شما شنونده پادکست رودررو هستید! پادکستی که قراره به طرح و حل مسائل و مواردی بپردازه که میتونن نقش بزرگی در چگونگی ارتباط بهتر نابینایان با اجتماع اطراف، دستیابی به موفقیت بیشتر، احساس بهتر در زندگی فردی و اجتماعی این افراد، و همچنین آگاهیبخشی به جامعه در نوع ارتباطگیری با نابینایان ایفا کنن. در رودرروی این بار هم مثل همیشه همراه ما باشید!
مشخصات پادکست:
- موضوع پادکست شماره 5: کودکان نابینا و کارهای معمولی، بخش دوم
- راوی: مریم امینی
- مترجم و نویسنده متن پادکست: ساقی نخعی زاده
- تدوین: بهنام نصیری
- منبع: WonderBaby.org
- انتشار از وب سایت محله نابینایان Gooshkon.ir
باکس دانلود پادکست رودررو شماره 5 همراه با پخش آنلاین
نسخه متنی پادکسترو دررو شماره 5:
شما شنونده پادکست رودررو هستید! بخشی که قراره در صحبتی رودررو با شما عزیزان، به بررسی موضوعاتی بپردازه که سهمی بسزا در پیشرفت نابینایان به سوی زندگی فردی و اجتماعی بهتر، شادتر و موفقتر به عهده دارن. پادکست امروز ادامه صحبتیه که در دیدار پیش با هم داشتیم. این شما و این هم شماره جدید رودررو، از محله نابینایان:
حالا بریم سراغ اهمیت روال ثابت کارهای روزمره. کارهای روزمره یا به عبارت دیگه کارهای تکراری زندگی عادی نقش مهمی در رشد کودکان ایفا میکنند، چون هم حس ثبات و نظمرو در اونا پرورش میدن هم اطلاعات و تجربیاتی در اختیارشون میگذارند که در انجام وظایف مختلف آینده و درنتیجه مستقل شدن به کارشون میاد. این روزمرهها بهویژه برای کودکان نابینا یا کمبینا که در مشاهده و تعقیب اتفاقات دنیای اطرافشون مشکل دارند مهم اند. وقتی چیزهایی قابل پیشبینی باشند — یعنی همون چیزها با نظم خاص در وقت خاصی از روز رخ بِدَن— کودکان خاطرجمع میشن که دنیا اون قدر امن هست که بتونن یاد بگیرند چه جوری راهشونرو پیدا کنند. بهعلاوه کارهای روزمره میتونن دربارهی روابط علت و معلولی اطلاعات اساسی به کودکان بِدَن؛ میتونن کمکشون کنند الگوهای رفتاریشونرو شکل بِدَن، در مهارتهای مختلف به مرور از درجهی مبتدی به متوسط و بعد هم به کاربلدی برسند، و در کل میتونن به پیدایش اعتماد بهنفس کمک کنند.
اما چیزی که در این زمینه خیلی مهمه مرحله به مرحله یا گام به گام جلو رفتنه. شما حتماً از تجربههای خودتون فهمیده اید که بسیاری از فعالیتهای روزانه بر اساس یک روال مشخص و گام به گام صورت میگیرند. مثلاً آماده شدن صبحگاه کودکتونرو در نظر بگیرید: اول پایین اومدن از تخت، بعد رفتن به دستشویی، بعد درآوردن پیژامه یا لباس خواب، عوض کردن یا پوشیدن لباس زیر، پا کردن جوراب، پوشیدن لباس، شانه کردن موها و در آخر هم نشستن پشت میز صبحانه. تمام این مراحل با یک روال منطقی پشت هم میان تا نتیجهی مطلوب بهدست بیاد.
شما ممکنه کارهای روزمرهتونرو دیگه غریزی انجام بدین اما کودک پیشدبستانی شما هنوز نیاز به یادگیری ترتیبِ نظاممند اونا داره. برای آموزش کودکتون خوبه که هربار که میخواهید دست به فعالیتی بزنید از سلسله مراحل ثابتی استفاده کنید و ضمن انجام اونا توضیح بدید که دارید چی کار میکنید و چرا. شاید شما هم مثل خیلیها اگه بخواهید برید پارک یک کلاه به فرزندتون بدین و بعد به صورت خودتون و اون کرم ضد آفتاب بزنید و بعد هم توی یک کیسه چندتا خوراکی و بطری آب بگذارید. برای کودکی که نابینا یا کمبیناست و نمیتونه بهراحتی با مشاهدهی اطراف و دیگران چیز یاد بگیره اجرای مکررِ همچین طرحهایی میتونه بهش اطمینان خاطر بده که قراره بهترتیب چه اتفاقاتی بیفته. علاوه بر این خودِ تکرار میتونه عامل تقویت مهارتها و پیدایش اعتمادبهنفس باشه.
بیایید با هم ببینیم تکرار چنین روالی چه نتایجی به دنبال داره:
– فرزند شما هربار که زیپ کُت یا شلوارشرو میکشه یا بند کفششرو میبنده درواقع داره تمرینِ مهارت حرکتی میکنه؛
– اگه قدری بینایی داشته باشه ازش استفاده میکنه و شروع میکنه به گشتن دنبال الاکلنگ مورد علاقهاش در پارک؛
– شروع میکنه به یادگیری مفاهیم. مثلاً کیسهی خوراکیها روی میزه یا توی یخچال؟ وقتی میخواهیم بریم پارک اول چی کار میکنیم، دوم چی، آخر چی؟
– کلماترو هم در کنار مفاهیم یاد میگیره و کاربردشونرو تمرین میکنه: یک حوض توی پارکه؛ توی حوض آبه؛ میتونم دستمرو توی آب حوض فرو کنم؛ و از این قبیل.
موضوع دیگهیی که از اهمیت زیادی برخورداره صبور بودنه — چه در زمان آموزش چه در زمان تمرین و مشاهدهی نتیجه. اجازه بدید فرزندتون وظایفی مثل لباس پوشیدن یا چیدن قاشق-چنگال روی میز غذاخوریرو تا انتها انجام بده. البته که خودتون سریعتر انجام میدین، اما این نکتهی خیلی مهمیه که بهش مهلت بدید تا با سرعتی که در توانشه کار کنه. درعین حال بعد از هر موفقیتی از اهمیت تشویق کلامی یا بدنی، مثل در آغوش گرفتن، غافل نشید.
برای این که به فرزندتون در یادگیری امور روزمره کمک کنید اول از همه هر کاررو مرحلهبندی کنید تا گام به گام پیش بره. مثلاً برای این که در چیدن میز کمکتون کنه:
– اول، نشونش بدید که سرویس قاشق-چنگال کجاست؛
– دوم، اجازه بدید که قاشق و چنگال و کاردرو از هم تشخیص بده؛
– سوم، ازش بخواهید بشمُره چند تا از هر کدوم باید روی میز بگذاره؛
– و در پایان، بهش یاد بدید که هر دست قاشق و چنگال و کارد کجای میز باید قرار بگیره.
پس میتونید آموزش فرزندتونرو با توضیح ضرورت یا فایدهی میز چیدن شروع کنید، بعد بهش بگید مراحل کار چیه و در آخر هم عملاً اجراش کنید.
نکتهی مهمِ دیگه توجه به پیشرفت در انجام هر مرحله از کار، و کم و زیاد کردن مداخلهتونه. نگاه کنید ببینید تا کجا یا از کجا بهتنهایی از پس کار برمیاد، بعد آموزش جدیدرو شروع کنید. مثلاً اگه در خودِ مسواک زدن پیشرفت کرده بهجای اینکه خودتون روی مسواکش خمیردندون بمالید باید نشونش بدید که چطور خمیردندونرو روی مسواک میمالیم.
اگه فرزندتون حین انجام یک کار به یاد نمیاره مرحلهی بعدی چیه میتونید با ترفندی یادش بندازید. مثلاً اول از یادآوری کلامی شروع کنید: “خب… حالا باید چیرو برداریم؟” اگه با کلام راهنمایی نشد دستتونرو بگذارید روی دستش و در جهت مرحلهی بعد هدایتش کنید. گاهی حتی ممکنه نیاز باشه بهاتفاقِ هم کاررو انجام بدید. برای این که فرزندتون به شما وابسته نشه همیشه از راهنمایی شفاهی شروع کنید و تا جایی که به کمک نیاز داره پیش برید. به محض این که حس کردید میتونه خودش از پس بقیهی کار بربیاد همکاریتونرو کم یا محو کنید.
اگه فرزندتون کمبیناست به این فکر کنید که از رنگها و شدت اختلافشون میتونید چه استفادههایی بکنید. اگر فرزندتون کمبینا یا نابیناست برای انجام امور روزمره بهرهگیری از خط بریل و بافتهای مختلفرو از یاد نبرید. و به عنوان آخرین نکته، همیشه اینرو مد نظر داشته باشید که کارهای ساده و روزمرهیی که به فرزندتون آموزش میدید پیشنیازهای یادگیری مهارتهای پیچیدهترند و در استحکام اساس آموزشپذیری آینده و بلوغ و استقلالش نقشی تعیینکننده ایفا میکنند.
در شماره بعدی از سری پادکستهای رودررو، بیشتر در این مسیر پیش خواهیم رفت و مطالب بیشتریرو با هم به اشتراک خواهیم گذاشت. با آرزوی زندگی هرچه زیباتر، برای تمامی همراهان رودررو و دوستان محله نابینایان!
