یک سلام به رنگ و عطر اردیبهشت به اعضای عزیز محله نابینایان.
امید که در قلب بهار، حال و هوای قلب‌های همگیتون بهاری باشه!
با بخش سوم از سفر طولانی این بار محله نابینایان به جهان آزاد با شما هستیم.
در بخش‌های پیشین، با نقش والدین به عنوان مربیان موثر در تحرک فرزندان نابیناشون، با اهمیت استفاده از عصا در زندگی نابینایان، و با کاربرد فراگیر عصا به عنوان یک ابزار بسیار مفید از بسیاری جهات در زندگی یک فرد نابینا، اعم از کودک یا بزرگسال بیشتر آشنا شدیم. و حال، بدون اتلاف وقت و اطاله کلام، بریم تا به ادامه این سیر طولانی بپردازیم، تا شاید به جواب‌های بیشتری برای پرسش‌هامون و آگاهی بیشتری به منظور عملکرد بهتر و رسیدن به موفقیت‌های بیشتر برای فرزندانمون و حتی برای خودمون دست پیدا کنیم!
مشخصات نشریه:
- نام مقاله: Parents: Blind Children’s First Mobility Teachers
والدین: اولین معلمان تحرک کودکان نابینا - نویسنده: جو کاتر( Joe Cutter)
- مترجم: شبکه مترجمین ایران
- منبع: future reflections
بازنشر از مجله‌ی بازتاب‌های آینده، (Future Reflections), جلد 23، شماره 2، دوران خردسالی
بخش سوم:
نیاز به حرکت
تجارب کودکان در مدرسه زمینه را برای آنچه در زندگی بزرگسالی از آنان انتظار می‌رود فراهم می‌کنند. این قضیه در مورد کودکان نابینا نیز صدق می‌کند. اما، همانطور که پیشتر گفته شد، کودکان نابینا بیشتر مستعد این هستند که حرکت مستقل آنها توسط دیگران محدود شود. بیشتر معلمان و دستیارانشان در کلاس درس نمی‌دانند انتظار چه حرکتی را از سوی کودکان نابینا داشته باشند یا چه حرکتی را از سوی آنها تشویق کنند. برخی از مربیان سریعا متوجه موضوع شده و به‌خوبی می‌توانند روند حرکت را تسهیل کنند، اما برخی دیگر چندان در این زمینه کارآمد نیستند. این موضوع نباید برایمان عجیب باشد. اما نکته‌ی ناراحت‌کننده‌تر این است که برخی از متخصصان حوزه‌ی نابینایی دیدگاه‌های محدودی در مورد کودکان نابینا و تحرک مستقل آنها دارند. در موقعیت‌های این‌چنینی، والدین باید نه تنها معلمی که برای اولین بار با کودک نابینا کار می‌کند، بلکه متخصص امور نابینایی را نیز از انتظاراتی که در مورد استفاده کودکشان از عصا و حرکت‌های مستقل دارند مطلع کنند.
والدین نباید گمان کنند که صرفاً چون یک متخصص تحرک و جهتیابی با مدرسه مشورت نموده و با فرزندشان کار می‌کند، نیازهای حرکتی کودک کاملا برآورده خواهند شد. حتی اگر شما و متخصص تحرک و جهتیابی همزمان در حال خواندن یک صفحه از یک فصل از یک کتاب باشید، معنی‌اش این نیست که اتفاقاتی که در مدرسه رخ می‌دهند درست همان چیزیست که باید باشد.
اغلب پیش می‌آید که به کودکی در مدرسه درس تحرک می‌دهم و هفته‌ی بعد که برای آموزش درس بعدی برمی‌گردم می‌بینم عصا همان جایییست که هفته‌ی قبل بود. از طرز قرارگیری و نوک عصا می‌فهمم که از جلسه‌ی قبلی اصلا از آن استفاده نشده است. به نفع فرزندتان است که بدانید در کلاس درسش چه می‌گذرد. اگر فرزندتان به خواست خود پیشرفت نمی‌کند، پس با اراده‌ی شخص دیگری پیش می‌رود.
والدین باید تصمیم بگیرند چه اقدامی را در مدرسه برای کودکشان لازم می‌بینند و انتظاراتشان را با کادر مدرسه در میان بگذارند. این موضوع مهمی است، کودک نابینا باید در مورد توانمندی‌های حرکتیش در مدرسه و در دنیای بیرون یاد بگیرد و آن را باور کند. کودکان یا یاد می‌گیرند که می‌توانند مسئولیت حرکت خود را بر عهده بگیرند یا خیر. به همین سادگی.
البته من اصولا نظرم روی راهنمای بینا است. در‌حال‌حاضر، راهنمای بینا قطعا روشی کافی، و گاهی مناسب، برای پیشرفت است. تنها نگرانی‌ام این است که مبادا خردسالان نابینا راهنمای بینا را روش عملیاتی استاندارد خود برای حرکت کردن و جابه‌جا شدن در نظر بگیرند. همچنین، معتقدم که اصطلاح راهنمای بینا یعنی راهنما باید بینا باشد. نکته‌ای که من از این همایش و سایر همایش‌های فدراسیون ملی نابینایان (NFB) آموخته‌ام این است که نابینایان قطعا نابینایان را بهتر و کارآمدتر از دیگران راهنمایی می‌کنند. برخی از متخصصان اکنون اصطلاح «راهنمای انسانی» را [به جای راهنمای بینا] ترجیح می‌دهند، اما من از این اصطلاح حتی خوشم هم نمی‌آید، چون معنی ضمنی‌اش این است که یک نفر پیشرو و دیگری پیرو است. بعضی مواقع، ما ترجیح می‌دهیم با یک نفر قدم بزنیم، و موضوع راهنمایی و رهبری در میان نیست. کارول کاستلانو (Carol Castellano) اصطلاح «راه رفتن جفتی» (paired walking)را مطرح کرد که خیلی باب‌میلم است. شما موافق نیستید؟
در رابطه با این سوال که چه موقع، چقدر، و کجا (در مدرسه، خانه، زمین بازی و غیره) باید از عصا استفاده کنید، اول از خودتان بپرسید که آیا عصا حرکت، اعتماد‌به‌نفس، حس کنجکاوی، ایمنی و شناخت جهان را تقویت می‌کند؟ اگر چنین است، پس از آن استفاده کنید. درهرصورت، معتقدم که عصا باید هم در خانه و هم در مدرسه مورد استفاده قرار گیرد. (منظورم از خانه فضای داخل خانه‌ای که در آن زندگی می‌کنید نیست، بلکه تمام مکان‌هایی است که خانواده‌تان معمولاً با کودک به آنجا می‌روند، مانند مرکز خرید، رستوران‌ها، عبادتگاه‌ها، منزل دوستان و غیره). استفاده از عصا تنها در بعضی از مکان‌ها، به معنای ایجاد محدودیت برای کودک بوده و پیام ضد و نقیضی را به او منتقل می‌کند.
کودکان کم‌بینا
در اینجا می‌خواهم صحبت کوتاهی در مورد اختلال بینایی، کارایی بینایی، و ناکارآمدی بینایی با شما داشته باشم. بسیاری از کودکان مبتلا به اختلالات بینایی با استقلال و ایمنی کلی در خانه، مدرسه و مکان‌های آشنای خارج از منزلشان رفت‌و‌آمد می‌کنند. شاید نیاز این کودکان به استفاده از عصا چندان مشهود نباشد. بنابراین، اینجا چند سوال مطرح می‌شود که اگر کودکتان از مقداری بینایی برخوردار باشد، ممکن است بخواهید در موردشان فکر کنید:
- آیا فرزندتان مشکلی در راه رفتن مستقل و بدون کمک دیگران ندارد؟
- آیا نگرانی فرزندتان در مکان‌های ناآشنا یا شلوغ افزایش می‌یابد؟
- آیا عملکرد فرزندتان در معابر خیابان‌ها و شب‌ها در تناسب با سنش می‌باشد؟
- آیا اختلال بینایی فرزندتان بر نحوه راه رفتن و حالت بدنش تاثیر منفی می‌گذارد؟
- آیا هنگام راه رفتن دست فرزندتان را برای اجتناب از موقعیت‌های ناراحت‌کننده یا دشوار می‌گیرید؟
- به نظر شما عصا می‌تواند پیاده‌روی ایمن، موثر، کارآمد یا مطمئنی را به ارمغان آورد؟
اگر پاسخ هر کدام از این پرسش‌ها مثبت است، شاید مایل باشید که عصا را امتحان کنید. اگر پاسختان به هر یک از این سوالات مثبت است و هنوز برای استفاده از عصا تردید دارید، احتمالا نگرش‌های منفی پنهانی‌ای در مورد نابینایی دارید که نمی‌گذارند تصمیم‌گیری منطقی در مورد استفاده از عصا داشته باشید. به‌عنوان اولین معلم تحرک فرزندتان، انتظار می‌رود که دیدی باز در مورد استفاده‌ی فرزندتان از عصا داشته باشید.
یادگیری از متخصصان
مشاهده مبتلایان به اختلالات بینایی در حال استفاده از عصا یکی از فرصت‌هاییست که در این همایش برایتان مهیا شده است. ممکن است این را به‌عنوان موقعیت آموزشی خود در همایش فدراسیون ملی نابینایان (NFB Convention School), در نظر بگیرید، و این دوره‌ی فوق‌پیشرفته آموزشی شما در زمینه‌ی تحرک است. گذشته‌از‌این، فراموش نخواهید کرد که شما معلم اصلی تحرک فرزندتان هستید. به اعتماد‌به‌نفس، تعادل، آرامش، ظرافت، احساس امنیت و کارایی آنها در هنگام حرکتشان توجه کنید. اتفاقا، یکی از کارهایی که مایلم در مدرسه‌ی همایش ان‌اف‌بی امسال انجام دهم این است که نکاتی آموزشی از یک مربی تحرک نابینایان یاد بگیرم. بنابراین، هر کسی که در اینجا نابیناست و هر کسی که تحرک را آموزش می‌دهد به این همایش دعوت دارد.
یکی از مواردی که می‌خواهم با شما در میان بگذارم، موردیست که توسط یکی از والدین که افراد نابینا با عصا را هنگام شرکت در اولین همایش ان‌اف‌بی خود زیرنظر داشت آموخته و به من گفته شد. به نظرم این نکته خلاصه بسیاری از مطالبیست که در مورد بینایی و ناکارآمدی بصری با شما در میان گذاشته‌ام. این والد به من گفت بر طبق تجربیات خود به این نتیجه رسیده است که شما چیزی را که قادر به دیدنش هستید با چشمانتان می‌بینید، و عصا برای مواردیست که قادر به دیدنشان نیستید. فکر می‌کنم این گفته درست‌ترین و اساسیترین جمله‌ایست که تاکنون در مورد استفاده از عصا شنیده‌ام.
ادامه دارد.
شناسنامه نشریه جهان آزاد
همانطور که از نام این نشریه بر می‌آید، قرار است به تجربیات نابینایان، والدینشان، اطرافیانشان، دوستانشان و هر انسانی که تمایل به فهم معلول و معلولیت دارد و توانسته در این راه به چیزهایی نیز دست‌یابد بپردازد. البته ما تمرکزمان بیشتر بر روی تجربیات عزیزان در حوزه ی نابینایی است. می خواهیم ببینیم والدین یک نابینا برای دستیابی فرزندش به حق و حقوقش دست به چه اقداماتی می زند. می خواهیم ببینیم تمام کسانی که با نابینا در ارتباط هستند، چه کاری برای هرچه مستقلتر شدن فرد با آسیب بینایی انجام می دهند و کدامشان اثربخش بوده است. خلاصه ی کلام اینکه میخواهیم در حوزه نابینایی از تجربیات دنیا بهره ببریم تا روزی با آگاهی از این تجربیات بتوانیم به خود تلنگری زده و به سمت اهدافمان حرکت کنیم.
البته اگر پدر و مادری یا دوست و آشنایی در ایران عزیز نیز توانسته برای حل مشکلی از مشکلات بیشمار نابینا راه حلی پیدا کند، می تواند آن را در قالب یک مقاله در اختیار ما قرار دهد. چون ایران هم بخشی از این جهان است و ما برای جمع آوری این تجربیات همیشه هم لازم نیست دست به دامان جراید غرب باشیم. هرچند که فعلاً ظاهراً راه دیگری وجود ندارد. همه ی ما بر این امر واقفیم که دنیای غرب در خصوص معلول و معلولیت خیلی زودتر و بیشتر از ما از خود جنب‌و‌جوش نشان داده و به دست آوردهای بی نظیری دست یافته است.
اگر دوستی هم مقاله ای را خوانده و آن را مفید یافته، می تواند آن را ازطُرُقی که در پایان می آید، جهت ترجمه به دست ما برساند.
فعلا بنا بر این است که ماهی یک مقاله ی تخصصی در این موضوع منتشر کنیم. ولی شاید زندگی مجال بیشتری به ما داد و در هر ماه مطالب بیشتری جمع آوری کرده و در طول ماه به خدمتتان پیشکش کردیم.
ذکر این نکته هم الزامی می‌باشد که قرار نیست همیشه مقاله ی منتشر شده همراه با فایل صوتی باشد. ولی تلاشمان بر این است که این اتفاق جذاب همیشه بیفتد.
قطعا نظرات، انتقادات و پیشنهادات شما می تواند چراغ راه ما باشد.
ایمیل: hotgooshkon@gmail.com
آیدی تلگرام: @hotgooshkon1
به امید جهانی آزاد تر!
