یک سلام تابستانی در این روزهای به شدت گرم به شما عزیزان محله نابینایان!

دل‌هاتون گرم، گام‌هاتون محکم، و دست‌هاتون همیشه توانا!

یک بار دیگه زمان یکی دیگه از سفرهای محله به جهان آزاد رسید و این بار قراره سفری داشته باشیم به دنیای رنگ و تصویر و ترسیم. امروز قراره بهمون ثابت بشه که این تصور که دنیای نابینایان برای همیشه از رنگ و طرح خالیه کاملا به خطاست.

نقش و طرح یکی از زمینه‌های بسیار جذاب هنره و برخلاف باور خیلی‌ها، این هنر نه تنها برای نابینایان هم به اندازه افراد بینا جذابیت بی‌وصفی داره، بلکه بسیار آموزنده و موثر هم هست. خبر خوش و بسیار خوش برای نابینایانی که طرح و ترسیم براشون به افسانه‌ای دست‌نیافتنی تبدیل شده اینکه ما هم می‌تونیم به این قلمرو پرنقش و نگار وارد بشیم و حتی درش حسابی پیش بریم!

اجازه بدید باقی توضیحات این حقیقت شاد و شیرین‌رو در طول سفر این بارمون به جهان آزاد بخونیم و بشنویم!

مشخصات نشریه:

• نام مقاله: The Hungry Fingers Way to Tactile Graphics
• درک تصاویر گرافیکی لمسی به‌روش انگشتان گرسنه
  نویسنده: بوگوسلاو «باب» مارِک (Boguslaw (“Bob”) Marek)
• مترجم: مریم موسوی
• منبع: future reflections

یادداشت سردبیر:

بوگوسلاو («باب») مارِک، (Boguslaw (“Bob”) Marek), استاد بازنشستۀ زبان انگلیسی، مدیر مرکز کال کَن (KUL KAN), مؤسسه‌ای مخصوص دانش‌آموزان با نیازهای ویژه، واقع در دانشگاه کاتولیکِ جان پُلِ دوم (John Paul II Catholic University) در شهر لوبلین (Lublin), لهستان (Poland) می‌باشد. او مؤسسۀ انگشتان گرسنه (Hungry Fingers), سازمان کوچکی که توسعه‌دهنده منابع مورد‌نیاز کودکان دچار آسیب بیناییست را بنیان گذاشت. در طول بیست سال گذشته، تمرکز او بر تدریس زبان انگلیسی و معرفی تصاویرِ گرافیکیِ لمسی به فراگیرانِ نابینای مطلق معطوف بوده است. آقای مارِک کارگاه‌هایی را در اروپا، ایالات متحده، امارات متحدۀ عربی، استرالیا، هندوستان، نپال، ساموئا، سنگاپور، پالائو و ژاپن برگزار کرده است. در سال 2002، علیاحضرت ملکه الیزابت دوم نشان امپراتوری بریتانیا را به ایشان اعطا کرد.

امروزه آموزگاران زیادی پیدا نمی‌شوند که دربارۀ اهمیتِ تصاویر گرافیکی لمسی برای کودکان و بزرگ‌سالانِ نابینا تردید داشته باشند. با این حال، دو نگرش و رویکردِ متناقض در این حوزه وجود دارد. از یک سو، اغلب گمان می‌کنند شخص نابینایی که از بینایی هیچ خاطره‌ای ندارد یا خاطرات اندکی دارد، نمی‌تواند طرح‌ها و نمودارهای ترسیم‌شده با خطوط برجسته را درک کند. از سوی دیگر، گاهی نسخه‌های لمسیِ تصاویر بسیار پیچیده‌ای همچون طرح‌ها، عکس‌ها و نقاشی‌ها را در اختیار اشخاص نابینا می‌گذارند، چون گمان می‌کنند این اشخاص می‌توانند چنین تصاویری را، صرفاً از طریق کاوش با سر‌انگشتان حساسشان، به‌گونه‌ای مؤثر تفسیر کنند. در رویکرد نخست از این دوگانه، استفاده از تصاویر گرافیکی لمسی به نقشه‌ها و طرح‌های به‌شدت ساده‌شده از اَشکال هندسی پایه محدود می‌شود. رویکرد دوم که در آن تصاویر گرافیکی بسیار پیچیده را با اندک توضیحی ارائه می‌دهند، شاید اشخاص نابینایی را که مهیای چنین مواجهه‌ای نیستند از کاوش تصاویر برجسته مأیوس کند.

قواعد بینایی

طرح‌ها و سایر تصاویر گرافیکی طیفی از «قواعد بینایی» را به کار می‌گیرند که باید برای فراگیران نابینا توضیح داده شوند. تنها با دانستن این قواعد است که می‌توان انتظار داشت فراگیران نابینا ترکیبات دوبعدیِ خطوط و بافت‌هایی را که نمایندۀ اشیای سه‌بعدی و روابطِ فضایی میان آن‌هاست، درک کنند. به‌دلیل نابسندگی توضیحات و آموزش، تصاویر گرافیکی همچنان یکی از دشوارترین حوزه‌ها در آموزش دانش‌آموزان نابیناست. حتی هنگام وجود نمودارهای برجستۀ با‌کیفیتی که به‌صورت حرفه‌ای طراحی شده‌اند، این دشواری همچنان به قوت خود باقی است.

دستان پسری نوجوان تصویری لمسی را روی تختۀ رسم می‌کشد.

فرد بزرگ‌سالی که نابینای مادرزاد بود، در بحثی راجع به تصاویر گرافیکی لمسی اظهارنظر غم‌انگیزی کرد که مشکل را به‌طور خلاصه بیان می‌کند. این خانم چنین نوشت: «به خاطر دارم که به من می‌گفتند قرار است تعدادی خط نمایانگرِ جعبه‌ای سه‌بعدی باشد. ولی من آن را درک نمی‌کردم، چون برای این امر تلاش نمی‌کردم. پس تلاش کردم و تلاش کردم تا تبدیل‌هایی پیدا کنم که مرا از شیء واقعی به آن چیزِ مسطح برساند. تعدادی از ساده‌ترین اشیا را حفظ کرده‌ام ولی حفظ‌کردن آن‌ها به مفهوم درک‌کردنشان نیست.

این نقل‌قول به موقعیتی اشاره دارد که در دوران مدرسۀ نویسنده اتفاق افتاد؛ ولی این مشکل همچنان برای او پابرجاست. او چنین نوشت: «آیا راهنمای مقدماتیِ درک طرح‌های سه‌بعدی برای نابینایان وجود دارد؟ جدی می‌گویم.»

در این مقاله، «کتاب اصول و مبانی تصاویر گرافیکی لمسی» (Tactile Graphics Primer) را که در لهستان (Poland) تدوین شد، معرفی می‌کنم. امیدوارم راهکارهای ارائه‌شده والدین و معلمان را بر آن دارد تا کودکان دچار آسیب بینایی را درگیر فعالیت‌های آموزشی و  اوقات فراغتی کنند که تصاویر گرافیکی لمسی را شامل می‌شوند.

اصول و مبانی تصاویر گرافیکی لمسی انگشتان گرسنه

«اصول و مبانی تصاویر گرافیکی لمسی انگشتان گرسنه» که از چندین مجموعه‌اثر و منبع لمسی تشکیل شده است، در قالب دورۀ آموزشی گام‌به‌گامی ارائه گردید و طی سال‌های متمادی در لهستان آزمایش شد. این فرایند در افزایش اعتماد‌به‌نفس کودکان نابینا در زمینۀ درک طرح‌ها و نمودارهای لمسی تأثیر بسیار زیادی داشت. به عنوان آزمون نهایی، این اصول مقدماتی را بر روی گروهی از کودکان و نوجوانان نابینای مطلق در نپال (Nepal) آزمایش کردند. این کودکان و نوجوانان پیش‌تر هرگز فرصت کاوش یا ترسیم طرح‌های لمسی را به دست نیاورده بودند.

معرفی تمام اجزای این دوره در این مقالۀ کوتاه نمی‌گنجد. بنابراین، خود را تنها به بیان نکته‌های اساسی محدود می‌کنم. دربارۀ نخستین گام‌ها در تدریس تصاویر گرافیکی لمسی سخن خواهم گفت: —‌اشکال هندسی، طراحی اشیای سه‌بعدی، کشیدن طرح افراد و آشناکردن نابینایان با مفهومِ نقشه.

نخست موارد مهم

درک ارتباط بین اشیای واقعی و طرح‌های نمایندۀ آن‌ها یکی از بزرگ‌ترین مشکلات پیش روی دانش‌آموزان نابینا در هنگام یادگیریِ «خواندنِ» طرح‌ها و نمودارهای لمسی است. پیش از درک این ارتباط، دانش‌آموز باید از طریق تکالیفِ ساده‌ترِ مقدماتی اعتماد‌به‌نفسش را بالا ببرد. خطوط صاف، منحنی و زیگزاگِ ایجادشده روی کاغذ یا یک ورق پلاستیک نازک با استفاده از قلم نخستین گام‌ها در تشکیل دایرۀ واژگان لمسی است. این دایرۀ واژگان برای درک مفاهیم جدید و طرح‌های پیچیده‌تر لازم است.

اگر این فرصت را به کودکان نابینا بدهیم، بیشترشان با اشتیاق به طراحی روی خواهند آورد و اغلب نتایج کارشان هم به‌طرز شگفت‌آوری خوب است. این کودکان که کار خود را با خط‌خطی‌های بی‌معنی شروع می‌کنند، خیلی زود درمی‌یابند خطوط لمسی‌ای که ایجاد می‌کنند می‌تواند نمایندۀ باران، چمن یا پرچین باشد. یکی از بچه‌ها گفت خطوط مارپیچش که در تمام جهت‌ها امتداد داشت، بعدازظهری در مرکز خرید را نمایش می‌دهد.

مسئولیت آموزش لمسی نباید منحصراً به مدارس سپرده شود. کودکان نابینا باید بیشترین فرصت ممکن را برای کاوش و ترسیم طرح‌های لمسی در خانه در اختیار داشته باشند. طراحی می‌تواند توانایی تحرک و جهت‌یابی و مهارت‌های زندگی روزمره را بهبود بخشد و نیز فعالیتی برای اوقات فراغت کل خانواده باشد.

وقتی کودکی دستش را روی چارچوب در به‌طرف بالا و سپس در امتداد آستانۀ در می‌لغزاند، شاید به‌راحتی مفهوم «عمودی» و «افقی» را درک کند. با این حال، چه‌بسا همچنان در درک این مفاهیم در طرح‌های لمسی دچار مشکل باشد. اگر خطوط برجستۀ عمودی و افقی را روی یک ورق کاغذ بکشیم و به دیوار بچسبانیم، کودک در درک آن‌ها هیچ مشکلی نخواهد داشت. وقتی طرح روی میز قرار می‌گیرد، خط عمودی آن خطی است که از کودک «دور می‌شود»، در حالی که خط موازی با بدن او خط افقی است.

این قبیل تمرین‌های مقدماتی شیوه‌ای مؤثر برای آشناکردن کودک با دیگر مفاهیم، مانند «مورب» و «موازی» است. این تمرینات کمک می‌کند کودک دریابد که سه خط می‌تواند مثلث بسازد یا اینکه مربع را می‌توان به اشکال هندسی دیگر —‌مانند مثلث، مستطیل یا مربع‌های کوچک‌تر‌— تقسیم کرد یا با استفاده از آن‌ها تشکیل داد. مجموعۀ «اَشکال آگاهکننده» (Shape Detective) ارائه‌دهندۀ فعالیت‌هایی است که طرح‌های لمسیِ خطوط و شکل‌ها را در بر می‌گیرد. در کنار این مجموعه، «نظم‌دهندۀ فضا»، (Space Organizer), یک عدد قاب چوبی و تعدادی شکل هندسی چوبی آهن‌ربایی نیز عرضه می‌شود. این اسباب و لوازمْ معرفی تصاویر گرافیکی لمسی به فراگیران نابینا را به عملی سرگرم‌کننده و خالی از استرس تبدیل می‌کنند.

همین منبع ساده، در کنار مجموعه‌ای از پدهای پلاستیکی و سیلیکونیِ ضدلغزش و قابل‌برجسته‌کاری، برای دانشجویان نابینای شهر پوکارا (Pokhara), در نپال و نیز گروهی از کودکان نابینا در هوملا، (Humla), روستایی دور‌افتاده در شمال غربی این کشور، تأثیر شگرفی بر جای گذاشت. این منابع موضوعاتی را در دسترس دانش‌آموزان و دانشجویان قرار داد که یا در حد بسیار کمی در اختیارشان بود یا اصلاً در آموزش آن‌ها وجود نداشت. اظهارنظرهای زیر از زبان دانش‌آموزان و دانشجویان نپالی شاید بهترین توصیف از نخستین مواجهۀ آن‌ها با تصاویر گرافیکی لمسی باشد: «تنها چیزی که در مدرسه راجع به هندسه یادم دادند این بود که هندسه شاخه‌ای از ریاضیات است.». «واژۀ طراحی پیش‌تر به گوشم خورده است، ولی تازه الآن [واقعاً] می‌فهمم چه معنایی دارد.»

از اشیا تا طرحِ اشیا

درک اینکه خطوط و اشکال می‌توانند نمایندۀ چیزها باشند پیش‌نیازی ضروری برای درک طرح‌هاست. طرح یعنی بازنمودِ دوبعدیِ اشیای سه‌بعدی. یک فرد بینا احتمالاً در بازشناسی طرح میزی که به‌وسیلۀ یک خط افقی که دو خط عمودی از آن تا گوشۀ پایینیِ صفحه امتداد دارد نشان داده شده است، هیچ مشکلی نخواهد داشت. با این حال، این طرح برای یک کودک نابینا هیچ معنایی به‌جز سه خطِ خشک‌وخالی نداشت. وقتی از این کودک خواستند طرح میزی را بکشد، یک مستطیل (نمایانگر سطحِ روییِ میز) و چهار پایه کشید، که با خطوط کوتاهی که از گوشه‌های میز بیرون زده بودند نشان داده می‌شدند. این بازنمودی بی‌نقص از شیوه‌ای بود که وی میزی واقعی را با آن کاوش می‌کرد.

برای کمک به توضیح مفهوم نمایش تصویر، ما «ترانسفوگرافی» انگشتان گرسنه (Hungry Fingers “Transfograph”) را طراحی کردیم. این محصول متشکل از منبع ساده‌ای بود که مجموع چند شیء را به طرحهایی ساده تبدیل می‌کرد. شش مدل چوبی از اثاثیۀ مختلف خانه داخل شیارهای ایجاد شده روی درپوش‌های قابل‌جابه‌جاییِ جعبه‌ها جای می‌گیرند. به این ترتیب، فقط نمای روبرو یا کناریِ میز، صندلی، تختخواب، میز تحریر، یخچال یا قفسۀ کشودار معلوم می‌شود. ترانسفوگرافی کمک می‌کند کودک متوجه شود چرا می‌توان میزی را تنها با سه خط کشید، یکی برای نمایش لبۀ سطح روییِ میز و دو خط هم برای نمایش پایه‌های جلویی. کودک متوجه می‌شود چرا دو پایۀ دیگرِ میز از دید پنهان است و لازم نیست کشیده شود.

کاربران در چندین کشور بر سودمند بودنِ ترانسفوگراف به‌عنوان ابزاری برای توضیح‌دادن ارتباط بین اشیا و طرح‌های کشیده‌شده از آن‌ها مهر تأیید زدند. تأثیرگذاریِ این ابزار برای فراگیران نابینای مطلقِ اهل نپال که برای نخستین بار در عمرشان با تصاویر گرافیکی لمسی آشنا می‌شدند، فوق‌العاده نویدبخش است. بعد از فقط یک جلسه، تمام دانش‌آموزان توانستند طرح یک میز و یک صندلی، یعنی دو مدل مبلمان به‌کار رفته در طول آموزش را بکشند. همچنین، این دانش‌آموزان با کشیدن طرح‌هایی از تختخواب «که در آموزش به کار نرفته بود» و صندلی‌ای که از پشت دیده می‌شد، نشان دادند مفهومِ نمای خارجی را درک می‌کنند. پس از یک جلسه آموزش با مدل‌های باقی‌مانده، همۀ دانش‌آموزان موفق به کشیدن طرح اشیای دل‌خواهشان شدند. یکی از این طرح‌ها را مربی در ابتدا تشخیص نداد: مستطیلی که در هر گوشۀ آن مربع کوچکی قرار داشت. معلوم شد این طرحِ میزی است که از زیر به آن نگاه می‌کنیم!

ترسیم افراد

مرد جوانی اهل نپال حالت قرارگرفتن بدن یک شمایل لمسی چوبی را تقلید می‌کند.

«من فقط قادر به ترسیم و شناسایی طرح شخصی هستم که ایستاده است، نه شخصی که در حال انجام کاری است.». این سخنان کودک نابینای مادرزاد اهل لهستان ایدۀ افزودن «آدمک انعطاف‌پذیر» (Fleximan) به مجموعه‌منابع به‌کار رفته در کنار کتاب اصول و مبانی تصاویر گرافیکی لمسی را در ذهن ما شکل داد. این شمایل چوبی مسطح را می‌توان روی تخته‌ای آهن‌ربایی قرار داد و شخصی را در حال ایستادن، دویدن، زانوزدن یا تعظیم‌کردن نمایش داد. آدمک انعطاف‌پذیر ابزار تأثیرگذاری است که به دانش‌آموزان نابینا کمک می‌کند طرح کشیده‌شده از شخصی را که مشغول انجام این کارهاست، درک کنند. آدمک انعطاف‌پذیر همچنین در افزایش آگاهی فراگیران نابینا از بدن خودشان نیز مفید بوده است.

پسری نپالی می‌توانست بی هیچ مشکلی ژست به‌نسبت پیچیده‌ای را که آدمک انعطاف‌پذیر به خود گرفته بود، تقلید کند. عکس‌های بعدی مؤید پیشرفت تحسین‌برانگیز این پسر در طراحی بدن انسان پیش و پس از جلسۀ آموزش به‌کمک آدمک انعطاف‌پذیر است. او از کشیدن دایره‌ای کوچک (به‌عنوان سر) و چند خط که دور این دایره پخش شده بود (یعنی دست‌ها و پاها و موها)، به جایی رسید که به‌راحتی می‌شد تشخیص داد مردی را طراحی کرده است.

هنگام کار با بچه‌های کوچک‌تر، پیش از جلسات کاربرد آدمک انعطاف‌پذیر از کتابی مخصوص فعالیت لمسی استفاده می‌کردیم که در آن طرحِ یک خرس عروسکی مرحله‌به‌مرحله ارائه می‌شد. پازل چوبی آهن‌ربایی به کودک این فرصت را می‌دهد تا تکه‌ها را به‌شکل تصویرِ مسطحِ خرس عروسکی کنار هم قرار دهد. این تصویرِ پازلی در حکم مرحلۀ میانجی بین خرس عروسکی واقعی و طرح خرس عروسکی است. مشاهدۀ شور و شعفِ کودکان نپالی در حال کشیدن طرح خرس‌های عروسکی و افراد در انواع‌و‌اقسام موقعیت‌ها مایۀ دل‌گرمی بود.

مهیاشدن برای نقشه‌ها

درک اینکه روابط فضایی میان اشیا را می‌توان به‌صورت گرافیکی نمایش داد، گامی ضروری برای درک مفهوم نقشه است. بدون درک این نکته، مرزها، رودخانه‌ها و شهرها خطوط و نقطه‌های صِرف خواهند بود که با جهت‌های اصلی یا بخش‌های دنیا هیچ ارتباطی ندارند.

رویکردی که تأثیر فوق‌العادۀ آن در آشناکردن کودکان نابینا با نقشه‌ها به اثبات رسیده در مدرسۀ استثنایی لاسکی (Laski) لهستان ابداع شد. این رویکرد کار خود را با افزایش اعتماد‌به‌نفس کودک در درک روابط فضایی میان اشیا در درون فضایی به‌راحتی قابل‌مدیریت، مانند زیربشقابی، شروع می‌کند. بشقاب، فنجان، قاشق، چنگال و کاردی را به کودک نشان می‌دهند. سپس، او را با طرح‌های لمسیِ این اشیا در آرایش‌های گوناگون آشنا می‌کنند. این ساز‌و‌کار فرصت بی‌بدیلی را برای معرفی طیف گسترده‌ای از مفاهیم فضایی فراهم می‌آورد و این امکان را به کودک می‌دهد که نخستین «نقشه‌های» خود را ترسیم کند.

در ادامه، کودک از طراحی وسایل صبحانه که برای یک نفر آماده شده به مرحلۀ تولید بازنمودهای لمسیِ میزی می‌رسد که مهیای شامِ دو نفر، سه نفر یا افراد بیشتری است. این طرح‌ها کودک را آمادۀ مواجهه با نقشۀ کفِ اتاق‌ها و ساختمان‌ها می‌کند، نقطه‌ای که می‌تواند از آنجا بدون رنج و استرس به‌سراغ نقشه‌های نواحی بزرگ‌تر برود —‌محوطۀ اطراف مدرسه یا خانۀ کودک و نقشه‌های شهرها، کشورها و دنیا. جلدهای یک و دویِ کتاب «مهیاشدن برای نقشه‌ها» دو اثرِ لمسیِ منتشرشده‌ای است که مجموعه‌منابع موجود در کتاب اصول و مبانی تصاویر گرافیکی لمسی را که پیش‌تر در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم، تکمیل می‌کند.

ارزش تصاویر گرافیکی لمسی

در اینجا زمان یا فضای کافی در اختیار نداریم تا فواید افزایش اعتماد‌به‌نفس فراگیران نابینا در درک طرح‌ها و نمودارهای لمسی را به‌طور کامل برشمریم. مایلم تنها به چند نکتۀ مهم در این خصوص اشاره کنم.

• تصاویر گرافیکی لمسی کمک می‌کند کودکان مفاهیمی را درک کنند که بازنمایی یا توضیح‌دادنشان در قالب کلمات دشوار است. این تصاویر کمک می‌کند کودک اشیایی را تجسم کند که از بس بزرگ یا کوچک‌اند، نمی‌توان با دست کاوششان کرد. همچنین، وقتی مدل‌های اشیا در دسترس نباشد، تصاویر لمسی گرافیکی اطلاعاتی را دربارۀ آن‌ها ارائه می‌دهد.
• داشتن اعتماد‌به‌نفس در درک نقشۀ سطوح و نقشۀ خیابان‌ها برای استقلال فرد نابینا ضروری است.
• موفقیت در درک نمودارهای لمسی انگیزۀ دانش‌آموز را برای کاوش تصاویر گرافیکیِ پیچیده‌ترِ به‌کار رفته در تمام مباحثِ درسیِ مدرسه افزایش می‌دهند.
• داشتن اعتمادبه‌نفس در درک تصاویر گرافیکی لمسی یکی از پیش‌نیازهای ایجاد علاقه و دسترسی به آثار هنری برای افراد نابیناست. این آثار ممکن است شامل نسخه‌هایی از نقاشی‌هایی باشد که مدت مدیدی دسترس‌ناپذیر مانده‌اند.
• آخرین مورد، از حیث ترتیب ولی نه از حیث اهمیت، این است که داشتن اعتماد‌به‌نفس در درک تصاویر گرافیکی لمسی به افراد نابینا فرصتی می‌دهد تا خلاقیتشان را به بوتۀ آزمایش ببرند و توانایی بالقوۀ خود را در جایگاه هنرمند کشف کنند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص اصول و مبانی تصاویر گرافیکی لمسی انگشتان گرسنه، لطفاً به

این وب‌سایت

مراجعه کنید:

شناسنامه نشریه جهان آزاد

همانطور که از نام این نشریه بر می‌آید، قرار است به تجربیات نابینایان، والدینشان، اطرافیانشان، دوستانشان و هر انسانی که تمایل به فهم معلول و معلولیت دارد و توانسته در این راه به چیزهایی نیز دست‌یابد بپردازد. البته ما تمرکزمان بیشتر بر روی تجربیات عزیزان در حوزه ی نابینایی است. می خواهیم ببینیم والدین یک نابینا برای دستیابی فرزندش به حق و حقوقش دست به چه اقداماتی می زند. می خواهیم ببینیم تمام کسانی که با نابینا در ارتباط هستند، چه کاری برای هرچه مستقلتر شدن فرد با آسیب بینایی انجام می دهند و کدامشان اثربخش بوده است. خلاصه ی کلام اینکه میخواهیم در حوزه نابینایی از تجربیات دنیا بهره ببریم تا روزی با آگاهی از این تجربیات بتوانیم به خود تلنگری زده و به سمت اهدافمان حرکت کنیم.

البته اگر پدر و مادری یا دوست و آشنایی در ایران عزیز نیز توانسته برای حل مشکلی از مشکلات بیشمار نابینا راه حلی پیدا کند، می تواند آن را در قالب یک مقاله در اختیار ما قرار دهد. چون ایران هم بخشی از این جهان است و ما برای جمع آوری این تجربیات همیشه هم لازم نیست دست به دامان جراید غرب باشیم. هرچند که فعلاً ظاهراً راه دیگری وجود ندارد. همه ی ما بر این امر واقفیم که دنیای غرب در خصوص معلول و معلولیت خیلی زودتر و بیشتر از ما از خود جنب‌و‌جوش نشان داده و به دست آوردهای بی نظیری دست یافته است.

اگر دوستی هم مقاله ای را خوانده و آن را مفید یافته، می تواند آن را ازطُرُقی که در پایان می آید، جهت ترجمه به دست ما برساند.

فعلا بنا بر این است که ماهی یک مقاله ی تخصصی در این موضوع منتشر کنیم. ولی شاید زندگی مجال بیشتری به ما داد و در هر ماه مطالب بیشتری جمع آوری کرده و در طول ماه به خدمتتان پیشکش کردیم.

ذکر این نکته هم الزامی می‌باشد که قرار نیست همیشه مقاله ی منتشر شده همراه با فایل صوتی باشد. ولی تلاشمان بر این است که این اتفاق جذاب همیشه بیفتد.

قطعا نظرات، انتقادات و پیشنهادات شما می تواند چراغ راه ما باشد.

ایمیل: hotgooshkon@gmail.com

آیدی تلگرام: @hotgooshkon1

به امید جهانی آزاد تر!