به نام خداوند کار آفرین
که کار آفرینان از او آفرین

جلسه اول از سری کلاس های
کار آفرینی از ایده تا اجرا با تدریس جناب آقای دکتر علیان در مجتمع ابابصیر اصفهان.
سه شنبه دهم آذر ماه یک هزار و سی صد و نود و چهار.

مطلب اصلی در کارآفرینی این نکته است که: ما که هستیم؟ چه توانایی هایی را داریم؟ چه نقطه ضعف هایی را داریم؟ و بر اساس توانمندی ها و نقطه ضعف هایمان چه کار هایی را باید انجام دهیم و چه کار هایی را نباید انجام دهیم…
بعضی اوقات ما از دیگران الگو برداری می کنیم, می گوییم مثلا دیگری این کار را انجام داد, موفق بود پس من هم انجام می دهم و موفق می شوم و بعد که آن کار را انجام دادم با شکست مواجه میشوم چرا که توانمندیهای من با آن فرد فرق داشته است, یا برعکس میگم چون فلانی وارد این کار شد و شکست خورد من هم نباید وارد آن کار شوم و این گونه ممکن هست یک فرصت بزرگ را از دست بدهم.
هر فرد برای خودش منحصر است و مفهوم این که می گوییم انسان ها فرد هستند یعنی خاص, هر فردی هوشش, حافظه اش, خلاقیت هایش, توان مندیهایش با دیگری فرق می کند و با توجه به این تفاوت ها بد ترین چیز این است که بخواهیم مثل دیگران شویم یا خودمان را با دیگران مقایسه کنیم و این مقایسه اساس همه بدی هاست.
وقتی خود را با دیگران مقایسه می کنیم یا دوچار غرور میشویم یا خود کم بینی.
و بزرگی می گوید: خدایا به من بینشی عطا کن تا خود را با دیگران مقایسه نکنم, تا به آنان که بالاتر از منند حسد نورزم و به آنان که پایین تر از منند فخر نفروشم.
برای موفقیت باید خود را با خود مقایسه کرد, وقتی فردی خود را با خود مقایسه می کند میگوید مثلا من پارسال یک نکته را نمی دانستم و امسال آموختم و خوشحال میشود, سال دیگه باید این کار رو بکنم, امید پیدا می کنه…
وقتی من خود را با دیگران مقایسه می کنم به اولین کسی که توهین کرده ام خودم هستم, پس مقایسه ممنوع, قرار نیست ما با دیگران مقایسه شویم, دیگران هرچه و هر که هستند باشند برای خودشان هستند ما کاری به دیگران نداریم, من خودم را باید در نظر بگیرم و بر اساس توانمندی هایم و نعمت هایی که خدا به من داده از اون ها استفاده کنم و شکر نعمت های خدا رو به جا بیاورم که شکر نعمت یعنی استفاده درست از نعمت…..
کفر یعنی پوشاندن, وقتی از نعمت های خداوند استفاده نمی کنیم نا شکری خدا را کرده ایم, فردی می تواند یک کتاب بنویسد, چرا ننویسد!؟ یک کسی می تواند شعر زیبایی بسراید, چرا شعر نسراید؟ فردی می تواند یک کار هنری درست کنه در بازارچه ارایه بده, چرا این کار رو انجام نده؟
گاهی اوقات یک موج های نا امیدی به سراغ ما میاد, این که برای چی این کار رو بکنم و نا امید میشیم, این نا امیدیها بد ترین سم برای انسان ها هست و گفته شده که بد ترین گناهی که فردی می تونه مرتکب بشه همین نا امیدی هست….
پس ما اول باید خود را بشناسیم و اگر خود را شناختیم می توانیم دیگران را هم بشناسیم, اگر خود را شناختم و بعد خود را باور کردم و دوست داشتم….
خود باوری یعنی اعتماد به نفس و این که خود را دوست داشته باشیم و برای خود ارزش قایل شویم یعنی عزت نفس و اعتماد به نفس و عزت به نفس, هر دو بسیار مهم هستند, اگر فردی خود را دوست نداشته باشه, برای خودش ارزش قایل نشه چطور می تونه نفر کناری خود پدرش, مادرش, خواهر برادر هاش, همسرش, فرزندش, دوستش, همکارش و … رو دوست داشته باشه….
این دوست داشتن خودمون رو جدی بگیریم …. وقتی خود مون رو دوست داشته باشیم می تونیم خودمون رو بشناسیم, توانمندی هامون رو بشناسیم و اون ها رو بروز بدیم و ازشون استفاده کنیم….
وقتی مثلا شما دوست دارید یک کتاب بنویسید, شروع کنید به نوشتن, دیگران ممکن هست شما رو باز دارند و وقتی دیگران شما رو از کار و هدفی که دارید منع می کنند دو حالت داره, یا در حالت حسادت هستند, چون خودشون اون کار رو انجام ندادند دلشون نمی خواد شما هم انجام بدید تا از اون ها بزنید جلو و یا در حالت جهالت هستند و نادانند.
اگر ما به توانمندی های خودمون ایمان داشته باشیم, حرف های دیگران هیچ تأثیری روی ما نداره, به میزانی که ما به خودمون شک داریم و به میزانی که به توانمندی هامون ایمان نداریم, به همون میزان حرف ها و نظرات منفی دیگران برای ما مهم میشه و روی ما تأثیر میذاره.
ایمان فقط ایمان به خدا نیست, ایمان به توانمندی ها هم هست, مومن کالجبل الراصخ, مؤمن مثل کوه استوار هست, ده نفر هم مسخره ش کنند براش مهم نیست, هیچ تأثیری نداره, خودش مطمئن هست و ایمان داره پس انجام میده, صد نفر میاند تشویقش می کنند چندان براش اهمیت نداره…
اصلا سیستم های تشویق و تنبیه در جهان امروز داره میره کنار, در لایه های پایین مثلا در زمان کودکی این سیستم ها جواب میده, یه بچه رو درس نمی خوند تنبیهش می کردند یا درس می خوند تشویقش می کردند ولی فردی رو که مثلا دانشگاهی هست رو که دیگه نمیاند تشویق یا تنبیهش کنند که….
هرچه قدر که انسان رشد میکنه و میاد بالا, تشویق ها و تنبیه هاش درونی میشه, انسان باید از درون خودش رو تشویق یا تنبیه کنه و قرار نیست دیگران خیلی روی ما تأثیر بذارند چون دیگران خیلی حرف ها می زنند و رد میشند و بعد هم فراموش می کنند چه گفته اند و ….

حال ما چگونه این توانمندی های خود را بشناسیم؟:
استاد کتابی نوشتند با عنوان: استعداد یابی و استعداد پروری, در این کتاب اشاره شده که چگونه استعداد هامون رو از طریق یک سری آزمون ها بشناسیم و بعد هم افسوس نخوریم که چرا استعداد هامون رو دیر شناختیم.
پیرزنی بوده که هفتاد سال مرغ و جوجه نگه میداشته و بعد بر اثر یک حادثه ای پاش میشکنه و خونه نشین میشه و نوه هاش برای اینکه حوصله ش سر نره براش کاغذ قلم و وسایل نقاشی تهیه می کنند و بعد می بینند که عجب نقاشی های زیبایی میکشه و چه استعدادی …. همین خانم در هشتاد و شش هفت سالگی گالری نقاشی میزنه و به وسیله نقاشی هاش ثروتمند میشه و بعد میگه ای کاش من توی پونزده شونزده سالگی شروع به نقاشی می کردم و …..
خیلی وقت ها ما توانمندی هامون از بین میره چون به یک سری کار های عادی بسنده می کنیم, همون کار هایی که دیگران انجام میدند, یعنی افقمون رو اوردیم پایین, هرچه قدر ظرفیت درونی ما افزایش پیدا کنه, افق هامون هم رشد می کنه, ما باید ظرفیت درونی و افق هامون رو افزایش بدیم.
آیه ای در قرآن هست که می گه “ان شکرتم لازیدنکم” در برخی از ترجمه ها در معناش نوشته اگر شکر کنید خدا نعمت هاتون رو زیاد می کنه, اما معنای عمیق ترش این هست که اگر شکر کنید خدا لازیدنکم خودتون رو زیاد می کنه یعنی ظرفیت تون زیاد میشه, هر چه قدر ظرف وجودی فراختر باشه قدرت استفاده و بهره مندی از نعمات و رحمت ها و …. رو بیشتر داره.
خداوند میگه ادعونی استجب لکم بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را ولی بعدش می گه این توکلی که می کنید همراه با تلاش باشه….
سه تا “ت” خیلی مهم هست, توکل, تلاش, توسل …
توکل هم منفی هست و هم مثبت.
توکلی که همراه با تلاش نباشه, توکل منفی هست, می گند: یکی از پیامبران بنی اسرائیل مریض شده بود و توی خونه خوابیده بود و می گفت خدا به من بیماری داده خودش هم شفا میده, وحی اومد پاشو برو دکتر! وقتی شما رفتید توی مسیر قرار گرفتید خداوند خودش شفا رو هم جاری می کنه….
یا مثلا من می گم من یه وام می خوام برای فلان کار, نمیشه بشینم توی خونه و منتظر باشم یکی زنگ در رو بزنه بیاد بگه بگیر اینم وامت, بالاخره سختی داره باید بری دنبال کار هاش تا ….
افرادی که کارآفرین های بزرگی شدند در جهان خیلی سختی ها رو متحمل شدند, اصلا اکثر آدم های بزرگ سختی کشیدند, سختی جزئی از زندگی آدم هاست.
شخصی به نام ویکتور فراکل, روان پزشک بوده و سال ها توی زندان اذیتش کردند, بعد چند سال که زندانی بود برای دوستش نامه نوشت و در اون نوشت که: خیلی دارم سختی میکشم ولی یه چیزی من رو خیلی خوشحال می کنه, مثل اینکه من برگزیده شدم, انتخاب شدم تا کار های خاصی انجام بدم….
یکی نگاهش به سختی این طور هست که در سختی چیزی هست و می تونه باعث رشدش بشه و یکی می گه که نه این فقط سختی هست و هیچ چیزی نداره….
جالب هست که همین آقای فرانکل بعدها پایه گذار یک مکتبی شد, همین سختی های زندان بهش ایده داد و بعد از آزادی از زندان مکتبی رو پایه گذاری کرد به نام مکتب معنا درمانی, میگه باید معنای زندگیت رو بشناسی, زندگیت باید یه معنایی داشته باشه, همین آقای فرانکل توی زندان چند نفر رو از مرگ نجات داد, یکی می خواست خودکشی کنه باهاش صحبت کرد گفت مگه تو نمی خواستی فرزند کوچیکت رو ببینی؟ میگه چرا و بهش میگه پس به عشق دیدن فرزندت صبر کن, به فرد دیگری می گه مگه شما نمی خواستی فلان کتاب رو که نیمه خونده بودی تموم کنی؟ میگه چرا و بهش میگه پس به عشق همون صبر کن…و و خیلی ها رو از مرگ نجات میده….
جالب هست ایشون میگه این مکتبی که پایه گذاری کردم به خاطر همون زندانی بود که رفتم, اگه زندانی نشده بودم یه فرد عادی, یه روان پزشک عادی میشدم, سال ها رفتم زندان تا جرقه هایی در من زده بشه…
مثال دیگه اینکه فردی به جهت شغل همسرش مجبور شد مدتی در بین سرخ پوست ها زندگی کنه, میگفت اوایل بدم میومد, متنفر بودم, میگفتم این دیگه چه وضعی هست, میگه پدرم یه نامه برام نوشت و گفت که: دو نفر از بین میله های زندان به یه بیابونی نگاه می کردند, یکیشون شن های بیابون رو نگاه می کرده و یکی شون هم آسمون پر ستاره رو میدیده, تو می خوای از کدومشون باشی؟ و گفت: تصمیم گرفتم برم وسط سرخ پوست ها و دوستشون داشته باشم بالاخره اونها هم آدمند دیگه و میگه بعد که رفتم بینشون دیدم چه انسانهای خوبی هستند و باهاشون دوست شدم, میومدند من رو جاهایی می بردند که بسیار دیدنی و خاص بود و حتی یک سری وسایل خاص و عتیقه شون رو که با قیمت های گزاف به گردش گرها نمیفروختند به من هدیه میدادند و میگه بهترین خاطرات زندگیم همون خاطراتی هست که در میان سرخ پوست ها داشتم….
این هست که ما انسان ها گاهی اوقات باید نگاهمون رو تغییر بدیم, اگر سختی هایی هم هست یک فلسفه ای پشت این سختی ها هست, این خیلی مهم هست….
ما خیلی وقت ها باید صبر داشته باشیم, ما گاهی وقت ها نهایتا تحمل می کنیم, و فرق هست میان صبر و تحمل, در تحمل فرد از درون نا خوشنود هست و یعنی حمل کردن, میگه چون میگذرد حرفی نیست و میگه بالاخره میگذره و تموم میشه.
اما وادی صبر, صبر اونی هست که شما میدونی یه حکمتی پشت قضیه هست, هر سختیی که هست یک حکمتی داره و میپذیریم و غر و لند نمی کنیم و صبر می کنیم… و در قرآن خدا به صابرین بشارت داده….
و البته مقام رضا از صبر هم بالا تر هست, محی الدین عربی در تعریف رضا میگه رضا یعنی لذت بردن در عین بلا …. حضرت زینب “س” بعد از حادثه عاشورا گفت “ما رعا الا جمیلا” هرچه دیدم عین زیبایی بود ….
ما هر آنچه را که می بینیم اگر دیدمون رو نسبت بهش تغییر بدیم, اصلا دنیا دنیای دیگریست, مثلا ما اکثرا از مرگ میترسیم ولی اگر مرگ رو بشناسیم دیگه ازش نمیترسیم, مردم چیزی رو که نمیشناسند باهاش دشمنی می کنند, کسانی که مرگ رو میشناختند خیلی قشنگ راجع بهش صحبت می کنند:
گر مرگ رسد چرا حراسم
کان راه به توست میشناسم
و ز خوردگهی به خواب گاهی
وانجا به سرای بزم شاهی….
و در نهایت اگر ما بخواهیم کارآفرینی کنیم باید خلاق باشیم و اگر بخواهیم خلاقیت خوبی داشته باشیم, خلاقیتی که به کار آفرینی منجر میشه باید نهاد پاکتری داشته باشیم, کودکان خلاقترند چون وجود و ذات پاکتری دارند, پس باید از گناه دوری و نکات و صفات منفی رو از خودمون دور کنیم.
سه گناه اصلی یا رضیله اخلاقی که پایه و اساس همه گناهان و بدیها هست: کبر-غرور, حرص-طمع و حسد هست.
در مرحله بعد باید صفات نیکو رو در خودمون ایجاد کنیم مثل خالق بودن و آفرینش رو ….و نهایتا می تونیم از اونچه که هستیم لذت ببریم و شیرینی ش رو بچشیم ….

کار آفرین کسی هست که باید به کارش آفرین گفت, بعضی ها فکر می کنند کار آفرین کسی هست که کار می آفریند, نه اون اشتغال زا هست, کار آفرین کسیست که باید به کارش آفرین گفت, کسی که یه شاخه گل هم درست کنه و قشنگ باشه و قابل تحسین, کارآفرین هست, کار آفرین کسی هست که کارش آفرینش هست, مدام می آفرینه, از عادت کردن بدش میاد, مدام ذهنش در فوران باشه و بجوشه, این میشه یه کار آفرین واقعی, و این کسی هست که خدا وند هم بهش آفرین میگه:
به نام خداوند کار آفرین
که کار آفرینان از او آفرین…..

و این که چگونه خود مون رو بشناسیم,نقطه ضعف هامون و توان مندی هامون رو شناسایی کنیم, چگونه برای خودمون برنامه ای داشته باشیم و برنامه توسعه فردی خودمون رو تنظیم کنیم رو ان شا الله در جلسات دیگه بهش می پردازیم.
در ضمن استاد کتابی هم نوشتند با عنوان: قله قاف من کجاست “که در جریان گویا شدن هست” و به طور کلی در این مباحث ما به دنبال این هستیم و این هدف رو دنبال می کنیم که بفهمیم کجا هستم و چه کسی هستم؟ کجا میخوام برم و چگونه برم؟ موفقیت یعنی همین.