مقدمه

حدود 8 ماه پیش بود که خبر ورود شرکت مایکروسافت به عرصه نرم‌افزارهای مرتبط با حوزه او سی آر یا همان تشخیص نوری حروف و تبدیل تصویر به متن در قالب برنامه Seeing Eye سر و صدای زیادی به پا کرد. حالا احتمال عرضه این نرم‌افزار برای سیستم‌عامل اندروید هم به گوش می‌رسد و اگر تمایل دارید به تحقق این رؤیا کمک کنید، به این پست سری بزنید.
اما ظاهراً مایکروسافت دستبردار نیست و این بار عزمش را برای تغییر الگوی تعامل کاربران نابینا با نرم‌افزارهای مکان‌یاب جزم کرده است. اگر بخت با مایکروسافت یار باشد، شاید نرم‌افزار رایگان Soundscape هم بتواند همانند Seeing AI به شهرتی مثال‌زدنی دست یابد. لازم به ذکر است این نرم‌افزار در مرحله نخست فقط برای تلفن‌های همراه هوشمند آیفون در دسترس است.

با Soundscape آشنا شویم

مایکروسافت برای معرفی این نرم‌افزار در فروشگاه برنامه‌های سیستم‌عامل آی او اس می‌گوید:

مایکروسافت Soundscape از فناوری صوتی سه‌بعدی برای تقویت آگاهی شما از آنچه پیرامونتان است استفاده می‌کند و از این طریق به شما کمک می‌کند حرکت کنید و به ارزیابی محیط اطرافتان بپردازید.
Soundscape نشانه‌ها و برچسب‌های صوتی را در قالب سه‌بعدی به گونه‌ای عرضه می‌کند که به نظر می‌رسد آن‌ها از محل‌های مورد علاقه شما، بوستان‌ها، جاده‌ها و سایر اماکن در پیرامونتان به سمت شما می‌آیند.
برای کار با این نرم‌افزار به یک هدفون استریو )مانند هدست‌های انتقال صوت با فناوری استخوان‌رسانایی، ایرپاد اپل، و هدفون‌های بازِ درون‌گوش و امتحان پس‌داده) که بتوانید از آن در محیط‌های روباز استفاده کنید نیاز دارید.
Soundscape به گونه‌ای طراحی شده است که بتواند در پشت صحنه فعالیت کند و اطلاعات مرتبط با آگاهی محیطی را به آسانی در اختیارتان قرار دهد. پس به راحتی از آن در کنار سایر نرم‌افزارها مانند برنامه‌های پادکست، کتاب صوتی، ای‌میل و حتی سامانه‌های ناوبری ماهواره‌ای استفاده کنید.
امکانات کلیدی:
– زمانی که راه می‌روید، Soundscape به طور خودکار نام نقاط پرطرفدار، جاده‌ها و تقاطع‌هایی را که از آن‌ها عبور می‌کنید برایتان می‌خواند. می‌توان این اعلام‌ها را تنظیم و آن‌ها را فعال یا غیرفعال کرد.

– امکان ایجاد یک برچسب صوتی بر روی یک محل مورد علاقه وجود دارد که می‌توانید آن را در زمان حرکت بشنوید.
– می‌توانید یک برچسب صوتی را برای مکانی که قصد دارید آن را تحت نظر بگیرید (برای نمونه مقصدتان، مکانی که مایلید به آن بازگردید و یا محلی که با آن آشنا هستید) ایجاد کنید.
– گزینه “محل من” (My location) مکان فعلی شما و جهتی که در مقابلتان است را توصیف می‌کند.
– گزینه “اطراف من” (Around me) نقاط جالب پیرامون شما را در هر 4 جهت اصلی توصیف و از این طریق به جهتیابی کمک می‌کند. این گزینه را هنگام پیاده شدن از اتوبوس یا ترک یک ایستگاه قطار امتحان کنید.
– گزینه “مقابل من” (Ahead of me) نقاط جالب پیش روی شما را (مثلاً در هنگام حرکت در یک خیابان) توصیف می‌کند.

آنچه باید برای استفاده بهینه از Soundscape بدانیم

در چند ساعت گذشته این فرصت را به شکلی جسته‌گریخته در اختیار داشتم تا از این نرم‌افزار استفاده کنم. پس آنچه در زیر می‌خوانید، بیانگر تجربه شخصی نویسنده است.

همچنان که در بخش توضیح نرم‌افزار به آن اشاره شد، برای استفاده بهینه از Soundscape و به‌خصوص امکانات سه‌بعدی آن باید از یک هدفون استریو استفاده کنید؛ اما هدفونی به اصطلاح “باز” که صدای محیط اطراف را برای شما فیلتر یا مسدود نکند. هدفون‌های به اصطلاح “بسته” با مسدود کردن صدای محیط می‌توانند خطراتی جبران‌ناپذیر را برای افراد نابینا ایجاد کنند. به همین دلیل، توصیه می‌شود برای کار با Soundscape از هدفون‌های باز مانند ایرپاد شرکت اپل استفاده شود. همچنین حالا هدفون‌هایی در بازار یافت می‌شود که به کاربران امکان می‌دهند به کمک میکروفن‌های تعبیه‌شده بر روی بدنه هدفون، صدای پیرامونشان را هم بشنوند. این هدفون‌های بی‌سیم یا بلوتوث که Bragi Dash Pro مشهورترین نمونه از آن‌هاست و حالا باید به مدد افزایش ارزش دلار در بازار ایران برای خریدش حدود 2 میلیون تومان ناقابل هزینه کنید، بهترین گزینه برای Soundscape محسوب می‌شوند. البته گزینه‌های ارزانتری از این دست هدفون‌ها هم در بازار موجود است.

اگر بخواهید در ایران از این نرم‌افزار استفاده کنید، بهتر است گزینه اعلام فواصل را به “Metric” تغییر دهید تا از شر اصطلاح عجیب “Yard” که برای ما چندان ملموس نیست خلاص شوید!

یکی دیگر از مشکلات کار با این نرم‌افزار در ایران، نوشته شدن تعداد زیادی از اسامی اماکن و خیابان‌ها به زبان فارسی است که Soundscape را برای خواندن آن‌ها به دردسر می‌اندازد. باز هم همان کابوس قدیمی و آزاردهنده نبود پشتیبانی از موتور صوتی فارسی در سیستم‌عامل آی او اس اپل! البته لهجه انگلیسی، جنسیت و سرعت صدای مورد استفاده در Soundscape قابل تنظیم است؛ اما این صدا‌ها بخشی از خودِ نرم‌افزار هستند و نمی‌توانید از صدا‌های آی او اس برای کار با برنامه استفاده کنید. مایکروسافت برای تقویت حس سه‌بعدی، از نوعی اکو یا طنین بر روی این صدا‌ها استفاده می‌کند که، به باور نویسنده، اگر این اکو نبود، شاید استفاده از نرم‌افزار کمی آسان‌تر می‌شد.

ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که درک محیط اطراف به کمک فناوری صوتی سه‌بعدی بسیار جذاب و عجیب است. شاید برخی از خوانندگان این مطلب کلیپ مشهور Virtual Haircut یا آرایشگاه مجازی را به یاد داشته باشند. در این کلیپ شما با قرار دادن یک هدفون بر روی سرتان با ایفای نقش مشتری به یک آرایشگاه مجازی وارد می‌شدید. Soundscape هم از همین فناوری برای توصیف اماکن اطراف شما استفاده می‌کند.

کلام پایانی

اگر تمایل دارید با این پروژه تحقیقاتی مایکروسافت و امکانات این نرم‌افزار بیشتر آشنا شوید، به این صفحه مراجعه کنید. فقط برای شنیدن کلیپ ویدئویی که در این صفحه یافت می‌شود حتماً از یک هدفون استریو استفاده کنید. Soundscape در این صفحه از وبسایت AppleVis هم معرفی شده است و کاربران در حال تبادل نظر درباره آن هستند.

آیا Soundscape مانند Seeing AI بازهم عنوان بهترین نرم‌افزار آی او اس در حوزه فناوری‌های ویژه سال را از آن خود می‌کند؟ آیا نسخه اندرویدی Soundscape به زودی عرضه می‌شود؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها باید اندکی صبور بود. در حال حاضر این نرم‌افزار تنها در برخی از کشورهای دارای بازار برنامه‌های آی او اس نظیر آمریکا و انگلیس در دسترس کاربران قرار گرفته و تنها راه نصب و استفاده از آن در سایر کشورها، تغییر بازار است.