Podręcznik Użytkownika - NVDA 2014.4

Spis treści

1. Wprowadzenie

NonVisual Desktop Access (NVDA) to darmowy i wolny czytnik ekranu dla systemu operacyjnego Microsoft Windows. Odczytując zawartość ekranu mową syntetyczną lub prezentując ją na monitorze brajlowskim, program pozwala osobom niewidomym i niedowidzącym korzystać z komputera bez ponoszenia większych kosztów niż osoby widzące. NVDA rozwijany jest przez organizację NV Access, oraz społeczność użytkowników.

1.1. Cechy ogólne

NVDA pozwala osobom niewidomym korzystać z systemu operacyjnego MS Windows, a także dużej liczby rozmaitych programów działających pod kontrolą tego systemu.

Najważniejsze właściwości NVDA to:

1.2. Wersje Językowe

Ważne jest, by ludzie z całego świata, bez względu na ojczysty język, mogli mieć równy dostęp do technologii. Poza angielskim, NVDA został przetłumaczony na 47 języków, w tym: afrykanerski, albański, amharski, arabski, aragoński, bułgarski, chiński tradycyjny i uproszczony, chorwacki, czeski, duński, fiński, francuski, galicyjski, grecki, gruziński, hebrajski, hindi, hiszpański, hiszpański kolumbijski, holenderski, irlandzki, islandzki, japoński, kataloński, koreański, mandaryński, nepalski, niemiecki, norweski, pendżabski, perski, polski, portugalski, portugalski brazylijski, rosyjski, rumuński, serbski, słowacki, słoweński, szwedzki, tajski, tamilski, turecki, ukraiński, węgierski, wietnamski i włoski.

1.3. Obsługa Syntezatora Mowy

NVDA oferuje wiele wersji językowych interfejsu i daje możliwość odczytywania treści w każdym języku wspieranym przez zainstalowany w systemie syntezator mowy.

Podstawowym, dołączonym do programu syntezatorem mowy jest darmowy wielojęzyczny syntezator eSpeak, który jest wolnym oprogramowaniem.

Informacje o innych syntezatorach mowy, które obsługuje NVDA można znaleźć w rozdziale Obsługiwane syntezatory mowy.

1.4. Obsługa Brajla

Użytkownicy, którzy posiadają monitor brajlowski, mogą za pomocą NVDA odczytywać w brajlu informacje z ekranu. Zobacz więcej informacji na temat obsługiwanych monitorów brajlowskich w rozdziale Obsługiwane Monitory Brajlowskie.

NVDA obsługuje kody Brajla dla wielu języków, w tym brajl zwykły, skróty brajlowskie i brajl komputerowy .

1.5. Licencja i Prawa Autorskie

NVDA copyright 2006-2014 autorzy NVDA.

NVDA jest objęty przez GNU General Public License (wersja 2). Możesz za darmo udostępniać ten program i dowolnie zmieniać go, pod warunkiem, że dołączysz do niego tę licencję oraz udostępnisz pełny kod źródłowy każdemu zainteresowanemu. Dotyczy to zarówno oryginalnej wersji programu, jak i jego zmienionych kopii, a także każdego innego oprogramowania, które korzysta z kodu zaczerpniętego z tego programu. Dokładne brzmienie licencji znajdziesz online: Pełna treść licencji.

2. Wymagania Systemowe

3. Pobieranie i instalacja NVDA

Program NVDA można pobrać ze strony internetowej znajdującej sie pod adresem: www.nvaccess.org.

Przejdź na stronie do sekcji "Download" gdzie znajduje się link do najnowszej wersji programu. Możesz udać się także na polską stronę społeczności nvda pod adresem www.nvda.pl

Uruchomienie pobranego pliku spowoduje start tymczasowej kopii programu. Na tym etapie możesz zdecydować czy chcesz zainstalować program na dysku, utworzyć jego kopię przenośną i umieścić ją np w pamięci flash czy kontynuować użycie wersji tymczasowej.

Jeśli na aktualnym komputerze planujesz zawsze używać NVDA, prawdopodobnie najlepszym wyjściem będzie instalacja programu w systemie. Zainstalowana wersja umożliwia dostęp do funkcjonalności nieobecnych w kopii tymczasowej takich jak start wraz z systemem, dostęp do UAC i ekranów logowania. Po instalacji na twoim pulpicie i w menu start zostaną także utworzone skróty umożliwiające szybkie uruchomienie screenreadera. Przy pomocy zainstalowanej wersji będziesz mógł/mogła również utworzyć przenośną kopię programu w dowolnym momencie.

Jeśli chcesz nosić NVDA ze sobą na Pen Drive lub innym zapisywalnym nośniku, powinieneś wybrać utworzenie kopii przenośnej. Kopia przenośna umożliwia również instalację NVDA na dowolnym komputerze w późniejszym czasie. Jeżeli jednak chcesz skopiować NVDA na nośnik tylko do odczytu, taki jak płyta CD, powinieneś skopiować sam pakiet instalacyjny. Uruchomienie wersji przenośnej z nośnika tylko do odczytu, nie jest w tym momencie obsługiwane.

Kontynuowanie używania wersji tymczasowej może być przydatne do przedstawienia innej osobie możliwości programu. Uruchamianie pliku instalacyjnego za każdym razem może jednak zabierać mnóstwo czasu.

3.1. Ograniczenia kopii przenośnej i tymczasowej

Poza brakiem możliwości automatycznego startu po zalogowaniu do systemu, przenośna i tymczasowa kopia NVDA posiada następujące ograniczenia:

3.2. Instalacja NVDA

Jeśli chcesz zainstalować NVDA bezpośrednio po uruchomieniu pobranego pakietu, naciśnij po prostu przycisk "zainstaluj nvda". Jeśli okno pakietu zostało zamknięte, albo uruchamiasz NVDA z wersji przenośnej, kliknij polecenie Zainstaluj NVDA, dostępne w menu narzędzia w menu programu.

Okno dialogowe, które się pojawi, wyświetli pytanie o to czy na pewno chcesz zainstalować program, oraz będzie zawierać informację czy ta instalacja zaktualizuje istniejącą kopię NVDA. Naciśnięcie przycisku "kontynuuj" spowoduje uruchomienie procedury instalacji. Na tym etapie jest do wyboru kilka opcji, opisanych poniżej. Po pomyślnej instalacji wyświetlony zostanie odpowiedni komunikat. Po wciśnięciu przycisku ok, nastąpi uruchomienie zainstalowanej właśnie kopii programu.

3.2.1. Uruchamiaj NVDA na ekranie logowania

Ta opcja pozwala określić, czy NVDA ma uruchamiać się na ekranie logowania do systemu Windows, zanim jeszcze wprowadzono hasło. Dotyczy to również ekranów bezpiecznego pulpitu, oraz kontroli konta użytkownika.

3.2.2. Utwórz skrót na pulpicie (ctrl+alt+d)

Ta opcja pozwala określić, czy NVDA ma utworzyć na pulpicie skrót uruchamiający program. Jeśli tak, to ze skrótem powiązany zostanie klawisz skrótu Ctrl+Alt+D.

3.2.3. Skopiuj konfigurację przenośną do konta aktualnego użytkownika

Ta opcja pozwala określić, czy NVDA powinien skopiować aktualnie używaną konfigurację jako ustawienia aktualnie zalogowanego użytkownika dla wykonywanej instalacji. Nie spowoduje to skopiowania konfiguracji dla innych użytkowników systemu, ani konfiguracji używanej na ekranie logowania i innych bezpiecznych ekranach. Ta opcja jest dostępna tylko podczas instalacji z kopii przenośnej, nie pojawi się przy instalacji z pobranego pakietu.

3.3. Tworzenie kopii przenośnej

Jeśli chcesz utworzyć kopię przenośną programu bezpośrednio z pobranego pakietu, naciśnij przycisk "utwórz kopię przenośną". Jeśli okno pakietu zostało zamknięte lub korzystasz z już zainstalowanej wersji, wybierz polecenie utwórz kopię przenośną w menu narzędzia w menu NVDA.

Pojawi się okno, pozwalające wybrać katalog w którym wersja przenośna ma zostać umieszczona. Może to być dowolna lokalizacja na dysku twardym, lub na dysku zewnętrznym, pamięci przenośnej itd. Można tu również określić, czy program ma skopiować aktualnie używaną konfigurację zalogowanego użytkownika, jako konfigurację tworzonej kopii przenośnej. Ta opcja będzie dostępna tylko, gdy tworzona jest kopia przenośna z wersji zainstalowanej, nie pojawi się przy generowaniu kopii przenośnej z pobranego pakietu. Wciśnięcie przycisku "kontynuuj" utworzy wersję przenośną w podanej lokalizacji. Po zakończeniu tworzenia kopii przenośnej, pojawi się informacja o sukcesie operacji. Naciśnij "Ok" aby zamknąć tę informację.

4. Pierwsze Kroki w NVDA

4.1. Uruchomienie NVDA

W celu uruchomienia programu zainstalowanego za pomocą instalatora wybierz NVDA z menu Programy w Menu Start lub użyj skrótu Kontrol+Alt+D. Możesz również wpisać NVDA w oknie Uruchom w menu Start i nacisnąć klawisz Enter, a program zostanie uruchomiony.

Aby uruchomić wersję przenośną NVDA, przejdź do katalogu w którym zostały wypakowane pliki, zaznacz plik "nvda.exe" i naciśnij klawisz Enter lub dwukrotnie kliknij na nim lewym przyciskiem myszy.

Po uruchomieniu NVDA usłyszysz coraz wyższe dźwięki wskazujące, że program się ładuje. Czas uruchamiania zależy od tego, jak szybki jest twój komputer oraz od tego, czy program ładuje się z dysku, pamięci USB czy z płyty. W przypadku korzystania z wolniejszych nośników można usłyszeć komunikat: "Ładowanie NVDA, Proszę czekać..."

Jeśli podczas uruchamiania programu nie usłyszałeś/aś powyższych komunikatów, ale dźwięk oznaczający błąd systemu Windows lub dźwięki o coraz niższej wysokości oznacza to iż NVDA nie działa prawidłowo i należy zgłosić powstały problem do twórców programu. Więcej informacji o zgłaszaniu problemów znajdziesz na stronie projektu.

Przy pierwszym uruchomieniu, NVDA wyświetli ekran powitalny z podstawowymi informacjami o klawiszu NVDA i o menu programu. (więcej na ten temat znajduje się w poniższych sekcjach.) Okienko zawiera również 3 pola wyboru. Pierwsze pozwala ustalić, czy NVDA będzie używał klawisza Capslock jako klawisza komend NVDA. Drugie pozwala włączyć automatyczne uruchamianie programu po zalogowaniu do systemu i jest dostępny tylko dla zainstalowanych kopii NVDA. Trzecie pole wyboru określa czy to okienko dialogowe ma się pojawiać przy każdym uruchomieniu programu.

4.2. Polecenia klawiszowe w NVDA

4.2.1. Klawisz komend NVDA

Większość poleceń programu NVDA wymaga naciśnięcia specjalnego klawisza zwanego klawiszem NVDA w połączeniu z innymi klawiszami. Wyjątkiem są polecenia przeglądu tekstu, które przypisane są do pojedynczych klawiszy numerycznych, oraz niektóre inne polecenia.

Można skonfigurować NVDA tak, by klawisz Insert znajdujący się na klawiaturze numerycznej, jak i klawisz Insert znajdujący się w pobliżu klawiszy strzałek, albo klawisz Capslock mogły zostać użyte jako specjalny klawisz poleceń NVDA. Domyślnie obydwa klawisze Insert są ustawione jako klawisz poleceń NVDA.

Aby którykolwiek z klawiszy poleceń NVDA wykonał oryginalnie przypisaną mu funkcję (np. dla przełączenia Capslock, gdy jest on wybrany jako klawisz NVDA), należy nacisnąć ten klawisz dwukrotnie w krótkim odstępie czasu.

4.2.2. Układy Klawiatury

NVDA obecnie obsługuje dwa zestawy poleceń (zwane układami klawiatury): układ dla komputerów stacjonarnych i układ dla laptopów. NVDA jest domyślnie skonfigurowany do korzystania z układu dla komputera stacjonarnego, ale można przełączyć się do układu klawiatury laptopa w Ustawienia klawiatury w menu NVDA.

Układ dla komputera stacjonarnego sprawia, że intensywnie wykorzystujemy klawiaturę numeryczną (z wyłączonym klawiszem NumLock). Mimo, że większość laptopów nie ma fizycznej klawiatury numerycznej, niektóre laptopy mogą emulować ją poprzez przytrzymanie klawisza FN i naciskanie na litery i cyfry z prawej strony klawiatury (7, 8, 9, u, i, o, j, k, l itp.). Jeśli twój laptop nie może tego zrobić, albo nie pozwala wyłączyć klawisza NumLock, możesz przełączyć się na układ Laptopa.

4.3. Gesty dotykowe

Jeśli korzystasz z NVDA pod kontrolą systemu Windows 8 lub nowszego i posiadasz komputer z ekranem dotykowym, możesz korzystać z gestów dotykowych nvda. Gdy NVDA jest uruchomiony, gesty dotykowe wykonywane na ekranie są przechwytywane przez program bezpośrednio. Oznacza to, że gesty wykonywane normalnie, nie będą działać jeśli włączony jest NVDA.

4.3.1. Eksploracja ekranu

Najprostrzą żeczą, którą możesz zrobić z NVDA przy pomocy ekranu dotykowego, jest wypowiedzenie tekstu lub kontrolki w dowolnym punkcie ekranu. Umieść jeden palec na dowolnym miejscu ekranu, by usłyszeć dany obiekt. Przesuwaj palec po ekranie, by usłyszeć inne kontrolki lób tekst pod nim.

4.3.2. Gesty dotykowe

Ilekroć w tym podręczniku zostanie wymieniona komenda klawiatórowa NVDA, zostanie podany gest dotykowy, który jest jej odpowiednikiem. Ponirzej wyjaśnienie jak wykonywać te gesty.

stuknięcia

Stuknij szybko w ekran jednym lub wieloma palcami.

Jednokrotne stuknięcie pojedynczym palcem jest określane po prostu jako stuknięcie. Pojedyncze stuknięcie dwoma palcami jest określane jako stuknięcie dwoma palcami i tak dalej.

Jeśli to samo stuknięcie jest wykonane wielokrotnie w krótkich odstępach czasu, NVDA potraktuje je jako gest wielokrotny. Stuknięcie dwókrotne będzie podwójnym stuknięciem. Stuknięcie 3 razy będzie potrójnym stuknięciem i tak dalej. Te wielokrotne gesty również uwzględniają ilość użytych palców, więc możliwe są gesty takie jak potrójne stuknięcie dwoma palcami, pojedyncze stuknięcie czterema palcami itd.

Machnięcia

Przesuń szybko palcem po ekranie.

Zależnie od kierunku istnieją cztery możliwe machnięcia: machnięcie w lewo, machnięcie w prawo, machnięcie do góry i machnięcie w dół.

Podobnie jak ze stuknięciami - więcej niż jeden palec może być użyty przy wykonywaniu gestu. A zatem możliwe są gesty takie jak machnięcie do góry dwoma palcami, albo machnięcie w lewo czterema palcami.

4.3.3. Tryby dotyku

Poniewarz istnieje więcej komend NVDA możliwych do wprowadzenia z klawiatóry niż możliwych do wykonania gestów, NVDA oferuje rużne tryby dotyku tyczące się innych podzestawów poleceń. Są to tryb obiektowy i tekstowy. Niektóre gesty wypisane w tym dokumencie mogą zatem mieć wymienione w nawiasach tryby użycia. Np. machnięcie w górę (w trybie tekstowym) oznacza, że aby wprowadzić to polecenie, musisz najpierw aktywować tryb tekstowy, a następnie wykonać właściwy gest. Jeśli dana komenda nie posiada opisu trybu, oznacza to że działa w obu trybach.

Aby przełączać tryby dotyku, wykonaj stuknięcie trzema palcami.

4.4. Tryb pomocy

Wiele komend NVDA zostało opisanych w tym dokumencie. Najprostrzym sposobem by samodzielnie je odkrywać jest aktywacja trybu pomocy.

Aby aktywować tryb pomocy, naciśnij nvda+1. Aby go wyłączyć - ponownie naciśnij NVDA+1. W trybie pomocy, wciśnięcie kombinacji klawiszy czy wykonanie gestu dotykowego zpowoduje opisanie, co dana komenda czy gest robi. Rzeczywista komenda nie zostanie wtedy wykonana.

4.5. Menu NVDA

Menu NVDA pozwala na zmianę ustawień, dostęp do pomocy, zachowywanie bieżących ustawień lub przywracanie ustawień wcześniej zapisanych, umożliwia dostęp do dodatkowych narzędzi oraz pozwala wyjść z programu.

Gdy program NVDA jest uruchomiony, wejście do menu odbywać się może przez naciśnięcie NVDA+N, albo podwujne stuknięcie dwoma palcami na ekranie dotykowym. Możesz również wejść do menu NVDA przez kliknięcie ikonki w obszarze powiadomień. Kliknij prawym przyciskiem myszy na ikonie NVDA, albo przejdź do obszaru powiadomień naciskając klawisz Windows+B, strzałki kursora by przejść do ikony NVDA i naciśnij klawisz Aplikacje (w większości klawiatur umieszczony obok prawego klawisza Kontrol), albo użyj kombinacji klawiszy shift+klawisz funkcyjny f10. Spowoduje to rozwinięcie menu. Nawigacja w menu odbywa się za pomocą strzałek, natomiast aby aktywować wybrany element. naciśnij Enter.

4.6. Podstawowe Polecenia Klawiszowe

Działanie Skrót desktopa skrót laptopa gest dotykowy Opis
Zatrzymuje mowę Kontrol control stuknięcie dwoma palcami Natychmiast przestaje czytać
Pauza mowy Shift shift brak Natychmiast zatrzymuje mowę. Naciskając ponownie będzie mówić od momentu w którym zostało przerwane (jeśli wstrzymywanie jest obsługiwane przez syntezator)
NVDA Menu NVDA+n NVDA+N podwujne stuknięcie dwoma palcami Pojawia się menu NVDA, aby umożliwić dostęp do ustawień, narzędzi, pomocy itp
Przełącz tryb komunikacji NVDA+s NVDA+s brak Przełącza tryb mowy pomiędzy: mowa, dźwięki i bez mowy
Przełączanie trybu pomocy NVDA+1 brak Naciśnięcie dowolnego klawisza w tym trybie zostanie odczytany klawisz i opis wszelkich poleceń NVDA z nim związanych
Zakończ NVDA NVDA+q NVDA+q brak Kończy działanie NVDA
Przepuść następny klawisz NVDA+f2 NVDA+f2 brak Jednorazowo przepuszcza następny naciśnięty klawisz wprost do systemu bez przetwarzania go w NVDA. Nawet jeżeli przepuszczony klawisz posiada w NVDA swoją funkcję, nie zostanie ona wykonana.
Włącz/wyłącz tryb uśpienia dla aktywnej aplikacji nvda+shift+s NVDA+shift+z brak ustawienie trybu uśpienia dla konkretnej aplikacji sprawia, że nvda przestaje mówić w jej oknie, nie reaguje na wciskane skróty klawiszowe oraz przestaje wyświetlać tekst na monitorze brajlowskim. Może być to użyteczne w przypadku programów posiadających wbudowane funkcje odczytu interfejsu. Aby wyłączyć tryb uśpienia, w oknie takiej aplikacji należy wcisnąć skrót ponownie

4.7. odczyt informacji systemowych

działanie skrót opis
odczytaj aktualny czas nvda+f12 podaje aktualny czas na zegarze systemowym. Podwójne wciśnięcie odczyta aktualną datę.
odczytaj stan baterii nvda+shift+b podaje status baterii oraz w procentach poziom energii i pozostały czas pracy akumulatora.
odczytaj tekst w schowku nvda+c czyta tekst znajdujący się aktualnie w schowku.

5. Nawigacja z NVDA

NVDA pozwala eksplorować i nawigować w systemie na kilka sposobów, uwzględniających normalną interakcję i przeglądanie.

5.1. Obiekty

Każda aplikacja i sam system operacyjny składa się z wielu obiektów. Obiekt to pojedynczy element, taki jak fragment tekstu, przycisk, pole wyboru, suwak, lista lub pole edycji.

5.2. Nawigacja punktem uwagi

Punkt uwagi, często określany po prostu jako fokus, jest to obiekt który otrzymuje informację o klawiszach naciskanych na klawiaturze. Jeśli np. wpisujesz tekst do pola edycji - to pole edycji posiada punkt uwagi.

Najczęściej używaną metodą nawigacji wśród okien i formularzy w systemie Windows jest nawigacja przy użyciu punktu uwagi. Odbywa się ona za pomocą klawiatury - na przykład gdy naciskasz Tab by przejść od jednej kontrolki do następnej, Shift+Tab by przejść do poprzedniej kontrolki, Alt by dostać się do menu programu czy też Alt+Tab by przełączać się między działającymi aplikacjami. Za każdym razem, gdy wykonujesz te czynności, NVDA będzie informować cię o obiekcie, który aktualnie posiada punkt uwagi podając jego nazwę, typ, zawartość, stan, opis, skrót klawiaturowy i informacje o położeniu.

Przydatne skróty klawiszowe do nawigacji za pomocą punktu uwagi:

Działanie Skrót Desktopa skrót laptopa Opis
Odczytuje aktualny punkt uwagi NVDA+tab NVDA+tab Odczytuje obiekt posiadający aktualnie punkt uwagi. Dwukrotne naciśnięcie literuje informacje
Odczytuje tytuł okna NVDA+t NVDA+t Odczytuje tytuł aktualnej aplikacji lub okna. Dwukrotne naciśnięcie literuje tytuł. Trzykrotne naciśnięcie kopiuje tytuł do schowka.
Odczytuje aktywne okno NVDA+b NVDA+b Odczytuje zawartość obiektu na pierwszym planie (aktualnie aktywnego okna). Funkcja przydatna zwłaszcza w przypadku okna dialogowego lub komunikatu, którego pojawienie się nie zostało zauważone.
Odczytaj pasek statusu NVDA+end NVDA+shift+end odczytuje pasek statusu jeśli napodka na takowy, przenosi tam także obiekt nawigatora.

5.3. Nawigacja Kursorem systemowym

Gdy obiekt, który umożliwia nawigację i/lub edycję tekstu otrzymuje punkt uwagi, możesz przemieszczać się po tekście używając kursora systemowego, nazywanego także kursorem edycji.

Gdy punkt uwagi znajduje się na obiekcie, który posiada kursor systemowy, możesz używać klawiszy strzałek, page up, page down, home, end, etc. do przemieszczania się po tekście. Możesz również zmieniać tekst, jeśli kontrolka umożliwia edycję. NVDA będzie czytał, gdy przemieszczasz się po znakach słowach i liniach, będzie również ogłaszał zmiany w zaznaczeniu tekstu.

NVDA wykorzystuje następujące klawisze poleceń do nawigacji kursorem klawiatury:

Działanie Skrót Desktopa skrót laptopa Opis
Czyta wszystko NVDA+strzałka w dół NVDA+a Odczytuje od bieżącej pozycji kursora do końca tekstu, przesuwając kursor podczas czytania.
Odczytuje aktualną linię NVDA+strzałka w górę NVDA+l Odczytuje aktualną linię w miejscu kursora. Dwukrotne naciśnięcie literuje aktualną linię.
Odczytuje aktualne zaznaczenie NVDA+Shift+strzałka w górę NVDA+shift+s Odczytuje cały aktualnie zaznaczony tekst

Do poruszania się w struktórze tabel słurzą następujące klawisze poleceń:

Działanie skrót opis
przejdź do poprzedniej kolumny CTRL+ALT+strzałka w lewo przenosi kursor do poprzedniej kolumny w tej samej linii
Przejdź do następnej kolumny CTRL+ALT+strzałka w prawo przenosi kursor do następnej kolumny w tej samej linii
Przejdź do poprzedniej linii CTRL+ALT+strzałka w górę Przenosi kursor do linii poprzedniej
Przejdź do następnej linii CTRL+ALT+strzałka w dół Przenosi do następnej linii.

5.4. Nawigacja w Hierarchii Obiektów

Przez większość czasu będziesz pracować z aplikacjami używając komend przenoszących punkt uwagi i kursor systemowy. Czasem jednak możesz chcieć eksplorować aktualną aplikację lub system operacyjny bez przemieszczania punktu uwagi lub kursora. Może się też zdarzyć konieczność pracy z obiektami, do których nie można uzyskać dostępu przy użyciu klawiatury. W takich przypadkach, możesz posłużyć się nawigacją w hierarchii obiektów.

Nawigacja w hierarchii obiektów pozwala ci przemieszczać się pomiędzy pojedynczymi obiektami i uzyskiwać o nich informacje. Gdy przejdziesz do obiektu, NVDA ogłosi go podobnie jak ogłasza punkt uwagi. Aby obejrzeć tekst w układzie takim jak jest on rozmieszczony na ekranie, możesz zamiast tego użyć trybu przeglądania ekranu.

Obiekty w systemie są uporządkowane hierarchicznie. Oznacza to, że pewne obiekty zawierają inne obiekty i musisz wejść do nich, aby obejrzeć zawartość. Dla przykładu: lista zawiera elementy listy, więc musisz wejść do listy, aby uzyskać dostęp do jej elementów. Jeśli znajdujesz się na elemencie listy, przejście do poprzedniego i następnego będzie przemieszczać pomiędzy elementami tej listy. Przejście do obiektu nadrzędnego - spowoduje powrót do obiektu listy. Możesz wówczas przejść poza tę listę, aby obejrzeć inne obiekty. Podobnie: pasek narzędzi zawiera kontrolki, więc musisz wejść do tego paska, aby uzyskać dostęp do znajdujących się wewnątrz niego kontrolek.

Obiekt aktualnie przeglądany, jest nazywany obiektem nawigatora. Gdy dotrzesz do obiektu, możesz przejrzeć jego treść używając poleceń przeglądania tekstu gdy znajdujesz się w trybie przeglądania obiektu. Domyślnie obiekt nawigatora podąża za punktem uwagi, ale to zachowanie można włączać i wyłączać.

Monitor brajlowski domyślnie podąża za punktem uwagi i kursorem systemowym zamiast za obiektem nawigatora i przeglądaniem tekstu. Jeśli chcesz spowodować podążanie brajla za obiektem nawigatora lub przeglądaniem tekstu musisz ustawić powiązanie brajla z przeglądaniem.

Poniżej znajdują się skróty klawiszowe do nawigacji w hierarchii obiektów:

Działanie Skrót desktopa Skrót Laptopa gest dotykowy Opis
Odczytuje aktualny obiekt NVDA+numeryczne 5 NVDA+shift+o brak Odczytuje aktualny obiekt w hierarchii nawigacji. Dwukrotne naciśnięcie literuje informację, trzykrotne kopiuje nazwę obiektu wraz z zawartością do schowka.
Przechodzi do obiektu nadrzędnego NVDA+numeryczne 8 NVDA+shift+strzałka w górę machnięcie w górę (tryb obiektowy) Przechodzi do obiektu nadrzędnego, czyli zawierającego aktualny obiekt nawigatora.
Przechodzi do poprzedniego obiektu NVDA+numeryczne 4 NVDA+shift+strzałka w lewo machnięcie w lewo (tryb obiektowy) Przechodzi do poprzedniego obiektu znajdującego się na tym samym poziomie.
Przechodzi do następnego obiektu NVDA+numeryczne 6 NVDA+shift+strzałka w prawo machnięcie w prawo (tryb obiektowy) Przechodzi do następnego obiektu znajdującego się na tym samym poziomie.
Przechodzi do pierwszego obiektu podrzędnego NVDA+numeryczne 2 NVDA+shift+strzałka w dół machnięcie w dół (tryb obiektowy) Przechodzi do pierwszego obiektu zawieranego przez aktualny obiekt nawigatora.
Przechodzi do punktu uwagi NVDA+numeryczny Minus NVDA+backspace brak Przechodzi do obiektu, który aktualnie posiada punkt uwagi, oraz umieszcza kursor przeglądu na pozycji kursora Systemu
Aktywuje aktualny obiekt NVDA+numeryczny Enter NVDA+enter podwujne stuknięcie Aktywuje bieżący obiekt (podobnie jak kliknięcie myszą lub naciśnięcie klawisza spacji gdy ma punkt uwagi)
Przenosi punkt uwagi lub kursor na aktualną pozycję przeglądania NVDA+shift+numeryczny Minus NVDA+shift+backspace brak naciśnięty raz przenosi punkt uwagi do aktualnego obiektu nawigatora, naciśnięty dwukrotnie przenosi kursor systemowy do aktualnej pozycji kursora przeglądania
Odczytuje położenie kursora przeglądu NVDA+numeryczne Delete NVDA+delete brak Zgłasza położenie tekstu lub obiektu pod kursorem przeglądu. Może to być wyrażone albo w procentach w obrębie dokumentu, albo jako odległość od krawędzi strony, albo jako dokładna pozycja na ekranie. Dwukrotne naciśnięcie odczyta dalsze informacje.|

UWAGA: Aby skróty na klawiaturze numerycznej działały poprawnie, należy wyłączyć klawisz Num Lock.

5.5. Przegląd Tekstu w Aktualnym Obiekcie

NVDA pozwala odczytywać treść ekranu, aktualnego dokumentu lub aktualnego obiektu znakami, słowami lub liniami. Funkcja ta jest szczególnie przydatna np. w przypadku aplikacji konsolowych gdzie nie ma kursora systemowego lub kursor systemowy ma tylko ograniczone możliwości działania. Możesz też użyć jej do przeglądania długiego komunikatu w okienku powiadomienia.

Przesuwając kursor przeglądania, nie zmieniasz położenia kursora systemowego, więc możesz przeglądać tekst nie gubiąc aktualnej pozycji w edytowanym tekście. Jeśli jednak kursor systemowy zostanie przesunięty, kursor przeglądu domyślnie podąża za nim. To domyślne zachowanie można wyłączyć.

Monitor brajlowski domyślnie podąża za punktem uwagi i kursorem systemowym zamiast za obiektem nawigatora i przeglądaniem tekstu. Jeśli chcesz spowodować podążanie brajla za obiektem nawigatora lub przeglądaniem tekstu musisz ustawić powiązanie brajla z przeglądaniem.

Do przeglądania tekstu są dostępne następujące polecenia:

Działanie Skrót desktopa Skrót laptopa gest dotykowy Opis
Przenosi punkt przeglądu do pierwszej linii shift+numeryczne 7 NVDA+control+home brak Przenosi punkt przeglądu do pierwszej linii w aktualnym obiekcie
Przechodzi do poprzedniej linii w przeglądzie numeryczne 7 NVDA+strzałka w górę machnięcie w górę (tryb tekstowy) Przenosi punkt przeglądu do poprzedniej linii.
Odczytuje linię w przeglądzie numeryczne 8 NVDA+shift+kropka brak Odczytuje linię, w której jest obecnie punkt przeglądu. Dwukrotne naciśnięcie literuje ją, trzykrotne literuje fonetycznie.
Przechodzi do następnej linii w przeglądzie numeryczne 9 NVDA+strzałka w dół machnięcie w dół (tryb tekstowy) Przenosi punkt przeglądu do następnej linii.
Przechodzi do ostatniej linii w przeglądzie shift+numeryczne 9 NVDA+control+end brak Przenosi punkt przeglądu do ostatniej linii w aktualnym obiekcie.
Przechodzi do poprzedniego wyrazu w przeglądzie numeryczne 4 NVDA+control+lewo machnięcie dwoma palcami w lewo (tryb tekstowy) Przenosi punkt przeglądu do poprzedniego wyrazu w tekście.
Odczytuje aktualny wyraz w przeglądzie numeryczne 5 NVDA+control+kropka brak Odczytuje aktualny wyraz, na którym jest umieszczony punkt przeglądu. Dwukrotne naciśnięcie literuje wyraz, trzykrotne literuje fonetycznie.
Przechodzi do następnego wyrazu w przeglądzie numeryczne 6 NVDA+control+strzałka w prawo machnięcie dwoma palcami w prawo Przenosi punkt przeglądu do następnego wyrazu w tekście.
Przechodzi na początek wiersza w przeglądzie shift+numeryczne 1 NVDA+home brak Przenosi punkt przeglądu na początek aktualnej linii w tekście.
Przechodzi do poprzedniego znaku w przeglądzie numeryczne 1 NVDA+lewo machnięcie jednym palcem w lewo (tryb tekstowy) Przenosi kursor przeglądu do poprzedniego znaku aktualnej linii w tekście
Odczytuje aktualny znak w przeglądzie numeryczne 2 NVDA+kropka brak Odczytuje aktualny znak w punkcie przeglądu. Dwukrotne wciśnięcie literuje znak. Trzykrotne naciśnięcie podaje wartość kodu ASCII dziesiętnie i szesnastkowo.
Przechodzi do następnego znaku w przeglądzie numeryczne 3 NVDA+prawo machnięcie jednym palcem w prawo (tryb tekstowy) Przenosi punkt przeglądu do następnego znaku aktualnej linii.
Przechodzi na koniec linii w przeglądzie shift+numeryczne 3 NVDA+end brak Przenosi punkt przeglądu na koniec aktualnej linii.
Odczytaj wszystko z przeglądu numeryczny Plus NVDA+shift+a machnięcie trzema palcami w dół (tryb tekstowy) Odczytuje od punktu przeglądu do końca tekstu.
Kopiuj od punktu zaznaczenia NVDA+f9 nvda+f9 brak Ustawia w aktualnym punkcie przeglądu początek zaznaczenia kopiowanego tekstu.
Kopiuj do punktu zaznaczenia NVDA+f10 NVDA+f10 brak Kopiuje do schowka tekst od początku zaznaczenia do aktualnego punktu przeglądu.
Informacje o formatowaniu NVDa+f NVDA+F brak odczytuje informacje o formatowaniu tekstu pod kursorem.

UWAGA: Aby skróty na klawiaturze numerycznej działały poprawnie, należy wyłączyć klawisz Num Lock.

Aby ułatwić zapamiętanie tych poleceń w układzie klawiatury dla desktopa, zwruć uwagę, że przegląd podstawowych poleceń tekstowych zorganizowany jest w tabeli trzy kolumny na trzy linie od góry do dołu jest wiersz, słowo, znak, oraz od lewej do prawej poprzedni, aktualny i następny. Układ został przedstawiony w tabeli poniżej:

Poprzednia linia Aktualna linia Następna linia
Poprzednie słowo Aktualne słowo Następne słowo
Poprzedni znak Aktualny znak Następny znak

5.6. Tryby Przeglądania

Polecenia przeglądania tekstu pozwalają przeglądać treść wewnątrz aktualnego obiektu nawigatora, aktualnego dokumentu lub ekranu, zależnie od wybranego trybu przeglądania. Tryby przeglądania zastępują poziom przeglądu, dawniej używany w NVDA.

Poniższe komendy przełączają między trybami przeglądania:

Działanie Skrót desktopa Skrót laptopa Gest dotykowy Opis
Przełącz do następnego trybu przeglądania NVDA+numeryczne 7 NVDA+pageUp machnięcie dwoma palcami w górę przełącza do następnego dostępnego trybu przeglądania
Przełącz do poprzedniego trybu przeglądania NVDA+numeryczne 1 NVDA+pageDown machnięcie dwoma palcami w dół przełącza do poprzedniego dostępnego trybu przeglądania

5.6.1. Przeglądanie obiektu

W trybie przeglądania obiektu, możesz przeglądać tylko treść aktualnego obiektu nawigatora. Dla obiektów typu pole edycji, lub innych kontrolek tekstowych, będzie to na ogół tylko tekst danej kontrolki. Dla innych obiektów może to być nazwa i/lub wartość.

5.6.2. Przeglądanie dokumentu

Gdy obiekt nawigatora jest w dokumencie prezentowanym w trybie czytania (np. strona www) lub innym złożonym dokumencie (np. dokument Lotus Symphony), możliwe jest przejście do trybu przeglądania dokumentu. Ten tryb pozwala na przeglądanie zawartości całego dokumentu.

Po przejściu z trybu przeglądania obiektu do przeglądania dokumentu, punkt przeglądu jest umieszczony w dokumencie na pozycji obiektu nawigatora. Podczas przechodzenia po dokumencie przy użyciu poleceń przeglądania, obiekt nawigatora automatycznie podąża do aktualnego obiektu w punkcie przeglądania.

Proszę zwrócić uwagę, że NVDA będzie automatycznie przełączał się w tryb przeglądania dokumentu z trybu przeglądania obiektu, gdy przechodzimy między dokumentami udostępnianymi w trybie czytania.

5.6.3. Przeglądanie ekranu

Tryb przeglądania ekranu pozwala oglądać rozmieszczenie tekstu w oknie aplikacji analogiczne do tego jak jest on rozmieszczony wizualnie. Jest to działanie podobne do przeglądania ekranu, lub funkcjonalności myszy dostępnej w wielu innych screen readerach.

Po przejściu do trybu przeglądania ekranu, punkt przeglądu jest umieszczany na pozycji aktualnego obiektu nawigatora. Podczas przechodzenia po ekranie poleceniami przeglądu, obiekt nawigatora automatycznie podąża do obiektu znajdującego się na pozycji punktu przeglądu.

Uwaga: w niektórych nowszych aplikacjach, NVDA może nie widzieć części lub całości tekstu wyświetlanego na ekranie, co jest rezultatem zastosowania w nich nowszych technik rysowania ekranu, których obsługa przez NVDA nie jest możliwa w tym momencie.

5.7. Nawigacja Myszą

Gdy poruszasz myszą, NVDA domyślnie odczytuje tekst znajdujący się bezpośrednio pod jej wskaźnikiem. W zależności od typu okna zawierającego tekst odczytany może zostać cały paragraf lub pojedyncza linia.

Możesz także skonfigurować NVDA w taki sposób, aby oprócz odczytywania tekstu program informował również o typie obiektu lub kontrolki, nad którym aktualnie znajduje się wskaźnik myszy np listach, przyciskach itp. Może być to użyteczne dla zupełnie niewidomych użytkowników, jako że czasem sam tekst nie wystarcza.

NVDA może za pomocą dźwięków przekazywać położenie myszy na ekranie. Im wyżej na ekranie znajduje się wskaźnik, tym wyższy jest generowany dźwięk. Im dalej z lewej lub prawej strony znajduje się wskaźnik, tym bardziej z lewej lub prawej strony będzie odtwarzany dźwięk (zakładając, że użytkownik posiada stereofoniczne słuchawki lub głośniki).

Wyżej opisane opcje dotyczące nawigacji myszą nie są domyślnie włączone. Możesz skonfigurować je korzystając z okna dialogowego Ustawienia myszy dostępnego z menu Ustawienia.

Nawigacja myszą powinna odbywać się przy użyciu fizycznej myszy lub trackpada, NVDA posiada jednak kilka klawiszy związanych z myszą:

Działanie Skrót Desktopa Skrót Laptopa Opis
Lewy przycisk myszy numeryczny Slesz NVDA+lewy nawias kwadratowy ("[") Wykonuje jedno kliknięcie lewym przyciskiem myszy. Dwukrotne kliknięcie może być wykonywane przez naciśnięcie tego klawisza dwa razy w krótkich odstępach czasu
Blokuj lewy przycisk myszy shift+numeryczny Slesz NVDA+control+lewy nawias kwadratowy ("[") Wciśnięcie i zablokowanie lewego przycisku myszy. Naciśnij klawisze ponownie, aby zwolnić przycisk. Aby przeciągnąć mysz, naciśnij klawisze aby zablokować lewy przycisk a następnie przesuń mysz ręcznie, lub przy użyciu innych poleceń przemieszczania myszy|
Prawy przycisk myszy numeryczna Gwiazdka NVDA+prawy nawias kwadratowy ("]") Wykonuje jedno kliknięcie prawym przyciskiem myszy.
Blokuj prawy przycisk myszy shift+numeryczna Gwiazdka NVDA+control+prawy nawias kwadratowy ("]") Blokuje lub zwalnia prawy przycisk myszy (Metoda: przeciągnij i upuść).
Przesuń mysz do aktualnego obiektu NVDA+numeryczny Slesz NVDA+shift+m Przesuwa mysz w miejsce aktualnego obiektu i punktu przeglądu.
Przejdź do obiektu pod myszą NVDA+numeryczna Gwiazdka NVDA+shift+n Przenosi obiekt nawigatora do obiektu znajdującego się pod wskaźnikiem myszy.

6. Tryb czytania

Złożone dokumenty przeznaczone tylko do odczytywania, na przykład strony internetowe, przedstawiane są w NVDA w trybie czytania. Dotyczy to dokumentów wyświetlanych w programach Mozilla Firefox, Microsoft Internet Explorer, Google Chrome, Adobe Reader and Adobe Flash.

W trybie czytania treść dokumentu jest udostępniana w płaskiej reprezentacji, po której można się przemieszczać z użyciem klawiszy kursora tak jak w zwykłych dokumentach tekstowych. Wszystkie polecenia NVDA dotyczące punktu uwagi będą działały w tym trybie; np. czytaj wszystko, odczytaj formatowanie, komendy nawigacji wewnątrz tabel, etc. Informacja o tym, że tekst jest linkiem, nagłówkiem itd. jest automatycznie anonsowana, gdy się przemieszczasz po dokumencie.

Czasem zachodzi potrzeba interakcji z formularzami znajdującymi się w tych dokumentach. Dla przykładu, będziesz musiał to zrobić dla pól edycji i list, aby możliwe stało się wpisywanie znaków i używanie klawiszy kursora do pracy z kontrolką. Jest to możliwe dzięki trybowi formularza, w którym prawie wszystkie naciskane klawisze są przekazywane do kontrolki. Domyślnie w trybie czytania NVDA będzie automatycznie przechodzić w tryb formularza, gdy przejdziesz klawiszem Tab lub klikniesz kontrolkę, która tego wymaga. Odwrotnie - kliknięcie lub przejście Tabem do kontrolki nie wymagającej trybu formularza, spowoduje przejście do trybu czytania. Możesz również przejść do trybu formularza przy użyciu spacji lub entera, naciśniętego na kontrolce, która wymaga trybu formularza. Naciśnięcie klawisza Esc spowoduje powrót do trybu czytania. Dodatkowo możesz wymusić tryb formularza, który pozostanie wówczas aktywny do chwili ręcznego wyłączenia.

Działanie Skróty Klawiszowe Opis
Przełącz tryb czytania NVDA+spacja Przełącza pomiędzy trybem formularza i trybem czytania
Wyjście z trybu formularza escape Przełącza się na tryb czytania, jeśli wcześniej tryb formularza włączył się automatycznie
Odśwież zawartość dokumentu NVDA+f5 Odświeża aktualny dokument w trybie przeglądania. (przydatne w przypadku, gdy niektórych treści brakuje na stronie.)
Znajdź NVDA+kontrol+f Pojawia się okno dialogowe, w którym można wpisać tekst, aby przeszukać aktualny dokument
Znajdź następny NVDA+f3 Znajduje w dokumencie następne wystąpienie wyszukiwanego wcześniej tekstu
Znajdź poprzedni NVDA+shift+f3 Znajduje w dokumencie poprzednie wystąpienie wyszukiwanego wcześniej tekstu
otwórz długi opis NVDA+d otwiera nowe okno zawierające długi opis elementu, na którym się znajdujesz (jeśli dla tego elementu długi opis został zdefiniowany)

6.1. Nawigacja pojedynczymi literami

Podczas pracy w trybie czytania można używać pojedynczych liter do przechodzenia pomiędzy kolejnymi elementami określonego typu.

Naciśnięcie litery przechodzi do następnego elementu odpowiedniego typu, natomiast naciśnięcie litery z klawiszem Shift przechodzi do elementu poprzedniego.

Aby przejść na początek lub koniec elementów takich jak listy i tabele:

Działanie Skrót Opis
Przejdź na początek kontenera shift+przecinek przechodzi na początek kontenera (listy, tabeli etc.) na którym ustawiony jest kursor
Przejdź poza koniec kontenera przecinek przenosi poza koniec kontenera (listy, tabeli, etc.)na którym znajdował się kursor

6.2. Lista elementów

Lista elementów umożliwia dostęp do listy linków, nagłówków albo punktów orientacyjnych znajdujących się w dokumencie. Przyciski radiowe pozwalają przełączać się pomiędzy tymi trzema rodzajami informacji. Pole edycyjne w oknie dialogowym pozwala na filtrowanie listy ułatwiając wyszukiwanie danej pozycji na stronie. Możesz użyć przycisków znajdujących się w okienku, aby przejść do wybranego elementu, albo go aktywować.

Działanie Skrót Klawiszowy Opis
Wyświetl listę pozycji w trybie przeglądania NVDA+f7 Pojawia się lista elementów, na której znajdują się linki, nagłówki i punkty orientacyjne.|

6.3. Obiekty zagnieżdżone

Strony mogą zawierać bogate treści, korzystając z technologii takich jak Adobe Flash i Sun Java, mogą również zawierać aplikacje i okna dialogowe. Gdy napodkasz taki element w trybie czytania, NVDA odczyta odpowiednio "obiekt zagnieżdżony", "Aplikacja" albo "Dialog". naciśnij klawisz ENTER na takim obiekcie w celu interakcji z nim. Jeśli obiekt jest dostępny dla NVDA, będziesz mógł przemieszczać się w nim klawiszem Tab i pracować tak jak w innych aplikacjach. Odpowiednia komenda klawiszowa pozwala na powrót do oryginalnej strony zawierającej aktywowany wcześniej obiekt.

Działanie Skrót Klawiszowy Opis
Przechodzi do zawartości strony NVDA+kontrol+spacja Przenosi punkt uwagi z wewnątrz obiektu zagnieżdżonego do dokumentu, który zawierał ten obiekt

7. Polecenia specyficzne dla aplikacji

NVDA udostępnia polecenia dla niektórych aplikacji aby uczynić niektóre zadania łatwiejszymi lób udostępnić daną funkcjonalność.

7.1. Microsoft Word

Polecenie Klawisz Opis
Odczytaj bieżący komentarz NVDA+Alt+c Odczytuje tekst komentarza na pozycji kursora systemowego.
Ustaw nagłówki kolumny NVDA+shift+c Jednokrotne naciśnięcie informuje NVDA, że jest to pierwsza komórka nagłówkowa w wierszu zawierającym nagłówki kolumny, która powinna być automatycznie odczytywana, gdy przechodzimy między kolumnami poniżej tego wiersza. Dwukrotne naciśnięcie anuluje ustawienie.
Ustaw nagłówki wiersza NVDA+shift+r Jednokrotne naciśnięcie informuje NVDA, że jest to pierwsza komórka nagłówkowa w kolumnie zawierającej nagłówki wiersza, która powinna być automatycznie odczytywana podczas przechodzenia po wierszach za tą kolumną. Dwukrotne naciśnięcie anuluje ustawienie.

7.2. Microsoft Excel

Działanie Skrót klawiszowy Opis
Ustaw nagłówki kolumny NVDA+shift+c Jednokrotne naciśnięcie informuje NVDA, że jest to pierwsza komórka nagłówkowa w wierszu zawierającym nagłówki kolumny, która powinna być automatycznie odczytywana, gdy przechodzimy między kolumnami poniżej tego wiersza. Dwukrotne naciśnięcie anuluje ustawienie.
Ustaw nagłówki wiersza NVDA+shift+r Jednokrotne naciśnięcie informuje NVDA, że jest to pierwsza komórka nagłówkowa w kolumnie zawierającej nagłówki wiersza, która powinna być automatycznie odczytywana podczas przechodzenia po wierszach za tą kolumną. Dwukrotne naciśnięcie anuluje ustawienie.
Odczytaj bieżący komentarz NVDA+Alt+c Odczytuje tekst komentarza bieżącej komórki jeśli jest ustawiony.

7.3. Microsoft PowerPoint

Działanie Skrót klawiszowy Opis
Przełącz odczyt notatek mówcy control+shift+s W uruchomionym pokazie slajdów, komenda przełącza między notatkami mówcy, albo treścią slajdu. Przełącznik ma wpływ na to co czyta NVDA, nie zmienia treści wyświetlanych na ekranie.

7.4. foobar2000

polecenie klawisz opis
podaj pozostały czas CTRL+shift+r podaje czas pozostały do końca aktualnie odtwarzanego utworu.

Opisana komenda działa tylko dla domyślnego ustawienia formatowania linii statusu dla odtwarzacza.

7.5. Miranda IM

Działanie Skrót klawiszowy Opis
Zgłoś ostatnią wiadomość NVDA+control+1-4 Zgłasza jedną z ostatnich wiadomości, zależnie od naciśniętej cyfry; np. NVDA+control+2 odczyta przedostatnią wiadomość.

7.6. Poedit

Działanie Skrót klawiszowy Opis
odczytaj okno komentarzy Control+shift+c czyta komentarze znajdujące się w oknie komentarzy.
Odczytaj uwagi dla tłumaczy control+shift+a Zgłasza wszelkie uwagi dla tłumaczy.

8. Konfigurowanie NVDA

8.1. Menu ustawienia

Większość ustawień NVDA może być zmieniona za pomocą okien dialogowych dostępnych poprzez podmenu Ustawienia z menu NVDA. W oknach dialogowych wszystkich ustawień NVDA, naciśnij przycisk OK, aby zaakceptować zmiany, jakie zostały wprowadzone. Aby anulować zmiany, naciśnij przycisk Anuluj lub klawisz Escape. Niektóre ustawienia można zmienić również za pomocą klawiszy skrótu, które są wymienione w stosownych rozdziałach poniżej.

8.1.1. Ogólne Ustawienia (NVDA+kontrol+g)

Okno dialogowe Ustawienia Główne znajduje się w menu Ustawienia. Zawiera następujące opcje:

Język

Pole rozwijalne służące do wyboru języka komunikatów oraz interfejsu użytkownika NVDA. Dostępnych jest wiele języków, jednak domyślnie wybrana jest opcja "Domyślne". Opcja ta powoduje, że NVDA automatycznie wybiera język interfejsu systemu Windows.

Proszę zauważyć, że NVDA musi zostać zrestartowane po zmianie języka. Jeśli zmienisz język, NVDA zapyta, czy chcesz zrestartować program. Naciśnij Ok, a program uruchomi się ponownie.

Zapisz ustawienia przed wyjściem

Ta opcja, to pole wyboru. Jeśli jest zaznaczone, to NVDA automatycznie zapisze aktualne ustawienia przy wyjściu z programu.

Ostrzegaj przed zamknięciem NVDA

Jest to pole wyboru, które określa, czy przy zamykaniu programu ma się pojawić pytanie potwierdzające. Jeśli zaznaczysz to pole, każdorazowo przed zamknięciem NVDA wyświetlone zostanie okno komunikatu z pytaniem, czy chcesz zakończyć program.

Odtwarzaj dźwięk przy uruchamianiu i zamykaniu NVDA

Ta opcja jest polem wyboru, które ustawia odtwarzanie dźwięków przy uruchamianiu i zamykaniu NVDA.

Poziom logowania

Pole rozwijalne pozwalające na ustawienie poziomu logowania (ile czynności wykonanych przez użytkownika ma trafić do pliku logów). Na ogół użytkownik nie powinien zmieniać tego ustawienia, ponieważ zapisywane jest niezbyt wiele informacji. Jeśli jednak chcesz przesłać zgłoszenie błędu, ta opcja może być użyteczna.

Automatycznie uruchom NVDA po zalogowaniu się do systemu Windows

Jeśli ta opcja jest włączona, NVDA uruchomi się automatycznie zaraz po zalogowaniu się do systemu. Opcja jest dostępna tylko dla zainstalowanych kopii NVDA.

Użyj NVDA na ekranie logowania windows (wymagane są uprawnienia administratora)

Jeśli logujesz się do systemu podając nazwę użytkownika i hasło, to zaznaczenie tej opcji sprawi, że NVDA będzie uruchamiał się automatycznie na ekranie logowania do systemu. Ta opcja jest dostępna tylko dla zainstalowanych kopii NVDA.

Używaj obecnie zapisanych ustawień na ekranie logowania i innych zabezpieczonych ekranach (wymagane są uprawnienia administratora)

Naciśnięcie przycisku "Używaj zapisanych ustawień NVDA na ekranie logowania i innych zabezpieczonych ekranach" kopiuje zapisane wcześniej ustawienia użytkownika do katalogu systemowej konfiguracji NVDA, której NVDA używa na ekranie logowania do Windows, ekranie kontroli konta użytkownika (UAC), oraz innych zabezpieczonych ekranach. Aby skopiować w ten sposób wszystkie swoje ustawienia, po pierwsze zapisz aktualną konfigurację przy użyciu klawisza skrótu control+NVDA+c albo polecenia menu NVDA "Zapisz ustawienia". Ta opcja jest dostępna tylko dla zainstalowanych kopii NVDA.

Sprawdzaj automatycznie, czy jest nowa wersja

Gdy to pole wyboru jest zaznaczone, NVDA będzie automatycznie sprawdzał dostępność aktualizacji programu i poinformuje, jeżeli jakaś będzie dostępna. Możesz również sprawdzać dostępność aktualizacji ręcznie, poleceniem "Sprawdź aktualizacje" w menu Pomoc NVDA.

8.1.2. Wybór Syntezatora (NVDA+kontrol+S)

Okno dialogowe "Syntezator...", znajdujące się w menu "Ustawienia" , pozwala wybrać używany przez NVDA syntezator mowy. Po zaznaczeniu wybranego syntezatora, naciśnij przycisk "Ok" a NVDA załaduje go. Jeśli pojawi się błąd przy ładowaniu wybranego syntezatora, program NVDA powiadomi o tym wyświetlając komunikat i będzie używał syntezatora aktywnego poprzednio.

Syntezator

Ta opcja pozwala na wybór odpowiedniego syntezatora mowy, który będzie używany przez NVDA.

Listę Syntezatorów, które obsługuje NVDA zobaczysz w rozdziale Obsługiwane Syntezatory Mowy.

Jeden specjalny element, który zawsze pojawi się na tej liście, to "bez mowy", który pozwala używać NVDA całkowicie bez komunikatów głosowych. Może to być przydatne dla kogoś chcącego używać NVDA tylko z monitorem brajlowskim, albo dla widzących twórców oprogramowania, którzy chcą używać wyłącznie funkcji "Podgląd mowy".

Urządzenie wyjściowe

Ta opcja pozwala na wybór karty dźwiękowej, przez którą będzie słychać wybrany syntezator NVDA.

8.1.3. Ustawienia Głosu (NVDA+kontrol+v)

Okno dialogowe Ustawienia Głosu znajduje się w menu Ustawienia. Zawiera opcje, które pozwalają zmieniać brzmienie mowy. Szybszy alternatywny sposób regulacji parametrów mowy z dowolnego miejsca, możesz znaleźć w rozdziale Szybka zmiana ustawień syntezatora.

Okno dialogowe Ustawienia Głosu zawiera następujące opcje:

Głos

Pole rozwijalne służące do wyboru jednego z głosów dostępnych dla syntezatora aktualnie wybranego w NVDA. Za pomocą strzałek możesz przechodzić kolejno przez wszystkie głosy słuchając ich brzmienia. Strzałkami w lewo i w górę przesuwasz się w górę listy, a strzałkami w prawo i w dół przesuwasz się w dół.

Wariant

Jeśli korzystasz z dołączonego do NVDA syntezatora eSpeak, pole rozwijalne Wariant umożliwia zmianę brzmienia dla aktualnie używanego głosu. Warianty głosu Espeaka to w zasadzie różne głosy, jako że modyfikują one parametry brzmienia głosu Espeak. Niektóre warianty będą brzmieć jak mężczyzna, inne jak kobieta, a jeszcze inne - jak żaba.

Prędkość

Ta opcja pozwala na zmianę prędkości głosu. Jest to suwak służący do zmiany prędkości czytania w skali od 0 do 100, (0 oznacza tempo najwolniejsze, 100 najszybsze).

Wysokość

Ta opcja pozwala na zmianę wysokości aktualnego głosu. Jest to suwak, który zmienia wysokość głosu w skali od 0 do 100, (0 oznacza głos najniższy, 100 najwyższy).

Głośność

Jest to suwak służący do zmiany natężenia głosu w skali od 0 do 100, (0 oznacza głos najcichszy, 100 najgłośniejszy).

Modulacja

Jest to suwak służący do zmiany intonacji (unoszenia i opadania) głosu w skali od 0 do 100, (0 oznacza głos najbardziej monotonny, 100 najbardziej melodyjny). (Zmiana modulacji możliwa jest jedynie w przypadku syntezatora eSpeak.)

automatycznie zmieniaj język

To pole wyboru przełącza ustawienie automatycznej zmiany języka syntezatora w locie. Opcja ta działa tylko wówczas, gdy odpowiedni język jest zadeklarowany w kodzie dokumentu. Domyślnie pole to jest zaznaczone. Aktualnie tylko syntezator Espeak obsługuję automatyczną zmianę języka .

Automatycznie zmieniaj dialekt

To pole wyboru pozwala ustalić, czy dialekt powinien być zmieniany w trakcie czytania. Dla przykładu, jeśli czytamy dokument angielski głosem angielski amerykański, a dokument zawiera oznaczenia części tekstu jako angielski brytyjski, jeśli ta funkcja jest włączona - syntezator zmieni również sposób akcentowania. Ta opcja jest domyślnie wyłączona.

poziom interpunkcji/symboli

Skrót Klawiszowy: NVDA+p

Ustawienie pozwala wybrać liczbę znaków i symboli, które powinny być wymawiane. Jeśli ustawienie ma wartość "Wszystko", wszystkie symbole będą odczytywane. Dotyczy to wszystkich syntezatorów, nie tylko tego aktywnego w tym momencie.

Wyższy głos dla wielkich liter

To pole edycji pozwala ustawić o ile zmieni się wysokość głosu podczas czytania dużej litery. Wartość podajemy w procentach - liczba dodatnia oznacza podwyższenie wysokości, liczba ujemna - obniżenie. Wartość 0 oznacza brak zmiany wysokości.

Czytaj "duże" przed wielkimi literami

Jeśli zaznaczysz tę opcję, NVDA będzie sygnalizować wielkie litery czytając słowo "Duże", dla każdej litery wypowiadanej jako pojedynczy znak, np. podczas literowania. Ta opcja przydatna jest przy korzystaniu z syntezatora, który nie potrafi zmieniać wysokości głosu.

Dźwięk dla dużych liter

Jeśli zaznaczysz tę opcję, NVDA będzie sygnalizować pojedyncze wielkie litery za pomocą krótkiego dźwięku. Opcja ta jest przydatna dla syntezatorów, które nie potrafią zmieniać wysokości głosu przy odczytywaniu wielkich liter.

wykrywanie wymowy

Niektóre słowa zawierają tylko jeden znak, lecz wymowa rużni się w zależności od tego, czy wymawiamy daną literę jak słowo, czy jako literę samą w sobie. Przykładowo w języku angielskim litera a może być wymawiana jako litera "ej", lub jako "e", w zależności od tego, kiedy zostanie użyta. To ustawienie sprawia, że syntezatory mowy uwzględniają ten fakt. Ta funkcjonalność jest wspierana w większości syntezatorów.

Ta opcja na ogół powinna być włączona. Niektóre syntezatory pracujące w standardzie Microsoft Speech API (SAPI) nie obsługują prawidłowo tej funkcjonalności i zachowują się dziwnie, gdy jest ona włączona. Jeśli napotykasz na problemy z wymową pojedynczych znaków, spróbuj wyłączyć tę opcję.

8.1.4. Szybka Zmiana Ustawień Syntezatora

Jeśli chcesz szybko zmienić ustawienia mowy bez wchodzenia do okna dialogowego "Ustawienia głosu", istnieją klawisze poleceń, które pozwalają w każdej chwili ustawiać najczęściej zmieniane ustawienia mowy:

Działanie Skróty Klawiszowe Desktopa Skróty Klawiszowe Laptopa Opis
Do następnych ustawień głosu NVDA+kontrol+strzałka w prawo NVDA+kontrol+shift+strzałka w prawo Przechodzi do następnego parametru ustawień syntezatora, wracając do pierwszego po przejściu za ostatni.
Do poprzednich ustawień głosu NVDA+kontrol+strzałka w lewo NVDA+shift+control+strzałka w lewo Przechodzi do poprzedniego parametru ustawień syntezatora wracając do ostatniego po przejściu przed pierwszy.
Zwiększ parametr ustawień głosu NVDA+kontrol+strzałka w górę NVDA+kontrol+shift+strzałka w górę Zwiększa aktualnie wybrany parametr ustawień syntezatora np. przyśpiesza prędkość, wybiera następny głos, zwiększa głośność.
Zmniejsz parametr ustawień głosu NVDA+kontrol+strzałka w dół NVDA+kontrol+shift+strzałka w dół Zmniejsza aktualnie wybrany parametr ustawień syntezatora. Na przykład: zmniejsza szybkość, wybiera poprzedni głos, zmniejsza głośność.

8.1.5. Ustawienia Brajla

Okno "Ustawienia Brajla" wywoływane jest w menu Ustawienia.

Monitor brajlowski

Pierwsza opcja w okienku dialogowym "Ustawienia brajla" to lista rozwijana "Monitor Brajlowski". Jej zawartość jest zależna od tego, jakie sterowniki monitorów brajlowskich są zainstalowane w twoim systemie. Na liście przemieszczasz się między elementami przy użyciu klawiszy strzałek.

"Bez brajla" oznacza, że nie używasz monitora brajlowskiego.

Więcej informacji na temat obsługiwanych monitorów brajlowskich znajdziesz w rozdziale Obsługiwane Monitory Brajlowskie.

port

Ta opcja, jeśli jest dostępna, pozwala określić jaki port lub typ połączenia będzie użyty do komunikacji z monitorem brajlowskim. Jest to lista rozwijana, zawierająca elementy zależne od wybranego urządzenia.

Domyślnie NVDA używa automatycznego wykrywania portów, co oznacza, że połączenie z monitorem brajlowskim zostanie nawiązane automatycznie poprzez wyszukanie monitora wśród dostępnych w systemie urządzeń Bluetooth i USB. Dla niektórych monitorów brajlowskich, będzie możliwe dokonanie wyboru, który port ma być użyty. Najczęściej spotykane możliwości to "Automatycznie" (opisana powyżej procedura automatycznego wykrywania urządzenia), "USB", "Bluetooth" i porty szeregowe, jeśli twój monitor brajlowski obsługuje ten rodzaj transmisji.

Ta lista rozwijana nie pojawi się, jeśli twój monitor brajlowski obsługuje wyłącznie automatyczne wykrywanie portu.

Możesz zajrzeć do sekcji omawiającej twój monitor brajlowski w rozdziale Obsługiwane monitory brajlowskie aby poznać więcej szczegółów na temat wspieranych rodzajów komunikacji i dostępnych portów.

Tabela wyjścia

Następną opcją, na którą natrafisz w tym okienku dialogowym jest lista rozwijana "Tabela wyjścia". Możesz tu znaleźć tablice brajlowskie dla różnych języków, standardów i skrótów brajlowskich. Wybrana tablica będzie używana do translacji tekstu przed jego wyświetleniem na twoim monitorze brajlowskim. Między elementami tej listy przełączaj się przy użyciu klawiszy strzałek.

Tabela wprowadzania

W uzupełnieniu do poprzedniego ustawienia, następnym znajdującym się po nim jest lista rozwijana "Tabela wprowadzania". Wybrana tablica będzie używana do translacji na postać tekstu komputerowego znaków wprowadzanych na klawiaturze twojego monitora brajlowskiego. NVDA aktualnie obsługuje wprowadzanie w brajlu komputerowym, więc dostępne są jedynie 8-punktowe tablice brajlowskie. Między elementami tej listy przełączaj się przy użyciu klawiszy strzałek.

Zwróć uwagę, że ta funkcja jest przydatna tylko wówczas, gdy twój monitor brajlowski posiada klawiaturę w stylu Perkins, a funkcja wprowadzania jest obsługiwana przez sterownik monitora brajlowskiego. Jeśli wprowadzanie nie jest możliwe na monitorze posiadającym klawiaturę, będzie to zaznaczone w rozdziale Obsługiwane monitory brajlowskie.

Rozwiń słowo pod kursorem do brajla komputerowego

Ta opcja umożliwia wyświetlenie słowa pod kursorem w formie nieskróconego brajla komputerowego.

Tempo migania kursora

Ta opcja jest polem liczbowym, które pozwala zmienić częstotliwość migania kursora wyrażoną w milisekundach.

Czas wygasania komunikatów

To ustawienie jest polem liczbowym określające w sekundach, jak długo na monitorze brajlowskim są wyświetlane komunikaty programu NVDA. Wprowadzenie wartości 0, wyłącza całkowicie wyświetlanie tych komunikatów.

Brajl związany z

Skrót Klawiszowy: NVDA+kontrol+t

Ta opcja pozwala wybrać, czy monitor brajlowski będzie podążać za punktem uwagi, czy obiektem nawigatora/punktem przeglądu.

czytaj akapitami

Gdy zaznaczysz to pole, monitor brajlowski będzie wyświetlać tekst akapitami, nie liniami. Ponadto, komendy przejścia między liniami będą przenosić między akapitami. Oznacza to, że nie musisz przewijać wyświetlania na końcu każdej linii, nawet gdy na samym monitorze brajlowskim zmieści się więcej tekstu. Może być to użyteczne do płynnego czytania większych porcji tekstu. Opcja domyślnie jest wyłączona.

8.1.6. Ustawienia Klawiatury (NVDA+kontrol+k)

Okno "Ustawienia klawiatury ..." znajduje się w menu ustawień nvda. Zawiera następujące opcje:

Układ klawiatury

Pole rozwijalne pozwalające wybrać układ klawiatury dla NVDA. Obecnie dostępne są dwa układy: laptop i Desktop (komputer stacjonarny).

Użyj Capslock jako klawisza NVDA

Jeśli zaznaczysz to pole, klawisz Caps Lock będzie pełnić rolę specjalnego klawisza NVDA.

Użyj dodatkowego Insert jako klawisza NVDA

Jeśli zaznaczysz to pole, dodatkowy Insert (na większości klawiatur znajdujący się nad klawiszami strzałek, obok Home i End) będzie pełnić rolę specjalnego klawisza NVDA.

Użyj numerycznego Insert jako klawisza NVDA

Jeśli zaznaczysz to pole, Insert na klawiaturze numerycznej będzie pełnić rolę specjalnego klawisza NVDA.

Jeśli żaden klawisz nie został wybrany jako klawisz NVDA, nie będzie możliwy dostęp do niektórych funkcji programu. W związku z tym, przy zamykaniu okna dialogowego pojawi się stosowny komunikat o błędzie, jeśli wszystkie pola wyboru klawiszy NVDA są nieoznaczone i naciśnięto przycisk OK. Po zamknięciu okna z tym komunikatem, musisz wybrać przynajmniej jeden klawisz NVDA, aby prawidłowo zamknąć okno ustawień klawiatury.

Czytaj pisane znaki

Skrót Klawiszowy: NVDA+2

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie wymawiać pojedyncze znaki podczas wpisywania ich na klawiaturze.

Czytaj pisane wyrazy

Skrót Klawiszowy: NVDA+3

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie wymawiać całe wyrazy po ich wpisaniu z klawiatury.

Przerwij mowę dla wpisywanych znaków

Jeśli włączona, ta opcja spowoduje przerwanie mowy przy wpisaniu jakiegoś znaku. Opcja domyślnie włączona.

Przerwa mowy dla klawisza Enter

Jeśli włączona, ta opcja przerywa mowę za każdym razem, gdy naciśnięto klawisz Enter. Opcja domyślnie włączona.

Zezwalaj na przeglądanie w trybie czytaj wszystko

Jeśli włączona, niektóre polecenia nawigacyjne (takie jak klawisze szybkiej nawigacji w trybie czytania, albo przechodzenie po liniach i akapitach) nie przerywają odczytywania tekstu od kursora do końca dokumentu, a zamiast tego odczyt tekstu przeskakuje do nowej pozycji i jest kontynuowany.

Dźwięk dla małych liter przy włączonym Capslock

Jeśli opcja jest włączona, krótki dźwięk zostanie wygenerowany za każdym razem, gdy wciśnięto literę z shiftem przy włączonym Capslock. Na ogół wpisywanie liter z shiftem przy włączonym Capslock nie jest zamierzone i wynika z niewiedzy, że Capslock jest włączony. A zatem ostrzeżenie o tym fakcie może się okazać pomocne.

Czytaj klawisze poleceń

Skrót Klawiszowy: NVDA+4

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie wypowiadać naciskane klawisze, którym nie odpowiadają znaki pisarskie, na przykład klawisze funkcyjne lub kombinacje Kontrol+litera.

Przetwarzaj klawisze z innych aplikacji

Ta opcja pozwala kontrolować, czy naciśnięcia klawiszy generowane przez aplikacje takie jak klawiatury ekranowe i aplikacje rozpoznawania mowy, powinny być przetwarzane przez NVDA. Opcja jest domyślnie włączona, aczkolwiek niektórzy użytkownicy mogą chcieć ją wyłączyć, np. aby pisać w języku wietnamskim przy użyciu programu Unikey - pozostawienie jej wówczas włączonej powodowałoby wprowadzanie nieprawidłowych znaków.

8.1.7. Ustawienia Myszy (NVDA+kontrol+m)

Okno "Ustawienia myszy..." znajduje się w menu ustawień NVDA. Zawiera następujące opcje:

Informuj o zmianach kształtu wskaźnika

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie podawać, jaki kształt ma wskaźnik myszy za każdym razem, kiedy dojdzie do jego zmiany. Wskaźnik myszy w systemie Windows zmienia się, by przekazać dodatkowe informacje, na przykład gdy znajduje się nad edytowalnym tekstem lub gdy system jest zajęty podczas ładowania programu.

Włącz śledzenie myszy

Skrót Klawiszowy: NVDA+m

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie czytać tekst znajdujący się aktualnie pod wskaźnikiem myszy. Opcja ta pozwala na odnajdywanie informacji na ekranie poprzez poruszanie fizyczną myszą bez konieczności nawigowania po hierarchii obiektów.

Rozdzielczość tekstu

Jeśli śledzenie myszy jest włączone, ta opcja pozwala dokładnie określić ile tekstu znajdującego się aktualnie pod wskaźnikiem myszy zostanie wypowiedziane. Dostępne opcje to znak, słowo, wiersz i akapit.

Podaj typ obiektu wskazanego myszą

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie informować o rodzaju obiektu wskazywanego myszą (np. przycisk, lista, pasek przewijania).

Sygnalizuj dźwiękiem położenie myszy

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie generować dźwięki podczas poruszania myszą, ułatwiając określenie pozycji wskaźnika na ekranie.

Głośność dźwięku myszy zależy od jasności obrazu

Jeśli zaznaczysz to pole, dźwięki sygnalizujące położenie myszy będą tym głośniejsze, im jaśniejszy jest obraz znajdujący się w miejscu wskaźnika. Opcja ta ma znaczenie tylko, jeśli włączona jest funkcja "Sygnalizuj dźwiękiem położenie myszy". Funkcja domyślnie jest wyłączona.

8.1.8. Ustawienia punktu przeglądu

Okno "Ustawienia punktu przeglądu..." znajduje się w menu ustawień nvda. Zawiera następujące opcje:

Śledź punkt uwagi

Skrót Klawiszowy: NVDA+7

Gdy opcja jest włączona, kursor przeglądu zawsze zostanie umieszczony w tym samym obiekcie, w którym znajduje się punkt uwagi, gdy aktualny punkt uwagi się zmieni.

Śledź kursor systemu

Skrót Klawiszowy: NVDA+6

Gdy opcja jest włączona, kursor przeglądu zostanie automatycznie przeniesiony przy każdym ruchu na pozycję kursora systemu, gdy jego pozycja się zmieni.

Śledź wskaźnik myszy

Gdy opcja jest włączona, kursor przeglądu będzie przesuwać się do wskaźnika myszy przy każdej zmianie jego położenia.

Tryb prostego przeglądania

Gdy opcja jest włączona, NVDA będzie filtrować hierarchie obiektów, którymi można nawigować, aby wykluczyć bezużyteczne obiekty np. obiekty niewidoczne, albo używane tylko do tworzenia układu treści.

8.1.9. Ustawienia: Prezentacja Obiektów (NVDA+kontrol+o)

Okno "Prezentacja Obiektów..." znajduje się w menu ustawień nvda. Zawiera następujące opcje:

Czytaj dymki podpowiedzi

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie czytać pojawiające się dymki podpowiedzi (tooltip). Są to niewielkie wiadomości wyświetlane często po wskazaniu myszą lub przeniesieniu punktu uwagi na dane okno lub kontrolkę.

Czytaj dymki powiadomień

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie czytać informacje pojawiające się w postaci dymków w obszarze powiadomień systemu Windows. Dymki powiadomień są podobne do dymków podpowiedzi, jednak zazwyczaj są większe i sygnalizują zdarzenia systemowe, takie jak odłączenie kabla sieciowego czy brak ochrony antywirusowej, lób inne zdarzenia mające znaczenie dla bezpieczeństwa systemu.

Odczytuj klawisze skrótów

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA informując o obiektach, pozycjach menu lub kontrolkach okien dialogowych będzie wypowiadać również związany z nimi klawisz skrótu. Dla przykładu, menu plik może mieć przypisany skrót alt+p.

Odczytuj położenie obiektów

Ta opcja pozwala zmienić sposób ogłaszania pozycji obiektu po przejściu do obiektu z punktem uwagi lub obiektu nawigacji (np. 1 z 4).

odgadnij położenie obiektu, gdy nie dostępne

Gdy włączona jest opcja powiadamiania o położeniu obiektu, a z przyczyn technicznych jest ono niedostępne dla NVDA w aktualnej kontrolce, nvda może próbować je odgadnąć.

Gdy opcja powyższa jest zaznaczona, nvda może odczytywać informacje o pozycji w większej ilości obiektów, jak niektóre paski narzędziowe czy menu, lecz informacje te mogą być nieco niedokładne.

Odczytuj opisy obiektów

Odznacz to pole, jeśli nie chcesz, by program NVDA czytał opisy obiektów.

Sygnał paska postępu

Skrót Klawiszowy: NVDA+u

Ta opcja określa w jaki sposób NVDA sygnalizuje aktualizację paska postępu.

Dostępne są następujące opcje:

Sygnalizuj zmiany na paskach postępu będących w tle

Jest to opcja, która - gdy zaznaczona - sprawia, że NVDA śledzi zmiany paska postępu, nawet jeśli fizycznie pasek ten nie jest na pierwszym planie. Jeśli zminimalizujesz okno zawierające pasek postępu, albo przełączysz się do innego okna, NVDA i tak będzie informował o postępach tego paska.

Informuj o dynamicznych zmianach treści

Skrót Klawiszowy: NVDA+5

Przełącza ogłaszanie nowej treści w niektórych obiektach takich jak terminale albo okienko historii w komunikatorach.

8.1.10. Ustawienia układu wprowadzania

Okno ustawień układu wprowadzania wywoływane jest z menu Ustawienia. Ustawienia te pozwalają określić w jaki sposób NVDA kontroluje wprowadzanie znaków azjatyckich za pomocą IME lub usług tekstowych. Ponieważ metody wprowadzania bardzo się różnią dostępnymi właściwościami oraz sposobem przekazywania informacji, najprawdopodobniej będzie konieczne skonfigurowanie tych opcji indywidualnie dla każdej metody wprowadzania, aby uzyskać największą wygodę pisania.

Automatycznie zgłaszaj wszystkie dostępne znaki kandydujące

Ta opcja, domyślnie włączona, pozwala określić czy wszystkie widoczne znaki kandydujące powinny być automatycznie odczytane gdy pojawia się lista znaków kandydujących, albo jej strona się zmienia. Włączenie tej opcji dla piktograficznych metod wprowadzania, takich jak chińska nowa ChangJie albo Boshiami jest przydatne, ponieważ możesz automatycznie usłyszeć wszystkie symbole, ich numery i od razu któryś wybrać. Natomiast dla fonetycznych metod wprowadzania, takich jak chińska nowa fonetyczna, może okazać się lepsze wyłączenie tej opcji, ponieważ wszystkie symbole będą brzmieć tak samo i będziesz musiał użyć strzałek do przejścia po liście aby uzyskać więcej informacji z opisów znaków każdego kandydata.

Czytaj wybrany znak kandydujący

Ta opcja, domyślnie włączona, pozwala określić czy NVDA powinien ogłaszać wybrany znak kandydujący, gdy pojawia się lista znaków kandydujących lub zaznaczenie się zmieni. Dla metod wprowadzania, w których zaznaczenie może zostać zmienione klawiszami strzałek (takich jak chińska nowa fonetyczna) jest to konieczne, ale dla innych metod wprowadzania może okazać się wygodniejsze wpisywanie z wyłączoną tą opcją. Uwaga: nawet po wyłączeniu tej opcji, punkt przeglądu będzie wciąż umieszczany na wybranym znaku kandydującym, pozwalając użyć obiektu nawigacji / przeglądu dla ręcznego odczytania tego lub innych znaków kandydujących.

Zawsze ogłaszaj krótki opis znaku kandydującego

Ta opcja, domyślnie włączona, pozwala określić czy NVDA powinien odczytać krótki opis każdego znaku kandydującego, gdy zostanie on zaznaczony, lub będzie odczytany automatycznie po pojawieniu się listy kandydatów. Uwaga: dla ustawień regionalnych takich jak chiński, ogłaszanie dodatkowych opisów wybranego znaku kandydującego działa niezależnie od ustawienia tej opcji. Ta opcja może być użyteczna dla metod wprowadzania koreańskiego lub japońskiego.

Ogłaszaj zmiany w łańcuchu czytania

Niektóre metody wprowadzania, np. chińska nowa fonetyczna, albo nowa ChangJie posiadają łańcuch czytania (czasem znany jako ciąg prekompozycyjny). Dzięki tej opcji możesz określić, czy nowe znaki dodawane do tego łańcucha powinny być odczytywane przez NVDA. Opcja jest domyślnie włączona. Uwaga: niektóre starsze metody wprowadzania, takie jak chińska ChangJie mogą nie używać łańcucha czytania do przechowywania znaków prekompozycyjnych, a zamiast tego bezpośrednio używać łańcucha kompozycyjnego. Następna opcja omawia konfigurowanie odczytu łańcucha kompozycyjnego.

Zgłaszaj zmiany w ciągu składowym

Po tym jak dane z łańcucha czytania lub ciągu prekompozycyjnego uformowały prawidłowy symbol piktograficzny, większość metod wprowadzania umieszcza ten symbol w ciągu składowym dla tymczasowego przechowania razem z innymi utworzonymi symbolami, zanim ostatecznie trafią one do dokumentu. Ta opcja pozwala określić, czy NVDA powinien ogłaszać nowe znaki dodawane do ciągu składowego. Opcja jest domyślnie włączona.

8.1.11. Ustawienia: Tryb czytania (NVDA+kontrol+b)

Okno ustawień "Tryb czytania..." znajduje się w menu ustawień nvda.

Zawiera następujące opcje:

Maksymalna liczba znaków w linii

To pole określa maksymalną długość linii trybu czytania (w znakach).

Maksymalna liczba linii na stronie

Ustala ilość linii, które zostaną przeskoczone po wciśnięciu page up lub page down w trybie czytania.

Użyj układu ekranu

Skrót Klawiszowy: NVDA+v

Ta opcja pozwala określić, czy zawartość oglądana w trybie czytania, taka jak linki i inne pola, powinna trafiać do osobnych linii, czy też powinna zostać utrzymana w układzie zbliżonym do wizualnego rozmieszczenia elementów na ekranie.

automatycznie czytaj wszystko przy wczytywaniu strony

Ta opcja przełącza automatyczne odczytywanie strony po jej załadowaniu w trybie czytania. Domyślnie opcja jest zaznaczona.

Informuj o tabelach układu treści

Ta opcja określa jak NVDA traktuje tabele używane wyłącznie do wizualnego rozmieszczenia treści. Gdy jest włączona, NVDA będzie je traktować jak normalne tabele, zgłaszając je w oparciu o Ustawienia formatowania dokumentów i przechodząc do nich przy użyciu komend szybkiej nawigacji. Gdy opcja jest wyłączana - nie będą zgłaszane, ani wyszukiwane w szybkiej nawigacji. Zawartość tych tabel będzie jednak nadal dostępna jako tekst. Ta opcja jest domyślnie wyłączona.

Konfiguracja ogłaszania pól, takich jak linki i nagłówki

Proszę przejrzeć opcję w Ustawieniach formatowania dokumentu aby skonfigurować informacje, które są ogłaszane w trakcie nawigacji, takie jak linki, nagłówki i tabele.

Automatyczny tryb formularza przy zmianie punktu uwagi

Ta opcja pozwala na wywołanie trybu formularza z trybu czytania, gdy zmieni się punkt uwagi. Jeśli naciskając TAB znajdziesz się we formularzu, a ta opcja jest zaznaczona, nvda automatycznie przejdzie do trybu formularza. Dla przykładu: gdy na stronie internetowej naciśnięcie klawisza Tab spowoduje przejście do pola formularza, tryb formularza zostanie automatycznie włączony, jeśli ta opcja jest zaznaczona.

Automatyczny tryb formularza przy ruchach kursora

Opcja ta, gdy zaznaczona, powoduje automatyczne wejście i wyjście z trybu formularza za pomocą klawiszy strzałek. Na przykład, gdy poruszając się strzałkami po stronie internetowej natrafisz na pole edycyjne, nvda automatycznie przejdzie w tryb formularza. Gdy natomiast naciśniesz w formularzu strzałkę w dół i wyjdziesz poza kontrolkę, nvda powróci do trybu czytania.

Sygnalizuj dźwiękiem tryby przeglądania

Jeśli ta opcja jest włączona, NVDA będzie sygnalizować dźwiękiem przełączanie się między trybem czytania i trybem formularza, zamiast ogłaszać te zmiany mową.

8.1.12. Formatowanie Dokumentów (NVDA+kontrol+d)

Okno "Formatowanie Dokumentów ..." znajduje się w menu ustawień nvda.

Większość pól wyboru w tym oknie dialogowym służy do konfiguracji, jaki rodzaj formatowania chcesz usłyszeć automatycznie podczas poruszania się kursorem po dokumentach. Jeśli np. zaznaczysz pole wyboru "Odczytuj nazwy czcionek", to za każdym razem gdy kursor znajdzie się na tekście z inną czcionką, nazwa tej czcionki zostanie odczytana.

Możemy w ten sposób skonfigurować odczytywanie:

Uwzględniaj formatowanie za kursorem

Jeśli opcja jest włączona, to NVDA spróbuje wykryć wszystkie zmiany formatowania w odczytywanej linii, nawet jeśli to pogorszy wydajność NVDA.

Domyślnie NVDA wykryje formatowanie na pozycji Kursora Systemu / punktu Przeglądu, a w niektórych przypadkach może wykryć formatowanie reszty wierszy, ale tylko wtedy gdy nie będzie to powodować spadku wydajności.

Włącz tę opcję, by przeprowadzić korektę dokumentów w aplikacjach takich jak Microsoft Word, gdzie formatowanie jest bardzo ważne.

8.1.13. Słowniki wymowy

Menu słowniki wymowy (znajdujące się w menu Ustawienia) zawiera polecenia otwierające okna dialogowe, które pozwalają zarządzać sposobem w jaki NVDA wypowiada określone słowa lub frazy. Obecnie istnieją trzy rodzaje słowników mowy. Są to:

Okno dialogowe każdego słownika zawiera listę zdefiniowanych reguł wymowy. Znajdują się tam również przyciski Dodaj, Edytuj i Usuń.

Aby dodać nową regułę do słownika, naciśnij przycisk Dodaj, a następnie wypełnij pola w wyświetlonym oknie dodawania reguły, i naciśnij przycisk OK. Nową regułę zobaczysz na liście reguł. aby jednak upewnić się, że reguła została zapisana naciśnij przycisk OK, aby zamknąć okno słownika po zakończeniu edycji.

Reguły słowników mowy NVDA pozwalają zamienić jeden ciąg znaków na inny. Prosty przykład: chcemy, aby zamiast słowa "ptak", NVDA czytał słowo "żaba". Najprostszym sposobem na to jest wpisanie słowa ptak w polu wzorzec, a słowa żaba w polu Zamiana w oknie dialogowym Dodaj regułę. Można także wpisać opis reguły w polu komentarz (np. zamiana słowa ptak na żaba).

Słowniki mowy w NVDA mają jednak o wiele więcej możliwości niż tylko proste zamiany słów. Okno dodawania reguły zawiera pole wyboru "Uwzględniaj wielkość liter", a jego zaznaczenie sprawi, że NVDA będzie przy stosowaniu reguły zwracał uwagę na to, czy tekst jest wpisany dużymi, czy małymi literami. Domyślnie NVDA ignoruje różnice w wielkości liter. Drugie pole wyboru określa, czy wzorzec reguły jest wyrażeniem regularnym. Wyrażenie regularne jest to wzorzec zawierający specjalne symbole, które pozwalają na dopasowanie więcej niż jednego znaku jednocześnie, mogą to być np. cyfry, lub litery. Wyrażenia regularne nie są opisane w tym podręczniku, ale wiele podręczników na ich temat można znaleźć w internecie.

8.1.14. Wymowa znaków i symboli

To okno dialogowe pozwala określić w jaki sposób NVDA wypowiada konkretne znaki czy inne symbole. Pozwala także ustawić poziom interpunkcji, przy którym są one wypowiadane.

Aby zmienić symbol, najpierw zaznacz go na liście. Pole zamień określa w jaki sposób znak jest wypowiadany. Używając listy poziom, można regulować najniższy poziom interpunkcji, na którym dany znak będzie wypowiadany.

Aby zapisać zmiany kliknij przycisk ok, aby je odrzucić - kliknij Anuluj.

8.1.15. Zdarzenia wejścia

W tym oknie dialogowym możesz skonfigurować komendy NVDA uruchamiane przez zdarzenia wejścia (klawisze naciskane na klawiaturze, przyciski na monitorze brajlowskim, etc.).

Pokazywane są tylko polecenia, które mają zastosowanie bezpośrednio przed otwarciem tego okna. Dla przykładu, jeśli chcesz skonfigurować polecenia związane z trybem czytania, powinieneś otworzyć okno zdarzeń wejścia, gdy znajdujesz się w trybie czytania.

Drzewo w tym oknie wyświetla wszystkie dostępne polecenia NVDA podzielone na kategorie. Jakiekolwiek zdarzenia wejścia powiązane z poleceniem, są wyświetlone poniżej tego polecenia.

Aby dodać zdarzenie wejścia do polecenia, wybierz polecenie i kliknij przycisk "Dodaj". Następnie wprowadź zdarzenie wejścia, które chcesz powiązać; np. naciśnij klawisz na klawiaturze, albo przycisk na monitorze brajlowskim. Często zdarzenie wejścia może zostać zinterpretowane na wiele sposobów. Dla przykładu, jeśli nacisnąłeś klawisz, możesz wymagać, aby był on powiązany z aktualnym układem klawiatury (np. desktop lub laptop) albo stosować go dla wszystkich układów klawiatury. W takim przypadku pojawi się menu umożliwiające wybór pożądanej opcji.

Aby usunąć powiązanie zdarzenia wejścia z poleceniem, wybierz to zdarzenie i naciśnij przycisk "Usuń".

Po zakończeniu wprowadzania zmian, naciśnij przycisk OK aby je zachować, albo przycisk Anuluj, aby odrzucić.

8.2. Zapisywanie i Przywracanie Ustawień

NVDA domyślnie zapisuje ustawienia automatycznie przy wyjściu z programu. To zachowanie może zostać wyłączone w okienku "Ustawienia ogólne". Aby ręcznie zapisać ustawienia w każdej chwili, użyj polecenia "Zapisz ustawienia" w menu NVDA.

Jeśli przez pomyłkę zmienisz ustawienia programu, możesz skorzystać z opcji "Przywróć zapisane ustawienia" dostępnej z menu NVDA. Możesz również przywrócić konfigurację do ustawień fabrycznych, wybierając w menu NVDA polecenie "Zresetuj konfigurację do ustawień fabrycznych".

Przydatne są także następujące klawisze poleceń NVDA:

Działanie Skróty Klawiszowe Desktopa Skróty Klawiszowe Laptopa Opis
Zapisz ustawienia NVDA+kontrol+c NVDA+kontrol+c Zapisuje aktualne ustawienia, tak aby ich nie stracić po zamknięciu NVDA.
Przywróć zapisane ustawienia NVDA+kontrol+r NVDA+kontrol+r Naciśnięty raz, przywraca ostatnio zapisane ustawienia. Naciśnięty szybko 3-krotnie, przywraca ustawienia fabryczne

8.3. Profile konfiguracji

Czasem może być przydatne posiadanie różnych ustawień dla różnych sytuacji. Dla przykładu: możesz chcieć mieć włączone ogłaszanie wcięć podczas edycji, albo zgłaszanie atrybutów czcionek podczas poprawiania tekstu. NVDA pozwala to osiągnąć za pomocą profili konfiguracyjnych.

Profil konfiguracyjny zawiera tylko te ustawienia, które zostały zmienione podczas edycji profilu. Większość ustawień może być zmieniona w profilach konfiguracyjnych, wyłączając ustawienia znajdujące się w oknie Ustawienia ogólne, które mają zastosowanie do całego programu.

Profile konfiguracyjne mogą być aktywowane ręcznie. Mogą być również aktywowane automatycznie przez wyzwalacze, takie jak przejście do określonej aplikacji.

8.3.1. Podstawowe zarządzanie

Profilami zarządzasz wybierając polecenie "Profile konfiguracji" w menu NVDA. Możesz zrobić to również za pomocą skrótu klawiszowego:

Lista w tym oknie dialogowym, zawiera wszystkie dostępne profile. Po otwarciu okna, domyślnie wybrany jest aktualnie edytowany profil. Dla profili aktywnych wyświetlane są również dodatkowe informacje, określające, czy są ręcznie aktywowane, aktywowane przez wyzwalacze i/lub będące w trakcie edycji.

Aby zmienić nazwę lub usunąć profil, naciśnij odpowiedni przycisk w oknie dialogowym.

Naciśnij przycisk Zamknij, aby zamknąć okno.

8.3.2. Tworzenie profilu

Aby utworzyć profil, naciśnij przycisk "Nowy"..

W oknie nowego profilu, możesz określić jego nazwę. Możesz również wybrać, jak ten profil powinien być używany. Jeśli chcesz aktywować go tylko ręcznie, wybierz aktywację ręczną (ustawienie domyślne). W innym wypadku wybierz wyzwalacz, który powinien uruchamiać ten profil. Dla ułatwienia, jeśli nie wybrałeś nazwy profilu, wybór wyzwalacza automatycznie wypełni pole nazwy. Zobacz poniżej aby uzyskać więcej informacji o wyzwalaczach.

Naciśnięcie przycisku OK spowoduje utworzenie profilu i zamknięcie okna profili konfiguracji abyś mógł edytować utworzony profil.

8.3.3. Ręczna aktywacja

Możesz ręcznie aktywować profil, wybierając go na liście i naciskając przycisk Aktywuj ręcznie. Po aktywacji, inne profile będą mogły być aktywowane przez wyzwalacze, ale każde ustawienie obecne w profilu ręcznie aktywowanym będzie nadrzędne. Dla przykładu, jeśli profil został uruchomiony przez wyzwalacz dla aktualnej aplikacji i zgłaszanie linków jest włączone w tym profilu, ale wyłączone w profilu ręcznie aktywowanym, linki nie będą zgłaszane. Jeśli jednak zmieniłeś głos w profilu uruchomionym przez wyzwalacz, ale nie zmieniałeś głosu w profilu ręcznie aktywowanym, użyty będzie głos z profilu automatycznie aktywowanego przez wyzwalacz. Wszystkie dokonane zmiany zostaną zapisane w profilu ręcznie aktywowanym. Aby unieaktywnić ręcznie aktywowany profil, wybierz go w oknie profili konfiguracji i naciśnij przycisk Dezaktywuj.

8.3.4. Wyzwalacze

Naciśnięcie przycisku Wyzwalacze w oknie profili konfiguracji, pozwala zmienić profile, które powinny być aktywowane automatycznie.

Lista wyzwalaczy wyświetla dostępne wyzwalacze, które są następujące:

Aby zmienić profil, który powinien być automatycznie aktywowany przez wyzwalacz, wybierz wyzwalacz, a następnie wybierz pożądany profil na liście profili. Możesz wybrać (konfiguracja normalna) jeśli nie chcesz, aby profil był używany.

Naciśnij przycisk Zamknij, aby powrócić do profili konfiguracji.

8.3.5. Edycja profilu

Jeśli aktywowałeś ręcznie jakiś profil, każda zmiana ustawień zostanie zapisana w tym profilu. W przeciwnym wypadku, każda zmiana ustawień zostanie zapisana do profilu ostatnio aktywowanego przez wyzwalacz. Dla przykładu: jeśli masz profil konfiguracyjny skojarzony z Notatnikiem i przełączysz się do notatnika, jakiekolwiek zmienione ustawienie zostanie zapisane do profilu. Jeśli żaden profil nie jest aktywowany ręcznie ani automatycznie, wszystkie zmienione ustawienia zostaną zapisane w normalnym pliku konfiguracyjnym.

Aby edytować profil skojarzony z funkcją czytaj wszystko, musisz aktywować ręcznie ten profil.

8.3.6. Tymczasowe wyłączenie wyzwalaczy

Czasem jest przydatne czasowe wyłączenie wszystkich wyzwalaczy. Dla przykładu: możesz chcieć edytować profil aktywowany ręcznie, albo plik normalnej konfiguracji, bez wpływu na to profili aktywowanych przez wyzwalacze. Możesz to osiągnąć przez oznaczenie pola wyboru Tymczasowo wyłącz wszystkie wyzwalacze w oknie dialogowym profili konfiguracji.

8.4. Lokalizacja plików konfiguracyjnych

Wszystkie ustawienia wersji przenośnej NVDA, katalog appModules oraz niestandardowe sterowniki znajdują się w katalogu o nazwie userConfig w katalogu głównym NVDA.

Instalacyjna wersja NVDA przechowuje wszystkie ustawienia, takie jak appModules oraz niestandardowe sterowniki w specjalnym katalogu NVDA w profilu użytkownika systemu Windows. Oznacza to, że każdy użytkownik w systemie może mieć własne ustawienia NVDA. Aby dostać się do katalogu z ustawieniami wersji instalacyjnej NVDA, przejdź w menu start do programy -> NVDA -> Eksploruj katalog konfiguracyjny użytkownika.

Ustawienia NVDA stosowane na ekranie logowania i ekranie kontroli konta użytkownika, są przechowywane w katalogu systemConfig w katalogu instalacyjnym NVDA. Zwykle folder ten nie powinien być ręcznie modyfikowany. Aby zmienić konfigurację NVDA na ekranie logowania, ustaw najpierw żądaną konfigurację w NVDA po zalogowaniu do systemu, zapisz ją, a następnie kliknij przycisk "Używaj zapisanych ustawień na ekranie NVDA" w oknie dialogowym "Ustawienia ogólne" (NVDA+Control+G).

9. Dodatkowe Narzędzia

9.1. Podgląd Logu

Podgląd logów znajduje się w menu Narzędzia, i umożliwia przeglądanie zapisu wszystkich wewnętrznych zdarzeń programu, które wystąpiły od ostatniego uruchomienia NVDA.

Oprócz czytania treści, można także zapisać kopię pliku dziennika lub odświeżyć podgląd, żeby pokazać najbardziej aktualne informacje. Polecenia te są dostępne w menu Log.

9.2. Podgląd Mowy

Dla widzących twórców oprogramowania, albo osób demonstrujących działanie NVDA szerszej publiczności osób widzących, dostępne jest ruchome okno wyświetlające to, co NVDA aktualnie wypowiada.

Aby włączyć podgląd mowy, zaznacz pozycję "Podgląd Mowy" w menu w menu Narzędzia. Aby wyłączyć tą opcję usuń zaznaczenie "Podgląd Mowy" w menu .

Gdy podgląd mowy jest włączony, jego okienko stale się odświeża by pokazać aktualnie wypowiadany tekst. Gdy klikniesz lub umieścisz punkt uwagi wewnątrz podglądu, NVDA tymczasowo zatrzyma aktualizację tekstu, dzięki czemu możesz łatwo zaznaczyć lub skopiować istniejące treści.

9.3. Manager wtyczek

Manager wtyczek, dostępny poprzez polecenie "Zarządzaj dodatkami" w menu NVDA: Narzędzia, pozwala na instalację i usuwanie dodatków NVDA. Dodatki to pakiety przygotowywane przez społeczność, zawierające oprogramowanie, które może dodawać lub zmieniać funkcje NVDA, czy nawet dostarczać wsparcie dodatkowych monitorów brajlowskich lub syntezatorów mowy.

Okienko managera dodatków zawiera listę wszystkich dodatków aktualnie zainstalowanych w twojej konfiguracji NVDA. Wyświetlana jest nazwa pakietu, wersja i autor, a dalsze informacje, takie jak opis i adres strony internetowej mogą zostać wyświetlone po zaznaczeniu dodatku i kliknięciu przycisku "O dodatku" . Jeśli wybrany dodatek posiada pomoc, możesz ją przejrzeć po wciśnięciu przycisku Pomoc dodatku.

Aby przejrzeć i pobrać dostępne dodatki, naciśnij przycisk "Pobierz dodatki". Ten przycisk otwiera stronę dodatków NVDA. Jeśli NVDA jest zainstalowany w systemie, możesz otworzyć dodatek bezpośrednio w przeglądarce internetowej, aby rozpocząć opisany poniżej proces instalacji. Jeśli NVDA nie jest zainstalowany, zapisz plik pakietu dodatku, i postępuj według poniższych instrukcji.

Aby zainstalować pozyskany plik dodatku, naciśnij przycisk "Zainstaluj". Pozwoli to wskazać pakiet dodatku (plik z rozszerzeniem .nvda-addon) znajdujący się na komputerze lub w sieci lokalnej. Gdy naciśniesz przycisk "Otwórz", rozpocznie się proces instalacji.

Na początku procesu instalacji, NVDA poprosi o potwierdzenie, czy rzeczywiście chcesz zainstalować ten dodatek. Ponieważ funkcjonalność dodatku nie jest w żaden sposób ograniczana wewnątrz NVDA, co teoretycznie może umożliwiać dostęp do twoich osobistych danych lub nawet całego systemu (jeśli używana kopia NVDA jest zainstalowana w systemie), jest bardzo ważne, aby instalować dodatki pochodzące wyłącznie z zaufanych źródeł. Gdy dodatek zostanie zainstalowany, NVDA musi zostać uruchomiony ponownie, aby dodatek mógł zacząć działać. Do tego czasu dodatek na liście managera będzie miał status "instalacja".

Aby usunąć dodatek, zaznacz go na liście i naciśnij przycisk "Usuń". NVDA zapyta, czy na pewno chcesz to zrobić.. Tak jak w przypadku instalacji, NVDA musi zostać ponownie uruchomiony aby dodatek został całkowicie usunięty. Do tego czasu, na liście managera dodatków usuwany dodatek będzie miał status "usunięty".

Okno managera dodatków zawiera również przycisk "Zamknij". Jeśli zainstalowałeś lub usunąłeś jakieś dodatki, NVDA zapyta, czy chcesz zrestartować program, aby wprowadzone zmiany mogły zostać wprowadzone.

W przeszłości możliwe było rozszerzanie funkcjonalności NVDA poprzez kopiowanie pojedynczych wtyczek i sterowników do folderu konfiguracji użytkownika. O ile obecna wersja NVDA może wciąż uruchamiać takie wtyczki, nie będą się one pojawiać na liście Managera dodatków. Najlepiej byłoby usunąć takie pliki z folderu konfiguracji i zainstalować odpowiedni pakiet dodatku, jeśli jest dostępny.

9.4. Konsola Pythona

Konsola Pythona NVDA znajduje się w menu Narzędzia w NVDA. Jest narzędziem dla programistów i jest używana do debugowania, przeglądania wewnątrz NVDA lub sprawdzania hierarchii dostępności aplikacji. Więcej informacji znajduje się w podręczniku dla twórców dostępnego w sekcji Development na stronie NVDA.

9.5. przeładuj wtyczki

Po aktywacji tego polecenia wszystkie moduły aplikacji oraz wtyczki zostaną przeładowane bez potrzeby restartu nvda. Jest to użyteczne dla programistów.

10. Obsługiwane Syntezatory Mowy

Ten rozdział zawiera informacje na temat syntezatorów mowy wspieranych przez NVDA. Dla jeszcze bardziej rozszerzonej listy darmowych i komercyjnych syntezatorów, które możesz pobrać i zakupić do użytkowania z NVDA, proszę zajrzeć na stronę http://www.nvda-project.org/wiki/ExtraVoices.

10.1. eSpeak

eSpeak jest to syntezator wbudowany bezpośrednio w NVDA i nie wymaga specjalnych sterowników lub innych komponentów, które muszą być zainstalowane. NVDA uruchamiając się używa domyślnie eSpeak. Jako że syntezator ten jest wbudowany w NVDA, jest to doskonały wybór przy uruchamianiu NVDA z napędu USB na innych systemach.

Każdy głos pochodzący z eSpeaka mówi innym językiem. Ponad 43 różne języki są obsługiwane przez eSpeak.

Istnieje również wiele wariantów, które mogą być wybrane do zmiany brzmienia głosu.

10.2. Microsoft Speech API version 4 (SAPI 4)

SAPI 4 to starszy standard oprogramowania Microsoftu dla syntezatorów mowy. Wiele syntezatorów mowy, które są zgodne z tym standardem można nabyć z różnych firm lub pobrać ze stron internetowych. Podczas korzystania przez NVDA z tych syntezatorów, można zmieniać głosy w oknie dialogowym Ustawienia Głosu lub poprzez Szybką zmianę ustawień syntezatora. Dostępne są wszystkie głosy ze wszystkich zainstalowanych silników SAPI4 znalezionych w systemie.

Jeśli masz zainstalowane głosy syntezatora SAPI4, ale nie pojawiają się one na liście syntezatorów w NVDA, należy zainstalować binaria runtime SAPI 4.0, dostępne na stronie http://activex.microsoft.com/activex/controls/sapi/spchapi.exe.

10.3. Microsoft Speech API version 5 (SAPI 5)

SAPI 5 to standard Microsoftu dla oprogramowania syntezatorów mowy. Wiele syntezatorów mowy, które są zgodne z tym standardem można nabyć z różnych firm lub pobrać ze stron internetowych. W twoim systemie jest już prawdopodobnie zainstalowany co najmniej jeden głos SAPI5. Podczas korzystania przez NVDA z tego syntezatora, dostępne głosy w oknie dialogowym Ustawienia Głosu lub poprzez Szybką zmianę ustawień syntezatora zawierają wszystkie głosy ze wszystkich zainstalowanych silników SAPI5 znalezionych w systemie.

10.4. Microsoft Speech Platform

Ten standard dostarcza głosów dla wielu języków, zwykle używanych w rozwoju aplikacji korzystających z architektury serwerowej. Głosy te mogą także zostać użyte z NVDA.

Aby użyć tych głosów, musisz zainstalować dwa komponenty:

10.5. Audiologic Tts3

Jest to komercyjny syntezator mowy dla języka włoskiego. Należy mieć zainstalowany ten syntezator w systemie, aby używać go z NVDA. Aby uzyskać więcej informacji, odwiedź stronę Audiologic: www.audiologic.it.

Ten syntezator nie obsługuje Wykrywania wymowy.

10.6. Newfon

NewFon jest bezpłatnym syntezatorem Sergeya Shishmintzeva, który wspiera język rosyjski i ukraiński. Aby pobrać ten syntezator, należy przejść do sekcji pliki do pobrania na stronie rosyjskiej społeczności NVDA: http://ru.nvda-community.org/?page_id=10

Ten syntezator nie obsługuje Wykrywania wymowy.

10.7. Nuance Vocalizer dla NVDA

Nuance Vocalizer jest to komercyjny, wysokiej jakości syntezator mowy rozwijany przez firmę Nuance Communications, Inc. i przygotowany dla NVDA przez Tiflotecnia, Lda. Zawiera ponad 50 różnych głosów, które możesz zainstalować, mówiących ponad 30 językami. Wszystkie komponenty syntezatora i głosy są umieszczone w pakietach dodatków, co pozwala używać ich w przenośnych kopiach NVDA.

Możesz uzyskać więcej informacji o Nuance Vocalizer dla NVDA i dowiedzieć się jak je nabyć na stronie www.vocalizer-nvda.com. Procent ze sprzedaży tego produktu jest przekazywany dla NV Access jako dotacja na dalszy rozwój NVDA.

11. Obsługiwane Monitory Brajlowskie

Ten rozdział zawiera informacje na temat monitorów brajlowskich wspieranych przez NVDA.

11.1. Freedom Scientific Focus/PAC Mate Series

Wszystkie monitory Focus i PAC Mate firmy Freedom Scientific są obsługiwane w trybie połączeń USB i Bluetooth. Niezbędne są sterowniki brajlowskie Freedom Scientific zainstalowane w systemie. Jeśli nie zostały one jeszcze zainstalowane, to należy je pobrać ze strony: http://www.freedomscientific.com/downloads/focus-40-blue/focus-40-14-blue-downloads.asp. Na podanej stronie wymieniony jest tylko sterownik monitora Focus Blue, ale obsługuje on wszystkie monitory Freedom Scientific i Pacmate. Jeśli używasz 64-bitowego Windowsa i sterowniki zostały zainstalowane przez inny program czytający ekran, prawdopodobnie i tak będziesz musiał zainstalować sterowniki z tego linku, ponieważ pliki wymagane przez NVDA nie zostały prawdopodobnie zainstalowane przez inny program czytający ekran.

Domyślnie NVDA może wykryć i podłączyć się do tych monitorów przez USB lub bluetooth. Konfigurując monitor, możesz wymusić połączenie "USB" or "Bluetooth" aby ograniczyć używany typ połączenia. Może to być przydatne, jeśli chcesz połączyć się z monitorem Focus przez bluetooth, ale móc jednocześnie ładować urządzenie z komputera przez port USB.

Poniżej znajdują się klawisze skrótów NVDA dla tego monitora. Zajrzyj do dokumentacji monitora, aby dowiedzieć się gdzie znajdują się opisywane klawisze.

Działanie Klawisz skrótu
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz topRouting1 (pierwsza komórka na wyświetlaczu)
Przewiń wyświetlacz brajla w przód topRouting20/40/80 (ostatnia komórka na wyświetlaczu)
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz leftAdvanceBar
Przewiń wyświetlacz brajla w przód rightAdvanceBar
Przełącz "Brajl związany z..." leftGDFButton+rightGDFButton
Przełącz działanie lewego pokrętła leftWizWheelPress
Przejdź wstecz używając akcji lewego pokrętła leftWizWheelUp
Przejdź w przód używając akcji lewego pokrętła leftWizWheelDown
Przełącz akcję prawego pokrętła rightWizWheelPress
Przejdź wstecz używając akcji prawego pokrętła rightWizWheelUp
Przejdź w przód używając akcji prawego pokrętła rightWizWheelDown
Przywołaj do komórki brajla routing
Klawisz backspace punkt 7
Klawisz enter punkt 8
Klawisz shift+tab brajlowska spacja+punkt 1+punkt 2
Klawisz tab brajlowska spacja+punkt 4+punkt 5
Klawisz strzałki w górę brajlowska spacja+punkt 1
Klawisz strzałki w dół brajlowska spacja+punkt 4
Klawisz control+strzałka w lewo brajlowska spacja+punkt 2
Klawisz control+strzałka w prawo brajlowska spacja+punkt 5
klawisz strzałka w lewo brajlowska spacja+punkt 3
klawisz strzałka w prawo brajlowska spacja+punkt 6
Klawisz home brajlowska spacja+punkt 1+punkt 3
Klawisz end brajlowska spacja+punkt 4+punkt 6
Klawisz control+home brajlowska spacja+punkt 1+punkt 2+punkt 3
Klawisz control+end brajlowska spacja+punkt 4+punkt 5+punkt 6
Klawisz alt brajlowska spacja+punkt 1+punkt 3+punkt 4
Klawisz alt+tab brajlowska spacja+punkt 2+punkt 3+punkt 4+punkt 5
Klawisz escape brajlowska spacja+punkt 1+punkt 5
Klawisz windows brajlowska spacja+punkt 2+punkt 4+punkt 5+punkt 6
Klawisz spacja brajlowska spacja
Klawisz windows+d (minimalizuje wszystkie okna) brajlowska spacja+punkt 1+punkt 2+punkt 3+punkt 4+punkt 5+punkt 6
Odczytaj bieżącą linię brajlowska spacja+punkt 1+punkt 4
Menu NVDA brajlowska spacja+punkt 1+punkt 3+punkt 4+punkt 5

Dla nowszych modeli Focus posiadających klawisze rocker bar (focus 40, focus 80 i focus blue):

Działanie Klawisz skrótu
Przenieś wyświetlacz do poprzedniej linii leftRockerBarUp, rightRockerBarUp
Przenieś wyświetlacz do następnej linii leftRockerBarDown, rightRockerBarDown

Tylko dla Focus 80:

Działanie Klawisz skrótu
Przewiń wyświetlacz wstecz leftBumperBarUp, rightBumperBarUp
Przewiń wyświetlacz na przód leftBumperBarDown, rightBumperBarDown

11.2. Optelec ALVA BC640/680

Zarówno model ALVA BC640 i BC680 firmy Optelec są obsługiwane przy połączeniu przez USB i bluetooth. Nie wymagają instalacji żadnych sterowników dla prawidłowego działania. Wystarczy podłączyć monitor i skonfigurować NVDA aby z niego korzystał.

Monitory te posiadają klawiaturę brajlowską, ale same wykonują proces zamiany brajla na tekst. Ustawienia tabeli wprowadzania brajla w NVDA nie mają w związku z tym zastosowania.

Poniżej klawisze monitora, których możesz używać z nvda. Aby je odnaleźć, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

Działanie Klawisz skrótu
przewiń brajl do tyłu t1
przenieś monitor do poprzedniej linii t2
przenieś monitor do następnej linii t4
Przewiń brajl do przodu t5
Przywołaj do komórki brajla routing
Klawisz shift+tab sp1
Klawisz alt sp2
Klawisz escape sp3
Klawisz tab sp4
Klawisz strzałka w górę spUp
Klawisz strzałka w dół spDown
Klawisz strzałka w lewo spLeft
Klawisz strzałka w prawo spRight
Klawisz enter spEnter
Menu NVDA sp1+sp3
klawisz windows + d (minimalizuje wszystkie okna) sp1+sp4
Klawisz windows sp2+sp3
Klawisz alt+tab sp2+sp4

11.3. Monitory Handy Tech

NVDA obsługuje wszystkie monitory firmy Handy Tech podłączone przez USB lub bluetooth. W przypadku starszych monitorów USB, należy zainstalować sterowniki USB dla Handy Tech w systemie.

Wprowadzanie brajlem nie jest jeszcze obsługiwane.

Poniżej skróty klawiszowe dla tego monitora, które działają w nvda. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

Działanie Klawisz skrótu
przewiń brajla do tyłu left, up
przewiń brajla do przodu right, down
przenieś monitor do poprzedniej linii b4
przenieś monitor do następnej linii b5
przywołaj do komórki brajla routing
klawisz shift + tab esc
klawisz alt b2+b4+b5
klawisz escape b4+b6
klawisz tab enter
klawisz enter esc+enter
strzałka w górę left space
strzałka w dół right space
menu nvda b2+b4+b5+b6
konfiguracja handy tech b4 +b8

11.4. MDV Lilli

Monitor Lilli Braille firmy MDV jest obsługiwany przez NVDA. Nie wymaga instalacji żadnych specjalnych sterowników. Wystarczy podłączyć monitor i skonfigurować NVDA aby go używał.

Poniżej skróty klawiszowe dla tego monitora, które działają w nvda. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

Działanie Klawisz skrótu
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz LF
Przewiń wyświetlacz brajla w przód RG
Przenieś wyświetlacz brajla do poprzedniej linii UP
Przenieś wyświetlacz brajla do następnej linii DN
Przywołaj do komórki brajla route
Klawisz shift+tab SLF
Klawisz tab SRG
Klawisz alt+tab SDN
Klawisz alt+shift+tab SUP

11.5. Monitory brajlowskie Baum/Humanware/APH

Kilka monitorów firm Baum, HumanWare i APH jest obsługiwanych przez USB i bluetooth. Wśród nich:

Niektóre inne monitory produkowane przez Baum mogą również działać, ale nie zostało to przetestowane.

Aby podłączyć monitor przez USB, musisz najpierw zainstalować sterowniki USB dostarczane przez producenta. Dla APH Refreshabraille, tryb USB musi być ustawiony na tryb szeregowy (serial).

Poniżej skróty klawiszowe dla tego monitora, które działają w nvda. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

Działanie Klawisz skrótu
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz d2
Przewiń wyświetlacz brajla w przód d5
Przenieś wyświetlacz brajla do poprzedniej linii d1
Przenieś wyświetlacz brajla do następnej linii d3
Przywołaj do komórki brajla routing

Dla monitorów z joystickiem:

Działanie Klawisz skrótu
Klawisz strzałka w górę up
Klawisz strzałka w dół down
Klawisz strzałka w lewo left
Klawisz strzałka w prawo right
Klawisz enter select

11.6. hedo ProfiLine USB

Hedo ProfiLine USB produkcji hedo Reha-Technik jest obsługiwany. Musisz najpierw zainstalować sterowniki USB dostarczane przez producenta.

Poniżej skróty klawiszowe dla tego monitora, które działają w nvda. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

Działanie Klawisz skrótu
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz K1
Przewiń wyświetlacz brajla w przód K3
Przenieś wyświetlacz brajla do poprzedniej linii B2
Przenieś wyświetlacz brajla do następnej linii B5
Przywołaj do komórki brajla routing
Przełącz "Brajl związany z..." K2
Czytaj wszystko B6

11.7. hedo MobilLine USB

Hedo MobilLine USB produkcji hedo Reha-Technik jest obsługiwany. Musisz najpierw zainstalować sterownik USB dostarczany przez producenta.

Poniżej skróty klawiszowe dla tego monitora, które działają w nvda. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

Działanie Klawisz skrótu
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz K1
Przewiń wyświetlacz brajla w przód K3
Przenieś wyświetlacz brajla do poprzedniej linii B2
Przenieś wyświetlacz brajla do następnej linii B5
Przywołaj do komórki brajla routing
Przełącz "Brajl związany z..." K2
Czytaj wszystko B6

11.8. HumanWare Brailliant BI/B Series

Serie monitorów Brailliant BI i B produkcji HumanWare, włącznie z BI 32, BI 40 and B 80, są obsługiwane przy połączeniu przez USB i bluetooth. Dla połączenia przez USB, musisz najpierw zainstalować sterowniki USB dostarczane przez producenta.

Poniżej skróty klawiszowe dla tego monitora, które działają w nvda. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

Działanie Klawisz skrótu
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz left
Przewiń wyświetlacz brajla w przód right
Przenieś wyświetlacz brajla do poprzedniej linii up
Przenieś wyświetlacz brajla do następnej linii down
Przywołaj do komórki brajla routing
Przełącz "Brajl związany z..." up+down
Klawisz strzałka w górę spacja+punkt 1
Klawisz strzałka w dół spacja+punkt 4
Klawisz strzałka w lewo spacja+punkt 3
Klawisz strzałka w prawo spacja+punkt 6
NVDA Menu c1+c3+c4+c5 (komenda n)
Klawisz shift+tab spacja+punkt 1+punkt 3
Klawisz tab spacja+punkt 4+punkt 6
Klawisz alt spacja+punkt 1+punkt 3+punkt 4 (spacja+m)
Klawisz escape spacja+punkt 1+punkt 5 (spacja+e)
Klawisz enter punkt 8
Klawisz windows+d (minimalizuje wszystkie okna) c1+c4+c5 (komenda d)
Klawisz windows spacja+punkt 3+punkt 4
Klawisz alt+tab spacja+punkt 2+punkt 3+punkt 4+punkt 5 (spacja+t)
Czytaj wszystko c1+c2+c3+c4+c5+c6

11.9. HIMS Braille Sense/Braille EDGE Series

NVDA obsługuje monitory Braille Sense i Braille EDGE produkcji Hims przy połączeniu przez USB i bluetooth. Aby korzystać z połączenia USB, musisz zainstalować sterowniki USB HIMS w swoim systemie. Możesz je pobrać z Centrum zasobów HIMS: http://www.hims-inc.com/resource-center/ Na tej stronie, wybierz swoje urządzenie i pobierz sterownik z sekcji Window-eyes. Strona wymienia tylko Window-eyes, jest to jednak sterownik USB ogólnego przeznaczenia i będzie pracował również z NVDA.

Poniżej skróty klawiszowe dla tych monitorów, które działają w nvda. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

Działanie Klawisz skrótu
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz lewy klawisz przewijania w dół
Przewiń wyświetlacz brajla w przód prawy klawisz przewijania w dół
Przenieś wyświetlacz brajla do poprzedniej linii lewy klawisz przewijania w górę
Przenieś wyświetlacz brajla do następnej linii prawy klawisz przewijania w górę
Przywołaj do komórki brajla routing
Klawisz shift+tab punkt 1+punkt 2+spacja
Klawisz alt punkt 1+punkt 3+punkt 4+spacja
Klawisz escape punkt 1+punkt 5+spacja
Klawisz tab punkt 4+punkt 5+spacja
Klawisz enter punkt 8
Klawisz backspace punkt 7
Klawisz strzałka w górę punkt 1+spacja
Klawisz strzałka w dół punkt 4+spacja
capsLock punkt 1+punkt 3+punkt 6+spacja
Klawisz shift+alt+tab advance2+advance3+advance1
Klawisz alt+tab advance2+advance3
Klawisz end punkt 4+punkt 6+spacja
Klawisz Control+end punkt 4+punkt 5+punkt 6+spacja
Klawisz home punkt 1+punkt 3+spacja
Klawisz control+home punkt 1+punkt 2+punkt 3+spacja
Klawisz strzałka w lewo punkt 3+spacja
Klawisz control+shift+strzałka w lewo punkt 2+punkt 8+spacja+advance1
Klawisz control+strzałka w lewo punkt 2+spacja
Klawisz shift+alt+strzałka w lewo punkt 2+punkt 7+advance1
Klawisz alt+strzałka w lewo punkt 2+punkt 7
Klawisz strzałka w prawo punkt 6+spacja
Klawisz control+shift+strzałka w prawo punkt 5+punkt 8+spacja+advance1
Klawisz control+strzałka w prawo punkt 5+spacja
klawisz shift+alt+strzałka w prawo punkt 5+punkt 7+advance1
Klawisz alt+strzałka w prawo punkt 5+punkt 7
Klawisz pageUp punkt 1+punkt 2+punkt 6+spacja
Klawisz control+pageUp punkt 1+punkt 2+punkt 6+punkt 8+spacja
Klawisz control+shift+strzałka w górę punkt 2+punkt 3+punkt 8+spacja+advance1
Klawisz control+strzałka w górę punkt 2+punkt 3+spacja
Klawisz shift+alt+strzałka w górę punkt 2+punkt 3+punkt 7+advance1
Klawisz alt+strzałka w górę punkt 2+punkt 3+punkt 7
Klawisz shift+strzałka w górę lewy klawisz przewijania w dół + spacja
Klawisz pageDown punkt 3+punkt 4+punkt 5+spacja
Klawisz control+pagedown punkt 3+punkt 4+punkt 5+punkt 8+spacja
Klawisz control+shift+strzałka w dół punkt 5+punkt 6+punkt 8+spacja+advance1
Klawisz control+strzałka w dół punkt 5+punkt 6+spacja
Klawisz shift+alt+strzałka w dół punkt 5+punkt 6+punkt 7+advance1
Klawisz alt+strzałka w dół punkt 5+punkt 6+punkt 7
Klawisz shift+strzałka w dół prawy klawisz przewijania w dół + spacja
Klawisz delete punkt 1+punkt 3+punkt 5+spacja
Klawisz f1 punkt 1+punkt 2+punkt 5+spacja
Klawisz f3 punkt 1+punkt 2+punkt 4+punkt 8
Klawisz f4 punkt 7+advance3
Klawisz windows+b punkt 1+punkt 2+advance1
Klawisz windows+d punkt 1+punkt 4+punkt 5+advance1

11.10. HIMS SyncBraille

NVDA obsługuje monitor SyncBraille produkcji HIMS. Musisz najpierw zainstalować sterowniki USB HIMS w swoim systemie.

Poniżej skróty klawiszowe dla tego monitora, które działają w nvda. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

Działanie Klawisz skrótu
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz lewy klawisz przewijania w dół
Przewiń wyświetlacz brajla w przód prawy klawisz przewijania w dół
Przywołaj do komórki brajla routing

11.11. Monitory brajlowskie Seika

NVDA obsługuje monitory Seika wersja 3, 4 i 5 (40 znaków) oraz Seika80 (80 znaków) produkcji Nippon Telesoft. Możesz uzyskać więcej informacji o tych monitorach na stronie http://www.seika-braille.com/. Musisz najpierw zainstalować sterowniki USB dostarczane przez producenta.

Poniżej skróty klawiszowe dla tego monitora, które działają w nvda. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

Działanie Klawisz skrótu
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz left
Przewiń wyświetlacz brajla w przód right
Przenieś wyświetlacz brajla do poprzedniej linii b3
Przenieś wyświetlacz brajla do następnej linii b4
Przełącz "Brajl związany z..." b5
Czytaj wszystko b6
tab b1
shift+tab b2
alt+tab b1+b2
Menu NVDA left+right
Przywołaj do komórki brajla routing

11.12. Nowsze modele Papenmeier BRAILLEX

Obsługiwane są następujące monitory:

Jeśli zainstalowany jest BrxCom, NVDA będzie używać BrxCom. BrxCom jest to narzędzie, które pozwala używać wprowadzania brajlem niezależnie od używanego programu odczytu ekranu. Nowa wersja BrxCom pracująca z NVDA, wkrótce zostanie wydana przez Papenmeier. Możliwe jest jednak wprowadzanie brajlem na urządzeniu Trio bez BrxCom.

Większość urządzeń posiada pasek łatwego dostępu(EAB) umożliwiający intuicyjną i szybką obsługę. EAB może być przesunięty w czterech kierunkach, a każdy kierunek generalnie posiada dwa przełączniki. Seria c to jedyny wyjątek od tej reguły.

Seria c i niektóre inne monitory posiada dwie linie routingu, z których górna jest używana do ogłaszania formatowania. Naciśnięcie i przytrzymanie jednego z górnych klawiszy routingowych i naciśnięcie EAB na monitorach serii c emuluje drugi stan przełącznika. Naciśnięcie i przytrzymanie klawisza góra, dół, prawo i lewo (albo EAB) spowoduje powtórzenie powiązanej akcji.

Na ogół, następujące klawisze są dostępne na tych monitorach:

Nazwa Klawisz skrótu
l1 lewy przedni klawisz
l2 lewy tylny klawisz
r1 prawy przedni klawisz
r2 prawy tylny klawisz
up 1 stopień w górę
up2 dwa stopnie w górę
left 1 stopień w lewo
left2 2 stopnie w lewo
right 1 stopień w prawo
right2 2 stopnie w prawo
dn 1 stopień w dół
dn2 2 stopnie w dół

Poniżej znajdują się komendy Papenmeier dla NVDA:

Działanie Klawisz skrótu
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz left
Przewiń wyświetlacz brajla w przód right
Przenieś wyświetlacz brajla do poprzedniej linii up
Przenieś wyświetlacz brajla do następnej linii dn
Przywołaj do komórki brajla routing
Raportuj aktualny znak w punkcie przeglądu l1
Aktywuj aktualny obiekt nawigatora l2
Raportuj tytuł l1+up
Raportuj pasek stanu l2+down
Przejdź do obiektu nadrzędnego up2
Przejdź do pierwszego obiektu podrzędnego dn2
Przejdź do poprzedniego obiektu left2
Przejdź do następnego obiektu right2
Raportuj formatowanie tekstu górny rząd klawiszy routingowych

Model Trio posiada 4 dodatkowe klawisze, znajdujące się z przodu klawiatury brajlowskiej. Są to (w kolejności od lewej do prawej):

Aktualnie klawisz prawego kciuka nie jest używany. Obydwa wewnętrzne klawisze to spacja.

Działanie Klawisz skrótu
Klawisz backspace punkt 7
Klawisz enter punkt 8
Klawisz escape spacja+punkt 7
Klawisz strzałka w górę spacja+punkt 2
Klawisz strzałka w lewo spacja+punkt 1
Klawisz strzałka w prawo spacja+punkt 4
strzałka w dół spacja+punkt 5
Klawisz control lt+punkt 2
Klawisz alt lt+punkt 3
Klawisz control+escape spacja+punkt 1 2 3 4 5 6
Klawisz tab spacja+punkt 3 7

11.13. Starsze modele Papenmeier Braille BRAILLEX

Obsługiwane są następujące monitory:

Te monitory mogą być podłączone wyłącznie przez port szeregowy. W związku z tym, po podłączeniu monitora, należy w Ustawieniach Brajla w NVDA wybrać użyty port.

Niektóre z tych urządzeń posiadają pasek łatwego dostępu(EAB) umożliwiający intuicyjną i szybką obsługę. EAB może być przesunięty w czterech kierunkach, a każdy kierunek generalnie posiada dwa przełączniki. Naciśnięcie i przytrzymanie klawisza góra, dół, prawo i lewo (albo EAB) spowoduje powtórzenie powiązanej akcji. Starsze urządzenia nie posiadają EAB; zamiast tego używane są przednie klawisze.

Na ogół, następujące klawisze są dostępne na tych monitorach:

Nazwa Klawisz skrótu
l1 lewy przedni klawisz
l2 lewy tylny klawisz
r1 prawy przedni klawisz
r2 prawy tylny klawisz
up 1 stopień w górę
up2 dwa stopnie w górę
left 1 stopień w lewo
left2 2 stopnie w lewo
right 1 stopień w prawo
right2 2 stopnie w prawo
dn 1 stopień w dół
dn2 2 stopnie w dół

Poniżej znajdują się komendy Papenmeier dla NVDA:

Urządzenia z EAB:

Działanie Klawisz skrótu
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz left
Przewiń wyświetlacz brajla w przód right
Przenieś wyświetlacz brajla do poprzedniej linii up
Przenieś wyświetlacz brajla do następnej linii dn
Przywołaj do komórki brajla routing
Raportuj aktualny znak w punkcie przeglądu l1
Aktywuj aktualny obiekt nawigatora l2
Raportuj tytuł l1+up
Raportuj pasek stanu l2+down
Przejdź do obiektu nadrzędnego up2
Przejdź do pierwszego obiektu podrzędnego dn2
Przejdź do następnego obiektu right2
Przejdź do poprzedniego obiektu left2
Raportuj formatowanie tekstu górny rząd klawiszy routingowych

BRAILLEX Tiny:

Działanie Klawisz skrótu
Raportuj aktualny znak w punkcie przeglądu l1
Aktywuj aktualny obiekt nawigatora l2
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz left
Przewiń wyświetlacz brajla w przód right
Przenieś wyświetlacz brajla do poprzedniej linii up
Przenieś wyświetlacz brajla do następnej linii dn
Przełącz "Brajl związany z..." r2
Przejdź do obiektu nadrzędnego r1+up
Przejdź do pierwszego obiektu podrzędnego r1+dn
Przejdź do poprzedniego obiektu r1+left
Przejdź do następnego obiektu r1+right
Raportuj formatowanie tekstu reportf

BRAILLEX 2D Screen:

Działanie Klawisz skrótu
Raportuj aktualny znak w punkcie przeglądu l1
Aktywuj aktualny obiekt nawigatora l2
Przełącz "Brajl związany z..." r2
Raportuj formatowanie tekstu reportf
Przenieś wyświetlacz brajla do poprzedniej linii up
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz left
Przewiń wyświetlacz brajla w przód right
Przenieś wyświetlacz brajla do następnej linii dn
Przejdź do następnego obiektu left2
Przejdź do obiektu nadrzędnego up2
Przejdź do pierwszego obiektu podrzędnego dn2
Przejdź do poprzedniego obiektu right2

11.14. HumanWare BrailleNote

NVDA obsługuje notatniki BrailleNote produkcji Humanware używane w roli monitora brajlowskiego dla programu czytającego ekran. Następujące modele są obsługiwane:

Jeśli twoje urządzenie obsługuje więcej niż jeden typ połączenia, podłączając notatnik do NVDA, musisz ustawić port terminala brajlowskiego w opcjach terminala brajla. Więcej na ten temat można znaleźć w podręczniku urządzenia. W NVDA może okazać się konieczne wybranie portu w ustawieniach brajla. Jeśli łączysz się przez USB lub bluetooth, możesz ustawić port na "automatyczny", "USB" lub "Bluetooth", zależnie od dostępnych opcji. Jeśli łączysz się przy użyciu portu szeregowego, (lub przejściówki USB na port szeregowy) albo jeśli nie pojawia się żadna z poprzednich opcji, musisz ręcznie wybrać używany do komunikacji port na liście portów sprzętowych.

Przed podłączeniem BrailleNote Apex używając jego klienta interfejsu USB, musisz zainstalować sterowniki dostarczane przez HumanWare.

Poniżej skróty klawiszowe dla BrailleNote, które działają w nvda. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

Działanie Klawisz skrótu
Przewiń wyświetlacz brajla wstecz back
Przewiń wyświetlacz brajla w przód advance
Przenieś wyświetlacz brajla do poprzedniej linii previous
Przenieś wyświetlacz brajla do następnej linii next
Przywołaj do komórki brajla routing
Przełącz "Brajl związany z..." previous+next
Klawisz strzałka w górę spacja+punkt 1
Klawisz strzałka w dół spacja+punkt 4
Klawisz strzałka w lewo spacja+punkt 3
Klawisz strzałka w prawo spacja+punkt 6
Klawisz Page up spacja+punkt 1+punkt 3
Klawisz Page down spacja+punkt 4+punkt 6
Klawisz Home spacja+punkt 1+punkt 2
Klawisz End spacja+punkt 4+punkt 5
Klawisz Control+home spacja+punkt 1+punkt 2+punkt 3
Klawisz Control+end spacja+punkt 4+punkt 5+punkt 6
Klawisz spacja spacja
Klawisz enter spacja+punkt 8
Klawisz Backspace spacja+punkt 7
Klawisz tab spacja+punkt 2+punkt 3+punkt 4+punkt 5 (space+t)
Klawisz Shift+tab spacja+punkt 1+punkt 2+punkt 5+punkt 6
Klawisz windows spacja+punkt 2+punkt 4+punkt 5+punkt 6 (space+w)
Klawisz Alt spacja+punkt 1+punkt 3+punkt 4 (space+m)
Przełącz tryb pomocy spacja+punkt 2+punkt 3+punkt 6 (spacja+obniżone h)

11.15. BRLTTY

BRLTTY jest osobnym programem, który może być wykorzystany do wsparcia wielu monitorów Brajlowskich. Aby skorzystać z takiej możliwości, należy zainstalować BRLTTY for Windows. Należy pobrać i zainstalować najnowszy pakiet instalacyjny, który będzie się nazywać na przykład brltty-win-4.2-2.exe. Podczas konfiguracji monitora i używanych portów, należy zwrócić szczególną uwagę na wskazówki w przypadku korzystania z monitora USB i zainstalowania dostarczonych przez producenta sterowników.

Dla monitorów z klawiaturą brajlowską, BRLTTY aktualnie sam zarządza wprowadzaniem brajla. W związku z tym, ustawienie w NVDA tabeli wprowadzania nie ma zastosowania.

Poniżej wykaz poleceń brltty dla nvda. Zobacz tabele klawiszy w dokumentacji brltty by dowiedzieć się, jak poszczególne komendy programu wywołać za pomocą klawiszy poszczególnych monitorów.

Działanie komenda brltty
Przewiń brajla do tyłu fwinlt (go left one window)
Przewiń brajla do przodu fwinrt (go right one window)
Przenieś monitor do poprzedniej linii lnup (go up one line)
Przenieś monitor do następnej linii lndn (go down one line)
Przywołaj do komórki brajla route (przenieś kursor do znaku)

12. Brajlowskie skróty typu i stanu kontrolki

Aby zmieścić jak najwięcej informacji na monitorze brajlowskim, zdefiniowano poniższe skróty określające typ i stan kontrolki.

Skrót Typ kontrolki
btn przycisk
cbo lista rozwijana
chk pole wyboru
dlg dialog
edt pole edycji tekstu
gra grafika
cN kolumna tabeli o numerze n, np. c1, c2.
rN Wiersz tabeli o numerze n, np. r1, r2.
hN nagłówek poziomu N, np. h1, h2.
lnk link
lst lista
vlnk odwiedzony link
mnu menu
mnubar pasek menu
rbtn przycisk opcji
tb tabela
tv widok drzewa
lv N widok drzewa ma chierarchiczny poziom N|
----- separator

Zdefiniowano także poniższe oznaczenia stanu:

Skrót Stan kontrolki
... wyświetlane, gdy obiekt obsługuje autouzupełnianie
( ) wyświetlane, gdy obiekt (np. pole wyboru) jest niezaznaczony
(x) wyświetlane, gdy obiekt (np. pole wyboru) jest zaznaczony
(-) wyświetlane, gdy obiekt (np. pole wyboru) jest częściowo zaznaczony
- wyświetlane, gdy obiekt (np. drzewo) można zwinąć
+ wyświetlane, gdy obiekt (np. drzewo) można rozwinąć
clk wyświetlane, gdy obiekt jest klikalny
ro wyświetlane, gdy obiekt (np. pole edycji) jest tylko do odczytu
sel wyświetlane, gdy obiekt jest wybrany
submnu wyświetlane, gdy obiekt posiada wyskakujące menu (zwykle podmenu)

13. dla zaawansowanych

13.1. Zaawansowana edycja wymowy symboli

Możliwa jest edycja wymowy symboli wykraczająca poza to, co daje okno dialogowe Wymowa znaków i symboli. Przykładowo, NVDA może przepuścić znak wprost do syntezatora. Możemy w ten sposób wywołać pałzę czy zmianę modulacji. Możesz też zdefiniować własne symbole.

Aby tego dokonać, musisz wyedytować plik symboli wymowy znajdujący się w folderze konfiguracji użytkownika NVDA. Plik nazywa się symbols-xx.dic, gdzie xx jest kodem języka. Format tego pliku jest opisany w rozdziale "Symbol Pronunciation" podręcznika dla twórców NVDA , znajdującego się w sekcji Development na stronie NVDA. Nie jest możliwe dla użytkowników definiowanie skomplikowanych symboli.

14. Dodatkowe Informacje

Jeśli potrzebujesz dodatkowych informacji lub pomocy odnośnie NVDA znajdziesz ją na stronie internetowej NVDA http://www.nvaccess.org/. Tutaj można znaleźć dodatkowe dokumenty, jak również wsparcie techniczne i zasoby społecznościowe. Ta strona zawiera również informacje i materiały dotyczące rozwoju NVDA. Zachęcamy również do odwiedzenia polskiej strony społeczności użytkowników NVDA pod adresem: www.nvda.pl