فصل سوم؛ عوامل سیاسی تمدن: 1-منشأ حکومت غریزه مخالفت با اجتماع – هرج و مرج اولیه – قبیله و عشیره – پادشاه – جنگ: انسان، از روی کمال میل و رضای خاطر، یک حیوان سیاسی نیست. انجمن کردن انسان با نظایر خود، بیش از آنکه نتیجه میل و رغبت وی باشد، برخاسته از عادت و غریزه تقلید و فشار اوضاع و احوال است؛ وی آن اندازه که از تنهایی میترسد به اجتماع رغبت ندارد؛ از آن جهت با دیگران کنار میآید که تنهایی برای او خطر دارد و بسیاری از کارهاست که چون چند نفر با هم شوند بهتر صورت میپذیرد؛ ولی، از صمیم قلب، موجودی است گوشهگیر و