامل یک دسته 10 کوششی،  همانند مرحله اکتساب ولی بدون دستورالعمل آموزشی و بازخورد انجام گرفت؛ نمره یاد داری به صورت میانگین امتیاز 10 سرویس محاسبه شد. بعد از یک استراحت 15 دقیقه ای  پس از سه سرویس آزمایشی برای کنترل اثر افت گرم کردن،  آزمون انتقال از اجرای یک دسته 10 کوششی شوت گلبال همراه با تکلیف ثانویه شناختی شمارش معکوس دوتایی از عدد 100 را با صدای بلند اعلام می کنند،  و کار به همین ترتیب تا پایان کوشش ها ادامه می یابد. ویژگی در مقیاسی 5 ارزشی از بسیار ضعیف (1) تا بسیار خوب (5) رتبه بندی می شد. امتیازدهی به این صورت بود که اگر آزمودنی الگوی حرکت شوت گلبال را بسیارخوب انجام می داد نمره 5 اگر خوب بود نمره 4 متوسط  3و ضعیف 2،  بسیار ضعیف 1 امتیاز ثبت میگردید. از شرکت کننده ها خواسته شد در حین اعلام شمارش معکوس،  مهارت شوت را نیز انجام دهند؛ الگوی حرکت توسط یک کارشناس نمره دهی شد و میانگین امتیاز کوشش ها محاسبه گردید. برای طبقه بندی داده ها از شاخص های گرایش مرکزی و پراکندگی و ترسیم نمودار،  استفاده شد. داده های مرحله اکتساب با استفاده از تحلیل واریانس دو عاملی ترکیبی و آزمون تعقیبی بونفرونی و داده های مرحله یاد داری و انتقال با استفاده از تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی بونفرونی تجزیه و تحلیل شد. برای مقایسه های درون گروهی از تحلیل واریانس سنجش های تکراری و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری spss  نسخه 21 استفاده شد. و سطح معنی داری در کلیه آزمون 05/0p< در نظر گرفته شد.

 

یافته ها:

جدول 1: آماره های توصیفی متغیر وابسته،  یعنی امتیاز الگوی مهارت شوت گلبال در آزمون های مختلف (دوره اکتساب،  آزمون یاد داری،  آزمون انتقال با تکلیف ثانویه شناختی) در سه گروه آموزش کلامی،  تصاویر برجسته و بریلینگ را نشان می دهد. همان طور که در شکل 1 نیز مشاهده می شود گروه بریلینگ بالاترین امتیاز الگوی شوت گلبال را در اواخر دوره اکتساب و آزمون های یاد داری و انتقال کسب کرد و گروه آموزش کلامی ضعیف ترین الگوی شوت را در این مراحل داشت.

 

جدول4-1: آماره های توصیفی الگوی مهارت شوت گلبال گروه های مورد

بررسی در مراحل مختلف

گروه آموزش کلامی تصویر برجسته بریلینگ
        آماره

آزمون

میانگین انحراف معیار میانگین انحراف معیار میانگین انحراف معیار
جلسه 1 89/77 06/6 75/87 23/9 36/94 45/8
جلسه 2 98/80 15/5 11/94 47/13 68/94 26/10
جلسه 3 53/79 26/5 01/96 23/8 45/89 43/8
جلسه 4 57/81 7.83 35/92 11/81 55/90 51/9
جلسه 5 22/80 14/5 08/92 65/9 39/91 17/9
جلسه 6 35/75 73/4 05/91 86/6 75/96 90/9
جلسه 7 36/80 45/5 44/91 80/7 47/98 59/8
جلسه 8 20/80 35/4 67/89 80/8 87/102 74/9
یاد داری 59/93 6.64 05/105 49/6 60/111 82/6
انتقال 60/97 4.71 92/104 67/9 109 37/7

شکل 4-1. میانگین امتیاز الگوی شوت گروه های مورد بررسی در مراحل مختلف

 

گروه ها آموزش کلامی تصاویر برجسته بریلینگ
آموزش کلامی 001/0> 001/0>
تصاویر برجسته 444%
بریلینگ

جدول 4-3.  نتایج مقایسه های زوجی تعقیبی (سطح معنی داری) برای الگوی حرکت  گروه های مختلف در مرحله  اکتساب

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 4-5:  نتایج مقایسه های زوجی تعقیبی برای الگوی حرکت  گروه های مختلف در مرحله  یاداری و انتقال

گروه ها آموزش کلامی تصاویر برجسته بریلینگ
آموزش کلامی 002. 001/0>
تصویر برجسته 199.
بریلینگ

 

 

 

 

 

 

 

برای تحلیل داده های آزمون یاد داری و انتقال نتایج تحلیل واریانس 2 (گروه) در2(آزمون) با تکرار سنجش عامل آزمون مشخص شد، براساس مقایسه های زوجی براثر معنی داری گروه،  الگوی شوت در گروه بریلینگ بهتر از تصاویر برجسته و کلامی بود. با توجه به معنی دار نبودن اثر متقابل و در نتیجه معنی دار نبودن تفاوت بین گروه ها در آزمون یاد داری و همچنین انتقال چنین استنتاج گردید که بین اثر روش های آموزش مختلف در اجرای شوت گلبال نوجوانان نابینا در آزمون یاد داری و انتقال تفاوت معنی داری وجود نداشت. با توجه به معنی دار نبودن اثر متقابل و در نتیجه عدم افت معنی دار اجرا در آزمون انتقال هر گروه نسبت به آزمون یاد داری چنین  استنتاج شد که روش های آموزش بریلینگ،  تصاویر برجسته و آموزش کلامی باعث یادگیری پنهان شوت گلبال نوجوانان شد.

 

بحث و نتیجه گیری

نتایج مربوط به الگوی حرکت نشان داد که در مراحل اکتساب و یادگیری میان گروه های آموزش کلامی،  تصویر برجسته،  بریلینگ تفاوت معنادار وجود داشت؛ به صورتی که میانگین امتیازات گروه بریلینگ به طور معناداری بهتر از تصاویر برجسته و گروه آموزش کلامی بود. جدیدی،  (1372) و شاهی،  (1374) برای اولین بار روی تصاویر برجسته نابینایان کار کردند و نتیجه گرفتند که دانش آموزان نابینا توانایی درک بدنی از طریق روش های آموزشی تصاویر و کلام و حس حرکت را دارند. و این روشهای آموزشی می تواند اثرات سودمند و مثبتی در زمینه فراگیری حرکات بدنی توسط نابینایان بر جای گذارد ماهم بررسی کردیم که تصاویر برجسته روی یادگیری پنهان نابینایان موثر است. به این دلیل که  تصاویر برجسته برای افراد نابینا قابل درک بوده است. نابینایان بر اساس فرضیه جبران[11] (روکم و ایشار، 2009) که بر اساس آن فرد نابینا توانایی فراتری در حواس دیگر دارد به این دلیل که تصویر برجسته برای افراد نابینا قابل درک بوده است. دلیل دیگر اینکه این روش مشابه الگوسازی ایستا. به همین خاطر روش تصاویر برجسته که بیشتر لمسی و حسی هستند بهتر از آموزش کلامی برایشان قابل فهم است. و تحقیقی در این زمینه انجام نگرفته و تحقیق حاضر اولین تحقیقی است که روی یادگیری پنهان تصاویر برجسته انجام شده است.

آموزش بریلینگ باعث یادگیری پنهان می شود. که با تحقیق دیوسارناز (1384) همخوانی دارد.

دیوساناز در سال 1384پژوهشی در مورد مقایسه روش های آموزشی لمسی – کلامی بر یادگیری شنای قورباغه دختران و پسران  نابینا انجام داده اند و نتایج نشان داد که گروه بریل کلامی تفاوت معنی داری نسبت به گروه آموزشی لمسی و کلامی بودند. با توجه به اینکه اولین تحقیقی است روی یادگیری پنهان بریلینگ انجام شده تحقیق مشابه وجود ندارد. به این دلیل آموزش بریلینگ باعث یادگیری پنهان می شود که نابینایان همانطوری که در بالا ذکر شد در بقیه حس ها قوی تر از افراد بینا هستند ودلیل دیگر اینکه آموزش بریلینگ روشی پویا است.

نمایش فیلم اثری بیشتری نسبت به  عکس دارد و اطلاعات بیشتری را منتقل می کند و به همین خاطر روش های بریلینگ و تصاویر برجسته که بیشتر لمسی و حسی هستند بهتر از آموزش کلامی برایشان قابل فهم است.

آموزش کلامی باعث یادگیری پنهان افراد نابینا می شود. اکثر تحقیقاتی که در زمینه آموزش کلامی (نصرت آباد تورج،  1386، قصابی،   1388) صورت گرفته است روی افراد سالم بوده،  جدیدی (1372) و دیو سارناز (1384) روی آموزش کلامی و بریل – کلامی،  لمسی – کلامی نابینایان کار کرده و نتیجه گرفتند که آموزش کلامی بر فعالیت  نابینایان موثر بوده است. و تحقیقی دراین زمینه صورت  نگرفته است،  و تحقیق حاضر اولین تحقیقی است که روی یادگیری پنهان افراد نابینا صورت می گیرد  علت این عدم همخوانی شاید روش آموزش معمول به نابینایان کلامی است به دلیل آشنایی بیشتر با این روش،  حرکت خیلی سریع پیشرفت کرده و در مهارت شوت گلبال خودکار شده به خاطر همین در آزمون انتقال تحت تاثیر تکلیف ثانویه افت نکرده است.  به نظر می رسد سادگی مهارت و شبا هت آن به مهارت بنیادی و فیلوژنتیک پرتاب توپ از پایین باعث وقوع یادگیری پنهان درگروه آموزش کلامی شده و لازم است تحقیق با یک مهارت ورزشی دشوارتر تکرار گردد. با توجه به همخوانی نحوه ی پیشرفت در نمرات مربوط به الگوی حرکت  و تفاوت سه گروه  در الگوی حرکت در مراحل اکتساب پیشنهاد می شود در تحقیقات آینده بررسی شود که چرا در نابینایان برخلاف افراد بینا آموزش کلامی  باعث یادگیری پنهان می شود. همانطور که بیان شد در بخش آزمون یاد داری الگوی حرکت نتایج حاکی از تفاوت عدم معناداری 3گروه و نمرات بهتر در گروه بریلینگ بود. همانطور که قبلا ذکر شد عدم افت اجرا در آزمون انتقال با تکلیف ثانویه شناختی نسبت به آزمون یاد داری یکی از شرایط اصلی تایید به وقوع پیوستن یادگیری پنهان می باشد (مسترز و همکاران، 2008)

در هیچ پیشینه ای درباره ی تفاوت سه گروه در آزمون یاد داری به عنوان عاملی جهت تایید به وقوع پیوستن یادگیری پنهان بحث نشده است.  در همه ی تحقیقات ذکر شده در بالا،  که عدم تفاوت سه گروه در آزمون یاد داری مشاهده شده؛ یادگیری پنهان به وقوع پیوسته بود،  اما از عوامل ارجح بودن یادگیری پنهان می توان به عدم وابستگی به هوش،  یاد داری طولانی مدت مهارت (لیو و مسترز،  2001) عدم وابستگی به حافظه کاری و در نتیجه مقاومت اجرا تحت اضافه بار شناختی نظیر استرس های روانشناختی یا موقعیت هایی با دشواری تصمیم گیری بالا (مسترز و همکاران،  2008) در آزمون انتقال تحت تکلیف ثانویه شناختی شمارش اعداد همه گروه ها ثبات در اجرای الگو حرکت را نسبت به آزمون یاد داری  به نمایش گذاشتند. عدم افت اجرا در هنگام انجام تکلیف ثانویه شمارش اعداد در گروه های آموزش بریلینگ،  تصویر برجسته و کلامی  میتواند به علت عدم انباشتگی حافظه کاری در اثر کاهش آزمون فرضیه ها در ابتدای یادگیری باشد.

 

نتیجه گیری کلی

با توجه به نتایج تحقیق حاضر نتیجه می گیریم در نوجوانان نابینا،  یادگیری پنهان در روش آموزش بریلینگ و تصویر برجسته بیشتر از روش آموزش کلامی اتفاق می افتد.

 

[1] esmat.karami1392@gmail.com 

دانشگاه الزهرا (س)   

 

 

[2] afkham.danesh@gmail.com

دانشگاه الزهرا (س

 

[3] – Verbal instructions

[4] – pictures teaching Embossed

[5] – brailling

4- Schmidt and Lee

[7] Greene & Flower

 

 

 

 

[8] – Disabled

[9]– Kapyv, Seat

[10] Warm-up decrement effect

 

[11] – Compensation Hypothesis

۱۲ دیدگاه دربارهٔ «شصت و پنجمین مقالۀ ارائه شده در همایش جامعۀ بینا شهروند نابینا، مقایسۀ اثر سه روش آموزش کلامی، تصاویر برجسته و بریلینگ بر یادگیری شوت گلبال در نابینایان»

سلام به پریسیمای عزیز
معلمان ورزش بخصوص برای دانش آموزان مسابقات اگه ببینن حرکتی رو درست انجام نمی ده مثلا در پرتاب توپ والیبال دستشو میگیرن و جهت حرکت دست رو عوض میکنن تا پرتاب رو درست انجام بده
برای ورزش من هر روشی که میگفتم بزرگمهر متوجه نمیشد و عضلات دستش رو محکم نمیکرد میگن هر کاری یک متخصصی داره نمیدونم معلم ورزش مدرسه از چه روشی استفاده کرده ولی الان حرکات بدنی و ورزش رو خیلی خوب انجام میده جملات کلیدی مقاله خیلی مهم و با ارزشه:
بنابراین به مربیان ورزش گلبال پیشنهاد می شود که با توجه به شرایط تمرین به جای آموزش کلامی از یکی از روش های بریلینگ یا تصاویر برجسته استفاده کنند.
با تشکر از مجریان این طرح پژوهشی و نویسندگان این مقاله و تشکر ویژه از پریسیمای عزیز که مقالات رو برای ما در محله قرار میدن در پناه حق شاد و سربلند باشید

سلام
برای معلمهای ورزش نابینایان آرزوی موفقیت میکنم و از دوستان گوش کنی میخوام که این مقاله رو به دست مربیان ورزش نابیناها برسونن.
از شما هم به خاطر دقت فراوانتون و همچنین نظر مثبتتون نسبت به این مقاله ممنونم.
موفق باشید.

سلاااام سلااام و درووود درووود بر پریسیما خانم مِقسی بابت این مقاله ها من فعلاً وقت ندارم این مقاله رو بخونم پس دانلودیدمش تا بعداً که وقت کردم بخونمش بازم از زحمات شما بابت قرار دادن این مقاله ها در محله تشکر میکنم در پناه حق بدرود و خدا نگه دار

سلام روش بریلینگ یا تصاویر
بهتر از کلامی هست
چون افراد نابینا تنها میتونن از
روش کلامی خوب یاد بگیرن که
خیلی خیلی
مغز بازی داشته باشن
روش کلامی یک مربی در زمانی میتونه بکار ببره که ۶ یا ۷ سال با یک تیم کار کرده باشه
ولی خود من با روش کلامی بیشتر یاد میگیرم تا غیره
چون حال حوصلۀ لمس و و و ندارم
بازم مرسی از پریسیما
بای بای

دیدگاهتان را بنویسید