هشدار: این مطلب برای افرادِ زیرِ هجده سال، و افرادی که از مشکلات یا بیماری‌های روحی رنج می‌برند، از جمله افراد افسرده، مناسب نیست. ادامه دادن به مطالعۀ این مطلب، به این معنیست که شما به درستی اعلام می‌کنید بالای هجده سال سن دارید و فاقد مشکلات روحی از جمله افسردگی می‌باشید.

متنی که قراره بخونید، از طرفِ یه شخصیت ناشناس به نام سوییساید واسم فرستاده شده و من مندرجاتش رو تأیید یا تکذیب نمی‌کنم، ولی چون میتونه قابل تأمل باشه، منتشرش می‌کنم. لطفا با مسئولیت خودتون مطالعه‌اش کنید و اگه قلبتون ضعیفه، زیاد جدی نگیرید:

«سوییساید  یه ذهن مخوفی داره که چندتا از شخصیت‌های مختلف خودش رو توش جا داده. امروز من اون شخصیتی هستم که نوبتم شده جولان بدم. اولش با خودم فکر کردم اگه ذهن یه نفر رو به تنهایی درگیر کنم، به من خوش میگذره و حال میده. بعدش دیدم فایده نداره. این شد که انگشتهایی رو برداشتم و شروع کردم:

چرا انسان باید امیدوار باشه؟ انرژی مثبت و این چِرتوپِرتا شما رو تا حالا به کجا رسونده؟ نه خداییش به کجا رسونده؟ چرا شما دور هم هستید؟ چرا سایت و تیمتاک زدید؟ چرا توی بورس فعالید؟ آخرش که سهاماتون رو نفروختید پولی توش دربیاد. همهش سهمه و سهمه. حالا بالا رفته باشه یا پایین بیاد، به حال شمای نابینا چه فرقی میکنه؟ اولا که سودش گیر شما نمییاد. یه سِری سفته‌باز قلدر در کمینن وقتی همه رفتید سمت فروش، نخرن تا بخوره توی سر سهمتون ورشکست بشید. اصلا به فرض که بفروشید و سود کنید. مگه چند میلیون گذاشتید که سودش چقدر باشه مثلا؟ چهار میلیون گذاشتی. بعدش سودت دو میلیون شده. حالا خوشحالی؟ عجب! چقدر ساده‌ای.

مثلا به فرض که بخشی از سهمتو فروختی دو میلیونش رو سود کردی. حالا با دو میلیونت میخوایی چیکار کنی دقیقا؟ یا خوراکی میخری میخوری که باعث میشه رشد کنی و به پیری و مرگ نزدیکتر میشی، و بخش عمده‌ای از اون خوراکی‌ها رو هم باید دفع کنی که جذب طبیعت بشه، و تازه وقتی مرگ به سراغت اومد، تجزیه میشی میپوسی هرچی بورس کردی و فروختی و خریدی و خوردی و نوشیدی، همهش جذب خاک میشه تا بعدش یه هندونه بشی یه نفر بخره بخوره. واقعا تو الان داری برای اینکه یه نفر شیرینی توی هندونه رو حس کنه تلاش میکنی؟ پس شِکَرِ زیادتری بخور تا هندونه در آینده شیرینتر بشه. چه مسخره.

اصلا به فرض که توی بورس دوازده میلیون گذاشته باشی و سه چهار میلیون سود کرده باشی و باهاش یه گوشی بخری. که چی؟ تو با گوشیت چه کار مفیدی انجام میدی؟ ولگردی در شبکه‌های اجتماعی؟ حرف زدن با دیگران؟ غیر از اینه که شارژ و وقت خودت و طرف مقابلت هدر میره و امواج موبایل توی مغزتون میره و به پیری و مرگ و هندونه شدن نزدیکترتون میکنه؟ به من نگو تو چیکاره‌ای. به من نگو تو وکیل ملت نباش. نگو هرکی خودش میدونه چیکار میکنه. اگه با من مخالفی، برو یه فکری به حال افکارت بکن. تو واقعا جزو ناتوانترین افراد هستی و حاضر نیستی بپذیری و زار زار بالای سر بدبختی‌هات گریه کنی. دوست داری توی خیالت یه دنیای دروغین بسازی و حال کنی. و میدونی مشکل کجاست؟ من مرض دارم. میخوام سعی کنم هر تعدادی از شما رو که میتونم، از خوابِ خوشتون که خودتون رو زدید بهش بیدار کنم. بعدش چی؟ بعدش هیچی. همین. فقط میخوام دنیای خیالیتون که توش داره خوش میگذره، با دنیای واقعی که درد داره، جابجا بشه تا شما هم مثل من بشید. دیدید یه نفر که ایدز میگیره عقده‌ای میشه خونشو توی سرنگ به مردم میزنه تا اونام بگیرن؟ من الان اونم. ولی ممکنه بگید آی نویسنده اگه خودت زندگیت افتضاحه، عوضش من با اینکه یه نابینام، چشم حسادت‌ورزت کور بشه بگمت که زندگی‌ام خیلی هم موفقه. منم میگم باشه. بیشین عامو. تو که راست میگی. تو زندگیت خیلی موفقه. دست بزنید واسش ضایع نشه.

خیلی جالبه. یه تیمتاکه و هزار نابینای الاف در ایران. سِروِرهایی مثل قارچ سبز شدن که بیا و ببین. به نظرم از اولین تا آخرینشون مفتشون گرونه. همهش همه مثل این تشنه‌ها از این سِروِر به اون سِروِر. همه منتظرن ببینن کجا یه الاف‌بازار تشکیل شده بشن جزوی از همون. همه الاف. همه خمیازه. همه خنده و بازی‌های کارتی و صوتی توی اتاق بازی و بستر‌های اینترنتی. گاهی یه نظر به بورس. گاهی رادیو اینترنتی. گاهی همه یه برنامه درست میکنیم دور هم جمع میشیم خودمون به برنامه‌ای که خودمون واسه خودمون درست کردیم گوش میدیم. جعبه صدا هم که گاهی هست و گاهی نیست، هی از یوتوب جستجو میزنیم و هی گوش میدیم و هی وقت میگذرونیم تا به سمت پیری قدم‌های بیشتری برداریم. خیلی خندهداره. سایت هم داریم. هی مطالب شخصی و دسترسپذیری و هرچی چنگمون بیاد توش میزنیم بی‌توجه به اینکه ما نابیناییم و نابینا محکومه به معدومیت. از هرکی که بلده پولی یا رایگان درخواست میکنیم برای ما هم یه سایت و یه سِروِر بزنه. مام شروع میکنیم. همون قالب. همون محتوا. همون رادیو. همون جعبه صدا. همون اتاقهای خلوت. همه چی همونه. هر نابینای ایرانیِ ساکنِ فضای مجازی، یه فهرستِ بزرگ از نامهای کاربری در سایتها و سِروِرهای تیمتاکی و گروه‌ها و کانال‌هایی در شبکه‌های اجتماعی داره که هیچ کودومشون به دردش نمیخورن غیر از اینکه کمکش کنن وقتشو زودتر بگذرونه و صبحش زودتر شب بشه و شبش زودتر صبح بشه.

یه نابینا چرا باید زنده باشه؟ نابینایی که چون نمیتونه ببینه، پس دوستای خوبی توی دوران پیشدبستانی و مدرسه و دانشگاه و کار و هیچ کجا پیدا نمیکنه. برو بابا. هرچی میخوایی بگو. من که باور نمی‌کنم یه نابینا، با آدمهایی غیر از جنس خودش و دنیای خودش اخت بشه و راحت باشه. هر نابینایی با بیناها میپلکه، حتما بهشون نیاز داره یا بهش نیاز دارن و فلسفه ابزاری وسطه. من هیچ وقت نتونستم مثل بینا‌ها، توی مهد‌کودک رفیق پیدا کنم. مگر یه بچه‌ی ضعیف و لاغر‌مردنی که مشکلات قلبی‌تنفسی یا یه معلولیتی داشت یا تیتیش بود یا آسیب‌پذیر بود، میومد طرفم یا میرفتم طرفش دوست میشدیم. اونم چون جفتمون تنها بودیم. تازه اگه بچهها برای بازیهای بینایی اون رو هم با خودشون همراه میکردند که دیگه هیچی. من هویج بودم اون وسط. پس مهد‌کودک برای یه نابینا یعنی شکنجه.

اصلا تو بگو نابینا رو باید ببریم مهد‌کودک نابینایان. اون که دیگه بدتر. یه سِری آدم نابینای شاخ‌شکسته، با یه سِری وسایل و اسباب‌بازی‌های من‌در‌آوردیِ زلنگ و زولونگ‌دارِ برجسته و مسخره. مثلا یه توپ رو توش شن و ماسه ریختند که تا پرتش میکنی صدای خر میده. یا یه وسیله ساختند که بوق میکشه یا ار میزنه تا من با گوشام بفهمم کجاست و کورمال کورمال برم جلو پیداش کنم. اه اه اه. چند سال خودمون رو گول بزنیم که ما میتونیم؟ واقعا من اگه بینا بودم، مثل همین حالام فکر میکردم. معتقد بودم نابینا یعنی ناتوان. واقعا که معلولیت محدودیته. چون ما تا دیگران باهامون همکاری نکنن، تا واسمون صفحه‌خوانِ کامپیوتر و گوشی و رمپِ برجسته و ساعت و ماشین‌حسابِ گویا و ساعتِ لمسی و پازلِ برجسته و شطرنجِ سوراخ سوراخ و چِرتوپِرتهایی که بشه با چیزی غیر از چشم درکش کرد نسازند، عملا هیچی نیستیم. و الانم که اینا رو واسمون ساختند، بازم هیچی نیستیم. اه اه اه. ساعت لمسی. هی باید مثل این مشنگا درشو باز کنی و ببندی. اه اه اه. ساعتِ گویا. هی باید بگیریش درِ گوشِت ببینی چی میگه. موبایل که از همه وسایل نابینایی حال‌به‌هم‌زن‌تره. همه وقتی من با موبایلم کار میکنم هی نوچ نوچ میکنن و میگن «هوی. آهنگ گوش میدی؟ رادیو گوش میدی؟ چه غلطی داری میکنی؟». بعدش هم که با خجالت واسشون توضیح میدم که این گویاساز داره صفحه رو واسم میخونه، میگن «چی بلغور میکنه؟ چرا ما نمیفهمیم چی میگه؟ خداییش خدا کورتون کرده ولی چه استعدادِ خفنی دارید میفهمید این گوشی چی زِر میزنهها»!

توی مدرسه هم بد‌تره. اگه مدرسه نابینایی باشی که همهش همون محدودیتهایی که پاراگراف قبلی گفتم. اگه مدرسه بینایی باشی که کسی محل سگ به تو نِمیده. ماهِ اول همه مثل امامزاده میریزن اطرافِت چون نابینایی اونام نابینا ندیدن و وقتی واسشون عادی شدی، همه از پیشت میرن. بعدش هم اگه کسی باهات دوست باشه، مطمئن باش که یا کسی از روی دلسوزی سفارشت رو کرده بهش، یا طرف خیلی کمبود داره میخواد از بقیه فرار کنه با تو میپلکه، یا میخواد انسانیت به خرج بده مثلا. کسی نیست که همسالت باشه و از روی دوست داشتنِ خودت، واقعا باهات رفیق باشه. درد این حقیقت رو، که حسش از یه توپوزیِ محکم هم حتی بد‌تره، زمانی با تمام وجودت حس می‌کنی که میبینی هر یه نفر که بیناست، توی مدرسه بینایی، با حد‌اقل سی چهل نفر از همکلاسیها و کلاس بالاییها و کلاس پایینیها دوسته ولی تو خودتو پاره هم بکنی، آخرش کمتر از ده نفر رفیق داری.

وقتی میری دانشگاه هم همینه. یا یه نابینای آویزون به ملت میشی که خسته میشن وِلِت میکنن، یا خودتو مستقل نشون میدی که بازم چون میبینن بهشون احتیاجی نداری، و معمولا نقطه مشترک خاصی باهات ندارن، مجددا وِلِت میکنن. اگه درسی چیزیت خوب باشه، یه چند وقتی باهات می‌پلکند یا مثلا اگه ساز بلد باشی بزنی یا بخونی، به عنوان یه تفریح زودگذر هر از چند گاهی سراغ میگیرن ازت و بعد یا قبلش کاریت ندارن. اگه پول هم داشته باشی البته سراغت میان مطمئنا، که معنیش چیزی غیر از بی‌توجهیِ اطرافیانت به خودت نیست. اگه خیلی شانس بیاری، با یکی که اهل مطالعه یا از خودگذشتگی باشه رفیق بشی که اون یکی فقط همون یکیه و معلومم نیست تا چه زمانی باهات باشه.

باور کنید این دیر‌نابینا‌هایی که از غرور صحبت میکنن و عصای سفید رو چیزِ بدی میدونن، حق دارن به خدا. من گاهی خودمو یه بینا تصور میکنم و به زشتیِ بیش از حدِ این صحنه که عصای سفیدِ نابینایی وقتی تاق تاق و فِش فِش و خِرت خِرت زده میشه و کشیده میشه روی زمین و توی جوب و آب و گل و گوه و لجن، چه منظره‌ای پیدا می‌کنه، بیشتر پی میبرم. گاهی وقتا اصلا آدم دیوونه میشه و به خودکشی میرسه. داری توی پیاده‌رو قدم میزنی، یه نفر با رفیقش از کنارت رد میشه و به رفیقش میگه «حالا نکنه این بابا عصا رو بکنه توی یه جاییمون»؟ نابینایی، عینا یعنی آسیب‌پذیری. یعنی تحقیر بشی و خفه بمیری. یعنی اذیتت کنن و دَم نزنی. توی بالا‌شهر که راه میری، معلومه اینایی که از بغلت رد میشن و میخندن دارن به تو و عصات میخندن. اه. هیچ وقت یادم نِمیره بچه بودم توی روزنامه نوشته بود یه نفر یه نابینا رو از خیابون رد کرده و کفشای اون نابینا که تازه خریده بوده و توی کیسه پلاستیکی بوده ازش دزدیده و نابیناهه رفته خونه به خاطر این بدبختیش، خودشو با سیم، حلق‌آویز کرده و مُرده. مشکل کفشا نبودن. مشکل حتی پولش نبود. مشکل این بود و هست که چقدر دنیا قیریه که از نابینا هم می‌دزدن و به نابینا رحم نمیکنن. یعنی هرجای این دنیا قدم میزنی، سیاهی‌های قیرِ بی‌اخلاقی، به پَر و پات میچسبه و اسیرت میکنه. پولی که توی خیابون توی دستامون میذارن نشونه ضعف فرهنگ مردم نیست بلکه از عوارض نابیناییه. خوشتیپترین آدم دنیا که باشی، بالاترین مدارج رو هم که رسیده باشی، آخرش سکه پانصدی میذارن کف دستت چون نابینایی. بفهم.

خدا نکنه نابینا باشی و ازدواج کنی.

اکثرا اگه همسرت رو بینا انتخاب کنی که کمتر از یک هفته تا یک ماه یا یک سال یا نهایتا ده بیست سال طول نمیکشه ازت زده میشه. مهم نیست به تو میگه یا نه، مهم اینه ازت زده میشه. حالا اینکه خیانت بکنه یا نکنه، قضیه رو مطرح بکنه یا نکنه، به خصوصیات شخصیتی اون و خودت بستگی داره. اگه زنه، خب گناه نکرده که بیناست. دوست داره ببینیش و ازش تعریف کنی. تو نمیتونی. تو یه پسرِ نابینایی. چه میفهمی آرایش چیه؟ تو نابینا چه میفهمی نگاه به زن موقع رابطه جنسی یعنی چه؟ اگه مرد باشه، بازم ازت خسته میشه. تو هرچه‌قدر هم که خودتو توانا بدونی، یه دخترِ نابینایی. یعنی نمیتونی درست و حسابی و بر اساسِ اصولِ دیداری، مِیکآپ کنی. ممکنه بتونی یه سِری الگوی چپر چلاق که از کسی به زحمت یاد گرفتی رو پیاده کنی، ولی تنوعِ رنگها و اِستایل‌های آرایش رو نمیتونی پیاده کنی. طبیعیه که مردی که بیناست، از زندگی با تو خسته بشه. تو نابینایی. بچه پوستش کبود شده و نمیبینی. هی گریه میکنه. تو هی آب‌قند و خاکشیر بهش میدی به این خیال که دلش درد میکنه. وقتی همسرت از کار برمیگرده، تازه به تو میگه قضیه چیه و بچه چشه. خیلی هست. خیلی. هرچه‌قدر از معایب ازدواج یه پسر نابینا با یه دختر بینا و ازدواج یه دختر نابینا با یه پسر بینا بگم، کم گفتم. وقتی با رفقا و فامیلهای خودت یا رفقا و فامیلهای همسرت میرید بیرون که دیگه کلا ضد‌حاله. همه مشغول به هیاهو و بازی توی پارک و چمن و دشت و دمن، تو نشستی یه گوشه داری تخمه میخوری و کتاب میخونی؟ سگ بیگیره این زندگی رو. نخواستم!

حتی به فرض که خودتون با زندگیتون کنار اومده باشید، اونقدر در طول زندگی همه از تضاد بینایی تو و همسرت به شما میگن و تعریف و تمجید یا انتقاد میکنن که حالتون از خودتون و دیگران و فلسفه معلولیت و زندگی به هم میخوره. اگه دو‌معلولیته باشی که دیگه بدتر. مثلا هم نبینی و هم نشنوی یا هم نبینی و هم مشکل جسمی‌حرکتی داشته باشی. فاجعه در فاجعه میشه. تصورش هم تنَمو می‌لرزونه.

تازه به فرض که نابینا باشی و یه نابینای دیگه رو برای ازدواج انتخاب کنی. به خاطر بی‌امنیتی در جامعه و آسیب‌پذیر بودن هر جفتتون، مجبورید یکجانشین باشید. یعنی یا مسافرت و گشت و گذار رو با اقوام و آشنایان و رفقای بینا برنامه‌ریزی کنید بِرید، یا گوشه خونه بشینید تا زیرتون علف سبز بشه. آخه مثلا توی نابینا با یه همسر نابینا، اگه رفتید جایی بساط پهن کردید و یکی اومد پیکنیکِ شما رو برد یا گوشی موبایلتون رو از روی زیلویی که پهن کردید برداشت برد، میخوایید به کجا و به چه کسی پناه ببرید؟ هی داد میکشید؟ خب که چی؟ به جایی هم میرسید؟ غیر از اینه که فقط تحقیر میشید و بس؟ نِمیگم سر بینا‌ها نمییاد ولی قبول کن بینا بودن خودش در برابر همه یه ترمزه که احتمال این حوادث رو تا نود درصد میاره پایینتر. اگه کسی شبی وقتی به شما حمله کرد چی؟ دیدم بسیاری از این زوج‌هایی که هر دو نابینا هستند وقتی واسه گردش و مسافرت یا خرید یا هرچی که میزنن بیرون، همیشه یه چند نفر پیدا میشن کمکشون میکنن. اگه این موضوع روزی در مورد خودم پیش بیاد چقدر حالم بد میشه. بچه هم که نمیتونید به دنیا بیارید. چون یا باید بچه رو با خِفَت و تحقیر بدید دست مادربزرگها تا بزرگش کنند، یا باید اونقدر چشم و چار بچه رو دربیارید و آزمون و خطا کنید تا با زحمت تا یه جایی بزرگش کنید. بعدش هم برای من بهانه بیارید که مشقِ بچه رو دستیارِ خصوصی میگیرم. رانندگی بچه رو سرویسِ خصوصی میگیرم. درسِ بچه رو معلمِ خصوصی میگیرم. یعنی اعتراف میکنید که این خصوصیها نباشه شما هیچی نیستید. یه چیز هم بگم. اگه بیناها از کمک دیگران استفاده میکنند، خودشونم میتونن به موقعش نقش‌آفرینی کنند، ولی شمای نابینا، هرگز نمیتونی. مثلا نمیدونی بچه چه کیفی میکنه ترکِ موتوری بشینه که باباش راننده‌ی مستقلِ اون موتور باشه. درک نمیکنید بچه چه کیفی میکنه مادرش آرایشش کنه. نمیدونم به چه چیز از نابینایی و این زندگی دل خوش کردید. من که هیچی توش نمیبینم. اونقدر نابرابری توی نابینایی هست که هرچی بگم و بنویسم، بازم انگاری که هیچی نگفتم. یه فیلم رو اگه توضیح‌دار نکرده باشند نمیتونی ببینی یا باید آویزونِ بینا‌ها بشی. یا باید فیلم‌نامه‌اش رو پیدا کنی که معلوم نیست بتونی یا نه و در مورد فیلم‌های ایرانی اصلا مهاله.

شغل که پیدا میکنی بازم مصیبت‌هات به عنوان یه نابینا شروع میشه. یا یه سِری کارا رو نمیتونی بکنی زیرآبت رو میزنن یا یه عده‌ای دلسوزیت رو میکنن کمکت میکنن، که نهایتا تحقیر میشی. یا کار رو کامل بلدی ولی آخرش توی فعالیتهای اجتماعی مشترک مثل فعالیتهای ورزشی از پرسنل بینا جا می‌مونی، که نهایتا تحقیر میشی. یا میگی من ساعتِ کاریِ کمتر میخوام و ناز میکنی، که نهایتا اخراج میشی. تهِش اینه که یه آبِ خوش از گلوی تو پایین نِمیره. باید همهش یا معلم باشی یا اپراتور تلفن و یا ریسک بورس رو بپذیری. باید یا فیلترشکن بفروشی یا یه کاری که بدون نیاز به حرکت کردن بشه راحت انجامش داد. باید مترجم بشی و هممالی کنی. خیلی مزخرفه. نابیناییت یعنی محرومیتت از نود و پنج درصدِ دنیا. سلطانِ بدن، چشمه. چشم. مغز و قلب، سلطان نیستند. اونا موتورخونه به حساب میان.

خیلی خندهداره وقتی ملت یه مردِ نابینا رو میبینن که یه زنِ بینای زرنگ گرفته، اون نابیناهه رو آدمِ به شدت موفقی تصور و معرفی میکنن و حواسشون نیست اون زنی که بینا و زرنگه، برای خوب بودنِ همه چیز در حدِ کمال، چقدر داره همین اولِ کاری خودشو فرسوده میکنه. من میگم و مینویسم. اینجا جاییه که به همه ما این حق داده شده تا بنویسیم. اصلا به فرض که من از نظر شما اشتباه بگم. از نظر خودم درسته. هیشکی نیست توی این دنیا که بِتونه معیاری برای سنجش اشتباه و درست بودن نظریات و مفاهیم ارائه بده و همه قبول داشته باشن. پس من و عده‌ای که مثل منن، و عده‌ای که قراره مثل من بشن، ما، اینطوری فکر میکنیم و ادامه میدیم. که چی بشه؟ که هیچی. اصلا مگه قرار بود چیزی بشه؟ هان؟

جالبه خیلی از نابینا‌هایی که هزار صنایع دستی و کار‌های فنی بلدند، نابینا‌هایی که باهاشون مصاحبه و ازشون تقدیر شده، نابینا‌هایی که شخصیتی الگو دارند، نابینا‌هایی که خواب می‌بینید مثلشون هستید و آرزو دارید کاش جاشون بودید، همون‌هایی هستند که اگرچه وجهه شغلی یا مالیشون ظاهرا موفق نشونشون میده، اما زندگیشون از درون پوسیده شده. از همسرشون که باهاشون نمیسازه یا ازشون طلاق گرفته، تا قرص‌هایی که به تجویزِ روانپزشک‌ها میخورن، تا ازدواج مجدد و سه‌جدد برای پیشبردِ امرِ آزمون و خطا، تا مفاسد و آسیب‌های مختلف دیگه.

به نظرم قبل از گزینه‌ی خودکشی، روشِ زندگی، خصوصا برای یه نابینا، اونیه که من انتخاب کردم. البته اگه منم جرأتش رو داشتم، باید تا حالا خودکشی کرده باشم؛ ولی یه باری در پانزده سالگی کردم، نشد، دیگه تا حالا که نرفتم سراغش. من یه زندگیِ مجردیِ آزاد رو انتخاب کردم. اینطوری، نه همسرِ بینا یا کم‌بینا میگیرم که اولش گُل و بلبل باشه و بعدش ظاهری یا باطنی وِلَم کنه و بیخودی خودمو خُرد کنم، نه همسرِ نابینا می‌گیرم که محدودیت‌هامون بیخودی جمع بشه و محدودتر بشیم. همینطوری، با محروم کردنِ خودم از ازدواج، جلوی محرومیتم از آرامش و مسافرت‌های مستقلانه و آزادیم رو محکم می‌گیرم. میدونم. میدونم. طلاق، در همه‌ی اقشار و جوامع هست؛ ولی در قشرِ ما بیداد میکنه. چه درون‌گروهیش و چه برون‌گروهیش. اگه نابینا‌هایی همسرانی بینا یا کم‌بینا انتخاب کردند و ازدواج‌های نسبتا موفقی داشتند، اولا مطمئنم تعدادشون از تعداد انگشت‌های دست، کمتره. دوم اینکه اگه این اتفاق افتاده، مدیونِ سنن و باور‌های همسرِ بینایی هستند که محدودیت و محرومیت از مواحب زندگی رو واسش به یه ارزش تبدیر کرده. خیلی از بیناها از نابیناها جدا نِمیشن به خاطر بچهها، به خاطر ترس از بی‌پناهی، به خاطر ترس از آبرو، به خاطر ترس از خشم خداوند، و به خاطر رفاهی که ممکنه در مسیرِ جایگزین در دسترسشون نباشه. چقدر خوبه یه عقده‌ای میتونه هرچی توی دلش هست بنویسه!

احساس می‌کنم مجرد که باشی، تحقیر‌های مهد‌کودک و مدرسه و دانشگاه رو که پشت سر گذاشته باشی، شغلت که به صورت دور‌کاری یا کار از منزل باشه، دیگه فقط مونده تحقیر‌های جامعه که باید باهاش کنار بیایی. تازه همون تحقیر‌های جامعه هم، اگه زیاد از خونه بیرون نری، اصلا واست اتفاق نمی‌افته. دیگه ازدواج که نکنی، نیاز نداری تحقیر‌های فامیل‌های خودت و همسرت رو تحمل کنی. توی خونه‌ای. کار میکنی، پول درمیاری، میخوری، میخوابی. اگه هم خواستی، به کسی که در اون زمینه‌ها فعاله، زنگ میزنی یه همدم موقت واست جور کنه. یکی هم اجیر میکنی کاراتو بکنه. واست خریداتو انجام بده. تمیزکاری کنه. غذا بپزه. همه کاراتو از خونه انجام بده. بهترین روش زندگی یه نابینا، اینه که یه پرنده‌ی قفسی بشه. هر وقتم دلش گرفت، خودشو برای تحقیر شدن آماده کنه، و بزنه به قلبِ جامعه برای تفریح در کافیشاپ، شهر‌بازی، استخر، پارک، فست‌فودی، رستوران، طبیعت، جنگل، تورِ مسافرتی، خیابون‌گردی، قدم زدن، کتابِ صوتی گوش دادن در اماکنِ عمومی، و کلا وقت‌گذرانی در بیرون از منزل. فقط اگه شغل هم حتی نتونسته باشی واسه خودت دستوپا کنی و دستت توی جیب بابات باشه، یعنی حتی بابات با اشتیاق پول به حسابت بریزه یا املاک به نامت بزنه اجارهش رو بگیری، هم خودت، هم خودش، و هم تمامِ فامیل، به چشم یه بدبختِ ناتوان به تو که نابینایی نگاه میکنن و حتی اگه حقت بدونن که از ثروتِ خانواده سهم ببری، میذارن پای نابیناییت. میدونم در خصوص بیناها هم این اتفاق می‌افته، ولی اونام چنین سطحی از تحقیر رو با شدتی کمتر البته تجربه میکنن. مالِ ماست که خیلی تحقیر توشه. اگه هم خانوادهت فقیرند و شغلم نداری و دستت توی جیب بهزیستی و مردمه که دیگه وضعت فاجعه هست عملا و من واژه‌ای برای توصیفِ نوع و شدت تحقیری که داری میشی سراغ ندارم واقعا شرمنده‌ات میشم.

البته نگران نباش. تو بهترین‌ها رو هم که داشته باشی، بدترین استفاده رو ازش می‌کنی. وقتی عالیترین مدل‌های تلویزیون، لباسشویی، آیفونِ منزل، کامپیوتر‌ها، قطار‌ها، و همه‌چی به صورت لمسی طراحی میشه و تو نمیتونی باهاشون کار کنی، مجبوری یه مدل دکمه‌ای که قدیمیتره بخری یا از دیگران کمک بگیری. وقتی بهترین کامپیوتر رو داری و سادهترین بازی رو نمیبینی که بازیش کنی، وقتی نمیتونی یه هدست واقعیت مجازی بذاری روی کامپیوترت و در یه دنیای دیگه قدم بزنی، این یعنی بدبختی به معنای واقعیِ کلمه. یعنی یا با یه لذتِ کمتر از پنج درصدی از دنیا، به زندگی ادامه میدی، یا تحمل نمیکنی و با دستت پایِ برگه استعفا رو امضا می‌زنی. چه فایده نتونی با موتور یا دوچرخه یا ماشین توی محله رانندگی کنی؟ چه فایده نتونی مستقلانه در جنگل باشی و با تفنگِ شکاریت یه آهوی خوشگل شکار کنی؟ چه فایده نتونی یه نقاشی خوشگل بکشی؟ چرا آدم باید همیشه بدبختتر از خودشو ببینه؟ آیا واسه اینکه روحیه‌اش خوب بشه و داغون نشه و شُکر به جا بیاره؟ من دوست دارم بهتر از خودمو ببینم تا واقعیت‌ها رو بفهمم و خودمو یه احمق تصور نکنم، حتی شده باشه داغون بشم. شما به اون کسی فکر کن که هم نابیناست، هم سرطان داره. اون کسی که هم نابیناست، هم فقیره. هم نابیناست، هم نونِ شب نداره بخوره. هم نابیناست، هم پا یا دست نداره. هم نابیناست، هم مشکل اسکلتی داره. هم نابیناست، هم ناشنواست، و هم جای خواب نداره. راحت باش. فکر کن. من فکر نمی‌کنم. من به کسی فکر می‌کنم که هم بیناست، هم کاملا سالمه، هم پولداره، هم مشکل روحی روانی نداره، هم زن و بچه‌های عالی داره، هم کسب‌و‌کارش موفقه، هم همه دوستش دارن، هم ورزشکاره، هم بهترین ماشین و هواپیمای خصوصی رو در اختیار داره، هم در دولت کشورش نفوذ داره، هم خودش از خودش راضیه، و هم در باطن چیزِ بدی در موردش وجود نداره. چرا من نباید بینا باشم تا بتونم خودمو به اینجا بِرِسونم؟ می‌بینید؟ جبرِ کثیفِ طبیعت خیلی بیرحمه.

اصلا تو فکر و فرض کن من گربه‌ای هستم که دستم به گوشت نرسیده میگم بو میده. میگم. آره. بو میده. مطمئنا بو میده. اگه بو نمیداد، این همه از جامعه نابینایی که رفتند سمتش، دختر و پسرش هم فرقی نمی‌کنه، ازش فرار نمی‌کردند. بو میداده که اکثریت بعد از اشتباهِ فاحشی که کردند ازش دور شدند. اونایی هم که رفتند سمتِ این گوشت و هنوز ازش فرار نکردند، مطمئنم اکثریتشون دارند بوش رو تحمل میکنند. اونقدر تحمل کنید تا شما هم مثل دیگران یا فرار کنید یا به خاطر شدت غرورتون و از بوش خفه بشید. این گوشت، بو میده. بد بویی هم میده. میووو!

پرتقالت رو واست پوست بگیرم؟ سبزی سمت چپته. دوغت رو گذاشتم جلوی بشقابت مواظب باش نریزی. واست توی بشقابِ گود خورش ریختم که راحت بخوری. استخوان‌هاش رو واست گرفتم که راحت باشی. خودت نمیتونی بخوری دهنت رو باز کن بذارم دهنت. آخ آخ آخ طوری نیست دستت رو دراز کردی انگشتت رفت توی ماست‌ها. این بنده خدا رو چیکار کنیم حالا؟ اینجا پر از گِل و ناهمواریه. شما لبِ همین سنگه بشین ما بِریم گُل‌های اون طرفِ رودخانه رو ببینیم و برگردیم. این عکس با تو خراب شده چون بلد نبودی توی دوربین نگاه کنی کله‌ات رو کج گرفتی. تو که راستی والیبال یا فوتبال یا کلا هیچ ورزشی نمیتونی انجام بِدی نمیخواد بیایی بیرون چه کاریه اصلا؟ ایشون که نمیتونه ازمون فیلم بگیره درسته؟ واقعا فیلمِ عروسی به خاطر غذا خوردنِ پلشتِ این بنده خدا و اینکه بلد هم نبود درست برقصه بدجوری ضایع شده. همونجا ب‌ایست الان پات میخوره ظرف آجیل رو میریزی. نگاه کن عجله کردی دستت رو جلو آوردی تمام سینی چایی رو چپ کردی خب خودم داشتم واست چایی میذاشتم. میدونم درآمدت از من بیشتره ولی من حاضر نیستم چشمم رو ازم بگیرن و درآمدِ تو رو داشته باشم آخه سلامتی با هیچی قابل قیاس نیست. ما با دوستامون بازیهایی میکنیم که تو نمیتونی توشون شرکت کنی واسه همین نمیتونیم زیاد پیشت باشیم. خب دلیلم واسه اینکه میگم به درد هم نمیخوریم اینه که نابیناییت باعث میشه همه خیره خیره نگاهمون کنند که من حساسم و تازه نمیتونم روی تو به عنوان یه تکیهگاه حساب کنم. منکر نِمیشم که شما خیلی توانایی داری و خداوند شما روشن‌دل‌ها رو خیلی دوست داره و جاتون توی بهشته ولی من کارمند نابینا نمیخوام متأسفم. شما نابینایی و قانون گفته نمیتونی پارک آبی یا بازی کارتینگ یا رالی یا زیپلاین یا بازیهای دیداری رو شرکت کنی ولی یه ساندویچ‌فروشی هست که میتونی ازش یه فلافل بخری بخوری حوصله‌ات توی این مجموعه سر نره. شما که نابینایی و وقتی میری گِیم‌نِت نمیتونی با بچهت همبازی بشی واسه همین بیا بیرون تا یه صندلی برای بازی‌کن‌ها آزاد بشه. اینا رو اینطوری ساده نبین بابا این نابیناها خوب خدایی دارن دولت پشتشون رو داره مرتب مستمری میده بهشون. چقدر اینجور حرف‌ها رو شنیدید و تحمل کردید؟ چقدر گفتید انرژیِ مثبت و کائنات و قانون جذب؟ چقدر سعی کردید بی‌خیال بشید و همه‌جا گفتید و نوشتید که واستون مهم نیست ولی شب‌ها قبل از خواب به همین موارد فکر کردید، اعصابتون خُرد شده، و حتی اشک ریختید؟ چقدر وقتی بچهت خواسته از قیافه یه چی واست تعریف کنه و حواسش نبوده نابینا هستی بعدش یادش افتاده و حرفش رو خورده احساس انزجار کردی؟ از اینکه نمیتونی چهره عزیزترین‌هات رو ببینی ناراحتی؟ معلومه که هستی. از اینکه زیبایی‌های طلوع و غروب خورشید رو نمی‌بینی، شکوفه‌ها رو نمی‌بینی، ناراحتی؟ معلومه که هستی. چرا این همه نوشتم و اینا رو که میدونم میدونی، بازم یادت میارم؟ نمیدونم. شاید مریضم. شاید دستم به گوشت نرسیده. شاید عقده‌ای تشریف دارم. شاید مشکل دارم. شاید پول ندارم. شاید شغل ندارم. شاید استخدامم نکردند. شاید همسر ندارم. شاید امکاناتم زیرِ صفره. شاید از محیطم خسته شدم. شاید به اینجام رسیده. شاید تعادلِ روانیم به هم ریخته. شاید افسرده‌ام. شاید میخوام غیر‌مستقیم نگرشت رو برای رسیدن به بهترین‌ها عوض کنم. شاید برای تلنگر زدن به تو، هیچ راهی به غیر از پرده‌دری به ذهنم نرسید. شایدم دال: همه‌ی موارد

با تقدیم احترام

سوییساید

»